Deel een. Menslike pyn en hoe God daarby betrokke is

Transcription

1 Deel een Menslike pyn en hoe God daarby betrokke is

2 Hoofstuk een God en menslike lyding V oel jy soms asof God nie omgee wat met jou en die wêreld gebeur nie? Dit is moeilik om so n gedagte hardop uit te spreek, maar wees nou eerlik: Kom daar nie soms sulke gedagtes in jou binneste op nie? Hy is immers so ver bo ons verhewe dat ons wel kan wonder of Hy werklik naby aan ons is, veral wanneer ons die verlies van n geliefde moet verwerk of n ander groot krisis ons tref. Hierdie onsekerheid oor God se nabyheid word nóg groter hoe meer ons onder die indruk kom van die heerlikheid, majesteit en grootsheid van God. Waarom sou so n luisterryke wese soos God enigsins omgee vir n nietige mens soos ek? Hierdie soort emosies en verskuilde twyfel kom algemeen voor omdat die lewe soveel moeilike situasies oor ons pad stuur. In die tyd toe die Bybelkarakter Job so swaar gekry het, het Elifas, een van sy troosters, ons algemene ervaring hieroor goed verwoord: Die mens is vir swaarkry gebore, en sy lewe is kortstondig soos n vonk wat opskiet (Job 5:7). Behalwe vir mense wat glo dat die lewe maar net n illusie is, kan nie een van ons ontken dat die mens maar n brose wese is nie weerloos in liggaam en gees. Die vlak van ons fi sieke, emosionele en geestelike gesukkel wissel mis kien van een in dividu tot die ander, maar almal ken die pyn wat die dood van n geliefde bring; weet hoe ons emosies skommel wan neer die lewe se onverwagte rampe oor ons kom; het al kennis gemaak met die fi-

3 20 Waar is God as ek seerkry? sieke pyn van siekte, ongelukke, aanranding of bloot die onge mak van ouer word. Soos Job, toe sy liggaam deurdring was van pyn, wil ons ook dikwels uitroep: Waarom moes God dan die lewenslig gee aan n man wat net swaar kry, waarom moes Hy lewe gee aan n man wat so bitter ly, aan iemand wat tevergeefs hunker na die dood, wat daarna soek soos na n verborge skat, wat maar te bly sou wees om in n graf te kom en daaroor sou jubel? Waarom die lewenslig gee aan n man wat vir hom geen pad vorentoe sien nie, n man vir wie God van alles afgesny het? Ek kan nie eet van die pyn nie, ek kan nie op hou kreun nie. Wat ek gevrees het, het oor my gekom; waarvoor ek bang was, het my getref. Ek het geen rus en geen vrede nie, geen ver posing nie, net angs (Job 3:20-26). Een van my studente met wie ek (Wayne) n hegte verhouding ontwikkel het, het uitstekende gesondheid geniet tot so ses jaar gelede. Toe was hy n lewendige, energieke jong man wat elke jaar vir n goeie saak maratons gehardloop het. Hy het by n voor aan staan de universiteit aan sy doktorsgraad begin werk en met n wonder like vrou getrou. (Ek het die voorreg gehad om hulle in die hu welik te bevestig.) n Goeie toekoms het oënskynlik op hom ge wag. Toe gaan hy en sy vrou op n mediese uitreik na Viëtnam. Hoe wel hy doelbewus versigtig was met wat hy eet, het hy n uitmergelende siekte opgedoen. Aanvanklik het hy gedink hy het kanker of n ander terminale siekte, maar later is vasgestel dat hy n outo-immuun-siekte opgedoen het wat deur n bakterie veroorsaak is wat hy waar skynlik opgedoen het toe hy sy tande geborsel het met die plaaslike, ongesteriliseerde water in Viëtnam. Hy was heeltemal krag teloos en voortdurend in pyn. Eers in die afgelope tyd, ná ja re van siekte, kan hy weer geleidelik met sy studie voortgaan, n bietjie reis en n voltydse betrekking beklee. So n situasie bring natuurlik twyfelvrae na vore: Waarom laat God so iets toe veral aangesien die jong man in sý diens Viëtnam toe gegaan het? Waarom moes die man so bitter swaar kry terwyl

4 God en menslike lyding 21 hy niks gedoen het om soveel probleme in sy lewe te ver dien nie? Hy en sy vrou het die mense in Viëtnam gaan bedien met mediese hulp en die Woord. Waarom moes hierdie rampspoed hom tref? Vanuit ons perspektief gesien, sou dit tog meer sin maak as dié ellende iemand wat ernstig gesondig het, sou tref. Hoekom gebeur sulke dinge met God se kinders? Maar Jesus het duidelik gesê dat hierdie soort rampspoed enigiemand kan tref, selfs mense wat skynbaar nie groot sondaars is nie (Luk 13:1-5). Om die waarheid te sê, die feit dat God nie onmid dellik alle mense aan sy oordeel onderwerp nie, illustreer duide lik die omvang van God se oneindige liefde en genade. In die Bybel is daar baie voorbeelde van mense wat ons kan leer hoe om ongerymdhede en onregverdigheid te hanteer. Mense soos Abel, Job, Dawid, Epafroditos, Jesus en Paulus het almal voor groot probleme te staan gekom, en ons gaan in later hoofstukke in hierdie boek na hulle lewens kyk in n poging om n antwoord te vind op die vraag: Voel God ons pyn? Die redes vir menslike lyding natuurlike en morele boosheid Dit is belangrike om te begryp dat ons menslike lot om aan lyding onderwerp te wees nie noodwendig deel van die wêreld was vóór sonde die wêreld binnegekom het nie. As gevolg van Adam se sondeval in die Tuin van Eden (Rom 5:12-14) en die oordeel van God oor die mens wat daaruit voortgevloei het (Gen 3:15-19), is die son de en al sy gevolge vandag deel van ons almal se bestaan. Lyding is dus n gevolg van sonde ongeag of dit voortspruit uit die morele boos heid in mense se harte en dade en of dit natuurrampe is wat ellende in die wêreld veroorsaak. Nie een van hierdie oorspronge van lyding sou oor die mens gekom het as dit nie was vir die mens se rebellie teen God nie. Morele boosheid Voor Adam se sondeval het God na sy skepping gekyk en aan ge-

5 22 Waar is God as ek seerkry? kondig: Dit was baie goed (Gen 1:31). Sedert die sondeval is dit nie net mense wat ly nie; die skepping self ly ook as gevolg van die mens se sonde. Daarom sê Paulus in Romeine 8:18-23 dat die skep ping ook daarna uitsien om vernuwe te word saam met die finale bevryding van sonde wat God se kinders sal ontvang. Om die werklikheid van menslike lyding te ontken, sal dit nie laat weggaan nie, maar dit beroof jou wel van die enigste weg na ge ne sing en redding wat God vir ons aanbied. n Groot deel van Boed dhistiese denke, en ook sommige pseudo-christelike godsdien ste, ontken dat daar so iets soos lyding is. Die Boeddha (wat waar skynlik rondom 650 vc gebore is en oorspronklik bekend was as Sid dharta Guatama) het geglo dat dit moontlik is om lyding uit te skakel deur sekere praktyke na te volg. Die Boeddha het n staat van geestelike verligting bereik wat hom insig gegee het in die ware wese van die wêreld en hom die Vier Edele Waarhede laat ontdek het, wat sedertdien die kern van die Boeddhisme uitmaak: die hele lewe is lyding; lyding is die gevolg van begeerte; menslike lyding kan dus beëindig word deur alle begeerte af te lê en aan begeerte kom daar net n einde as n mens die Edele Agtvoudige Pad volg. Dié pad loop deur die stadia van die regte begrip, die regte gedagtes, die regte woorde, die regte dade, die regte lewensonderhoud, die regte inspanning, die regte oplettendheid en die regte konsentrasie. Hier moet n mens begryp dat Boeddhiste n onderlinge verbondenheid sien van alles wat bestaan, en dat hulle glo dat die visuele wêreld uit ein delik tydelik en verganklik van aard is. n Gehegtheid aan die ver ganklike wêreld veroorsaak dus lyding. Wanneer iemand dan in fi sieke pyn verkeer, word geglo dat dit die geval is omdat die persoon te geheg is aan sy of haar verganklike liggaam; en wanneer iemand geestelike pyn ervaar, is dit omdat hy of sy nog nie die Vier Edele Waarhede kon baasraak nie. So word lyding dan gesien as n eks klusief innerlike probleem wat n mens te bowe moet kom deur jou getrou aan Boeddha se leerstellings te hou. Inherent aan hierdie godsdienstige oortuiging is die ontkenning van die mens se bedorwenheid en van die voordeel daaraan verbon de om karakter te ontwikkel deur betrokke te raak by die nood

6 God en menslike lyding 23 en lyding van ander mense. In die Oosterse kultuur kry n mens dan ook dikwels n houding van apatie en onbetrokkenheid by die nood en pyn van ander mense omdat hulle glo dat sonde en alles wat bestaan, eintlik net n illusie is en dat elke mens vir sy of haar slegte karma of lot verantwoordelik is en daarvoor moet betaal. Hierteenoor glo Christene dat, hoewel ons erken dat ons sondaars is wat in n sondige wêreld gebore word, ons tog na die nood en lyding van ander moet omsien. In die Bybel vind n mens trou ens n totale verwerping van die Oosterse perspektief. Ons sê beslis dat alle lyding die gevolg van sonde is, maar nie noodwendig die gevolg van ons persoonlike sonde nie. Sekere vorme van lyding word wel veroorsaak deur slegte begeertes, maar be geertes en ver langens is beslis nie die rede vir alle lyding nie. Ons seerkry en pro bleme is dikwels te wyte aan n ander persoon se bose dade. Selfs Jesus, wat tog son - deloos was, het gely (meer hieroor in hfst 8). Daar is party godsdienstige groepe wat hulle voordoen as deel van die breë spektrum van die Christendom, maar wat die be staan van sonde en pyn ontken. Hierdie groepe beweer dat die werk lik - heid net n intellektuele of geestelike begrip is en dat pyn en lyding ook nie regtig bestaan nie, maar slegs n illusie is, en dat ons dit daarom eenvoudig moet ontken. As ons lyding sou ontken of ig noreer, sê hierdie groepe, sal dit skynbaar verdwyn. Hierdie val se oortuiging het al tot onbeskryflike lyding onder kinders en an der afhanklike mense gelei wanneer hulle op grond van dié ge loof gepaste en noodsaaklike mediese behandeling vir fisieke kwale gewei er is. Ons doel is nie om hier denkrigtings soos die Christian Science-kerk en ander Mind Science -godsdienste 1 te bespreek nie, maar bloot om aan te toon dat die ontkenning van sonde en die gevolge van sonde nie die probleem van ons lyding oplos nie. Om die waarheid te sê, lei dit eerder tot groter lyding en die verwerp ing van God se manier om ons te genees deur die werk van ons Verlosser, Jesus Christus. Natuurlike boosheid Vroeg op Sondagoggend 26 Desember 2004 het n aardbewing

7 24 Waar is God as ek seerkry? wat 9,0 op die Richterskaal gemeet het, die kus van Soematra in In donesië getref, waarop talle naskokke gevolg het. Dit was die 4de sterkste opgetekende aardbewing in die geskiedenis, en het kragtige tsunami s (getygolwe) veroorsaak sommige tot 10 meter hoog. Hul le het teen n spoed van 64 kilometer per uur die land aan die kus van die Indiese Oseaan getref. Talle mense was hoegenaamd nie voor bereid op so n ramp nie en het geen voorkomende maatreëls ge tref nie. Hele dorpies het onder die reuse golwe verdwyn. Die to tale dodetal van die aardbewing en die daaropvolgende tsuna mi s was meer as mense en die materiële skade is byna onberekenbaar. Hierdie natuurramp, hoe massief ook al, was maar een van die duisende rampe wat elke dag van elke jaar iewers in die wêreld voorkom. Selfs net n vlugtige blik op nuusberigte beves tig dat men se ge wel dig ly onder natuurrampe. Nuusberigte en -fotomate riaal van oorstro mings, sneeu- of modderstortings, tornado s, orkane, vulkaniese uit bars tings en talle ander natuurrampe kom letterlik daag liks oor die wêreld heen voor. Mense ly op onvoorstelbare manie re weens rampe wat op die een of ander manier deur die natuur ver oor saak word. Hierdie soort lyding is werklike lyding n mens kan dit nie afmaak as bloot n illusie of dit toeskryf aan die slagoffers se ver suim om hulle van die fisieke wêreld los te maak nie. Soos reeds genoem, sê die Bybel dat mense as gevolg van die son de ly en dat die skepping saam met ons ly. In Romeine 8:21-22 be skryf Paulus hoe die natuur ly onder sy verslawing aan die vergank likheid en sug in die pyne van verwagting. Die oorsprong van al dié rampe is te wyte aan die vloek van sonde. God het in Genesis 3:17 vir Adam gesê: Omdat jy na jou vrou ge luister het en geëet het van die boom waarvan Ek jou verbied het om te eet, is die aarde deur jou toedoen vervloek. Dié vloek sal duur totdat God die hemel en die aarde aan die einde van die tyd weer nuut maak (Jes 65:17; Op 21:1). Terwyl God rampspoed kan skep (Jes 45:7), kan ons Hom nie kwa lik neem vir natuurrampe nie, want dit is die gevolg van sonde in die wê reld en was beslis nie deel van God se oorspronklike, perfekte skep ping nie.

8 God en menslike lyding 25 Die noodsaaklikheid van n gepaste antwoord aan God Dat pyn en lyding deel van ons menslike bestaan is, is so vanselfsprekend dat n mens nie eens daaroor hoef te argumenteer nie, want wie van ons het nog nooit persoonlike pyn of allerlei ander vorme van lyding en probleme in verskillende grade van intensiteit ondervind nie? Dit gaan nie hier oor die feit van lyding nie, maar oor die oorsaak daarvan. En oor die vraag hoe ons as Christene dit moet hanteer. Dit is waarom ons nou eers die kwessie van hoe n mens in jou pyn teenoor God reageer, gaan bespreek. Ons sal eers in n latere hoof stuk uitkom by die moeilike vraag: Wat is God se aan deel aan ons lyding? Nou is die vraag eers: Hoe reageer n mens in swaarkrytye teenoor ander mense en selfs teenoor God? Die arme Job het in sy lewe erge lyding ervaar. Die Bybelstorie vertel hoe sy hele lewe verwoes is: al sy besittings, sy werknemers en selfs sy kinders. Weereens sien ons dat sommige van dié ellendes deur die toedoen van bose mense gekom het en ander deur natuurrampe. Ons lees in Job 1:13-19: Eendag, toe Job se seuns en dogters besig was om te eet en wyn te drink in hulle oudste broer se huis, kom n boodskapper by Job met die nuus: Die osse was aan die ploeg, en die donkies het langsaan gewei. Toe oorval mense uit Skeba ons en hulle roof alles en maak die slawe dood. Net ek het weggekom om dit vir u te vertel. Hy was nog aan die praat, toe kom daar nog een met die nuus: Weerlig het die kleinvee en hulle wagters doodgeslaan en verbrand. Net ek het weggekom om dit vir u te vertel. Hy was nog aan die praat, toe kom daar nog een met die nuus: Drie groepe Galdeërs het die kamele geroof en is daarmee weg nadat hulle die slawe doodgemaak het. Net ek het weggekom om dit vir u te vertel. Hy was nog aan die praat, toe kom daar nog een met die nuus: U seuns en dogters was besig om te eet en wyn te drink in die

9 26 Waar is God as ek seerkry? huis van hulle oudste broer. Meteens het daar n sterk wind van die woestyn se kant af opgekom en die huis van al vier kante af op u kinders omgewaai. Almal is dood. Net ek het weggekom om dit vir u te vertel. Aanvanklik het dit gelyk of Job al die ellendes wat hom die een ná die ander oorval het, merkwaardig goed hanteer, beter as wat enigeen van ons waarskynlik sou kon doen. Luister weer na sy woor de van volkome vertroue in die goedheid en grootheid van God: Sonder iets het ek in die wêreld gekom en sonder iets gaan ek daaruit. Die Here het gegee en die Here het geneem. Prys die Naam van die Here (Job 1:21). In plaas daarvan om teen God uit te vaar, het Job neergebuig en die Een wat in beheer van die hele wêreld en van alle lewe is, aan bid. Wat n getuienis! Ten spyte van al sy verliese het Job nie gesondig of God iets verwyt nie (Job 1:22). In lyding is die be langrikste saak nie soseer wat met n mens gebeur nie, maar hoe jy daarop gaan reageer. Van tyd tot tyd hoor ons van knaende hongersnood in Afrika, of van iemand redelik na by aan ons wat met n ongeneeslike siekte ge diagnoseer is. Ons hart krimp dalk ineen en ons bid miskien vir die situasie. Maar sê nou n soort ge lyke ramp tref jou of jou lewensmaat of jou kind? Hoe sal jy dán reageer? Jy het seker ook al verskillende persone se reaksies gesien op die een of ander tragedie wat hulle oorgekom het. Party mense fokus in sulke omstandighede net op hulleself en hulle hartseer terwyl an der mense voortgaan om by ander mense betrokke te bly en dikwels min oor hulle eie situasie sê. Party mense dank God vir die won derlike ander dinge wat Hy in hulle lewe gedoen het en bly glo dat hulle juis deur middel van hulle lyding kan groei. Ander mense sal weer almal rondom hulle en spesifiek vir God kwalik neem vir hulle pyn. Hoe het jy gereageer toe jou geloof beproef is? Hoe behoort ons in sulke omstandighede met God te kom muni keer? Die reaksie van Job se vrou is nou nie een wat ek sal aanbeveel nie: Bly jy nog steeds vroom? Vervloek God en sterf! (Job

10 God en menslike lyding 27 2:9). Maar let op hoe Job steeds met onwankelbare vertroue in God reageer: As ons die goeie van God aanvaar, moet ons nie ook die slegte aanvaar nie? (Job 2:10). n Kollega en goeie vriend van my (Wayne) was jare lank n geesdriftige fietsryer. By tye het hy honderde kilometers ver fiets ge ry. Selfs wanneer hy binne- of buitelands gereis het, sou hy sy fiets op die vliegtuig saamvat sodat hy sy fiksheidsprogram kon vol hou. n Paar jaar gelede was hy egter in n fratsongeluk waarin hy beheer oor sy fiets verloor en ernstige kopbeserings opgedoen het. Sedertdien kry hy geweldig hoofpyne wat net nie heeltemal weg gaan nie. Hy het gevind dat n professionele massering ál is wat help om die kloppende pyn minder te maak. Hy sê dit verlig om trent 80% van die pyn. Met die doel om op gereelde basis masse ring te kry, het my vriend n masseur-terapeut geword sodat hy met sy medewerkers dienste kon uitruil. Wat is sy reaksie op die ramp wat hom getref het? Hy sê hy beskou dit as n geleentheid om teenoor mense te getuig met wie hy nooit voor sy ongeluk in aanraking sou gekom het nie. Dit is nou n uitnemende voorbeeld van die spreek woord wat sê: Maak die beste van n slegte situasie. Ons kan óf suur word teenoor ander mense en teenoor God, óf ons kan die lewe se uitdagings ver ander in geleenthede vir diens en dankbaarheid. Natuurlik is daar mense wat van nature nie so positief op swaarkry sal reageer soos my vriend nie. Hulle sal eerder met woede en bitterheid reageer. Ek (Wayne) het onlangs n gesprek gehad met my vriend Larry, n Afro-Amerikaanse predikant wat gereeld kontak het met mense in nood. Een van die dinge wat predikante se le we moeilik maak, is dat hulle hulle gemeentelede se krisisse saam met hulle deurleef byvoorbeeld ernstige siekte, die verlies van n ge liefde, drank- of dwelmverslawing of morele mislukkings. Toe ek vir Larry vertel dat ek aan die skryf was oor hoe God in ons pyn by ons betrokke is, sê hy my met passie in sy stem dat ek n deeltjie van die boek moet wy aan die vraag waarom mense so kwaad word vir God oor die seerkry in hulle lewe omdat hy dit so dikwels teëkom in sy omgang met mense. Dié man weet waarvan hy

11 28 Waar is God as ek seerkry? praat. Hy het baie praktiese ervaring van mense wat baie kwaad is vir God al het hulle hulle dikwels tot in daardie stadium van hulle lewe bitter min aan Hom gesteur. Hulle lewe wys byvoorbeeld nie dat hulle in Hom glo en Hom probeer gehoorsaam nie. Hulle bid selde, indien ooit. Hulle erken Hom soms nie eens as die Verlosser nie, of ás hulle Christene is, erken hulle Hom nie as Here van hulle lewe nie. Hulle lees nie die Bybel om uit te vind hoe om God se wese en sy wil beter te leer ken of in n verhouding met Christus te lewe nie. Hulle maak ook nie gebruik van die kerk se ondersteuning in hulle moeilike omstandighede nie. Dit is feitlik onmoontlik om sulke mense te troos, want hulle is eenvoudig woedend teenoor God vir die pyn in hulle lewe. Al het hulle voorheen min kontak met Hom gehad, neem hulle Hom nou skielik kwalik vir wat met hul le gebeur het. Hulle skud by wyse van spreke hulle vuis onder sy neus. Dikwels kan n mens vir hierdie mense geen antwoord gee nie, omdat hulle nie regtig na antwoorde soek nie. Om troos te vind by die God wat vir sy kinders omgee en sorg, moet n mens darem in Hom glo en nie met die soort geloof wat net standhou so lank dit met n mens goed gaan nie, maar met geloof wat ook in moeilike tye volhard (Heb 11:35-40). n Mens het die gesindheid nodig wat in die saligsprekinge (Matt 5:3-10) beskryf word, indien jy ook in jou swaarkrydae wil vrede ervaar: Geseënd is dié wat weet hoe afhanklik hulle van God is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemel. Geseënd is dié wat treur, want hulle sal vertroos word. Geseënd is die sagmoediges, want hulle sal die nuwe aarde ontvang. Geseënd is dié wat honger en dors na wat reg is, want hulle sal versadig word. Geseënd is dié wat barmhartig is, want aan hulle sal barmhartigheid bewys word. Geseënd is dié wat rein van hart is,

12 God en menslike lyding 29 want hulle sal God sien. Geseënd is die vredemakers, want hulle sal kinders van God genoem word. Geseënd is dié wat vervolg word omdat hulle doen wat reg is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemel. Mense wat troos, vervulling, barmhartigheid, die teenwoordigheid van God en vrede vind, is dié wat hulle feilbaarheid en afhanklikheid van God besef en proaktief optree om te doen wat reg is in God se oë. Soos Jakobus 4:6 dit duidelik stel: God weerstaan hoogmoediges, maar aan nederiges gee Hy genade. As n mens luister na die populêre ateïste van ons dag, byvoorbeeld Richard Dawkins, kan n mens nie help om raak te sien hoeveel woede daar in hulle is teenoor God en almal wat in Hom glo nie. Hy skryf dat God waarskynlik die onaangenaamste karakter in die wêreld van fiksie is; n kleinlike, onregverdige, onvergewensgesinde beheerfanatikus; n wraaksugtige, bloeddorstige voorstander van et niese suiwering; n vrouehater, n kinder- en volksmoordenaar, n ho mofobiese, rassistiese, kinderagtige, masochistiese, on voor spelba re, kwaadwillige bullebak, n psigotiese misdadiger, n bose mons ter. 2 Dawkins noem ook almal wat nie sy geloof in die ateïstiese Darwinistiese evolusie deel nie, onnosel of mal (of boos, maar dit wil ek liewers nie eens oorweeg nie). 3 Ek (Wayne) het al baie na gedink oor die rede waarom ongelowiges soveel woede voel teen oor die Wese wat hulle glo nie bestaan nie. Ek vermoed dit is om dat hulle weet dat Hy bestaan, en kwaad is omdat dinge in hulle le we nie verloop het soos hulle dit sou wou hê nie en Hy is die maklik ste teiken vir hulle aggressie. Nie almal is egter kwaad vir God nie. In my navorsing vir hierdie boek het ek op die internet afgekom op n roerende artikel deur n leraar genaamd Daryl Witmer. Hy was gedurende vir 8 maan de lank in die hospitaal opgeneem vir die Guillain- Barré-sindroom. Hy was heel te mal verlam en het groot probleme met asemhaling on der vind. Een Sondagoggend het hy n erediens

13 30 Waar is God as ek seerkry? in die kapel in n ry stoel bygewoon met die hulp van n verpleegster wat gereeld lug in sy longe ingepomp het met n suurstofpomp. Hy skryf dat hy min onthou van die diens en die prediker daardie oggend omdat hy so kortasem was en soveel on gemak in sy rystoel ervaar het. Wat hy wel met groot emosie ont hou, is sommige van die woorde van n lied wat daardie oggend in die kerk gesing is: Does Jesus care when my heart is pained Too deeply for mirth and song; As the burdens press and cares distress, And the way grow weary and long? Witmer skryf in sy artikel dat hy vroeër dikwels sy ge meente in sang gelei het met dieselfde lied. Maar daardie oggend in die kapel terwyl hy self ernstige pyn en asemnood beleef het het die woor de vir hom veel meer as ooit tevore beteken: O yes, He cares; I know He cares, His heart is touched with my grief; When the days are weary, the long nights dreary, I know my Savior cares. He cares. 4 Witmer sê dat hierdie woorde alles te doen gehad het met die kern van die kwessie waarmee hy al weke lank geworstel het, en die waarheid wat dié woorde oorgedra het, het terapeuties vir hom meer beteken as al die medikasie wat hy gebruik het. 5 Selfs in sy pyn het hierdie leraar met sy hart geweet wat hy tevore dikwels dalk net met sy mond kon bely dat God werklik ten diepste vir ons omgee. Die God wat empatie met ons pyn het Voel God ons pyn? Dit is almal wat finansiële, emosionele of fisie ke pyn verduur se brandende vraag. Mense wat hul le in hierdie soort verknorsing bevind, soek die hulp van enigeen wat kan help, maar die grootste hulp wat hulle nodig het, is die hulp wat net God

14 God en menslike lyding 31 kan bied. Mense wat in God glo, of wat op die God van die Bybel ver trou, weet dat Hy beter as enige mens in staat is om tot hulle hulp te kom. Op die internet is daar n interessante studie wat bevind het dat mense meer in God as in geneeshere glo om hulle gesond te maak. 6 Voor ons die vraag probeer beantwoord of God werklik ons pyn voel, moet ons eers definieer wat ons met dié stel ling bedoel. n Pre si dent in die 1990 s het dikwels ge praat van sy betrokkenheid by ons pyn. Daar was redelik baie skeptisisme oor die sinsnede wat hy dikwels gebruik het. Kan enig iemand, selfs God, regtig ons pyn voel? Om ons vraag te be ant woord, moet ons erken dat daar n groot verskil is tussen weet van iemand se pyn en om werklik n persoon se pyn te voel. Ravi Zacharias het hierdie verskil reg verstaan: Ek voel nooit werklik jou pyn nie. Ek kry wel seer wanneer ek jou pyn sien. Dit is empatie. Ek kry seer wanneer ek die saak wat vir jou pynlik is, oordink. Dit is simpatie. By nie een van die twee gevalle voel ek jou pyn nie. Jy ervaar jou pyn, en ek ervaar my pyn. 7 Daarom bly die vraag: Al sou ek (Wayne) nie jou pyn voel nie, en jy waarskynlik ook nie werklik myne kan voel nie, is God wel in staat om ons pyn te voel omdat Hy God is? Dit is wat ons in die vol gende hoofstukke gaan ondersoek. Maar wat is dit eintlik wat mense wil weet as hulle vra of God ons pyn kan voel? Hulle wil weet of God ons pyn verstaan en of Hy ons lyding en probleme saam met ons ervaar. En as Hy dit verstaan, gee Hy regtig om vir ons? En as Hy wel omgee, sal Hy ons dan help? En dan is daar nog die probleem dat gelowiges bereid sal wees om God onvoorwaardelik te vertrou selfs as Hy sou kies om nie sy of haar pyn te verlig of weg te neem nie. Meer nog: As ons wil praat van God wat menslike pyn begryp en dit saam met ons ervaar, moet ons in gedagte hou hoe God betrokke geraak het by die geskiedenis van die mens en by hulle

15 32 Waar is God as ek seerkry? lyding en nood en die dood van sy Seun hier op aarde. (Ons praat meer hieroor in hfst 7.) Niemand kan na Mel Gibson se fliek The Passion of the Christ kyk sonder om geroer te word deur die intense emosionele, fisieke en geestelike lyding wat Christus verduur het nie. Sommige mense sal hierop antwoord dat talle mense erger ly ding en oor n langer tydperk as Jesus deurgemaak het. Wat ons dikwels nie in gedagte hou nie, is dat die foltering wat Jesus deur gemaak het, nie net liggaamlik was nie. Hy het onskuldig gely. Alle mense verdien in werk likheid straf vir hulle sonde, maar Hy was die enigste mens wat volkome sonder sonde was. Hy het as on skul dige gekies om na die sondige wêreld te kom en in die plek van son di ge mense te sterf, alhoewel Hy gewoond was aan n bestaan van perfekte geluksaligheid in die ewigheid (Fil 2:5-8). Met Jesus se menswording het iets unieks gebeur. Die God wat bo sy skepping uit transendeer, het uit vrye wil deel van sy eie skepping geword in die persoon van sy Seun. Die God wat in per fek te vryheid sonder besluiteloosheid, verandering of die teen stry dige emosies van mense bestaan, het nogtans n lydende, ster wen de Verlosser geword wat waarlik ons pyn en lyding kan ver staan. Hierdie Hoofpriester van ons kan ten volle met ons in ons swakhede saamvoel, want Hy is in elke opsig op dieselfde manier as ons versoek, maar Hy het nie voor die sonde geswig nie. Kom ons gaan dan met volle vrymoedigheid na die troon van ons genadige God. Hy sal aan ons sy ontferming en genade bewys sodat ons op die regte tyd gehelp sal word (Heb 4:15-16, NLV). As n mens in die Ou-Testamentiese tekste lees van God se goeie da de ter wille van sy mense, sien jy die tipiese wyse waarop God werk wat uiteindelik n hoogtepunt bereik wanneer Hy sy Seun na die aarde stuur. In Jesus ontdek ons die ware God, nie net n beeld van Hom wat ons na ons eie beeld geskep het nie. En soos He breërs 4:15-16 (NLV) aandui, kan ons ook God se ontferming en genade ervaar en op sy hulp staatmaak. Die vraag is nie of ons

16 God en menslike lyding 33 die gedagtes en wil van die ewige, onveranderlike God kan veran der nie. Min mense glo in elk geval dat God op dié manier gema nipuleer kan word. Geen Bybelsgeleerde Christen glo dat God van mense se beperkte kennis en wysheid afhanklik is om te weet hoe om op te tree, of dat ons op enige manier op Hom kan druk uitoefen nie. Ons word eerder geroep om God se wil te aanvaar as die beste vir ons, en te glo dat God deur alle eeue heen gekies het om deur ons gebede en op sy tyd te handel: Hy ondersteun ons wan neer ons struikel; vergewe ons wanneer ons sondig; genees ons wan neer ons liggaamlik en emosioneel siek is en troos en versterk ons in elke vorm van ontsteltenis. Ons gemoedsrus en vrede vind ons in die Bybel se duidelike bevestiging van God se medelye en liefde. As n mens na God kyk soos Hy Hom in Jesus aan ons bekendgemaak het, is dit nie moeilik om te glo dat dít God se ware aard is nie. Ongelukkig is ons dikwels geneig om te dink dat die God van die Ou Testament streng, afsydig en apaties is. Maar dit is nie die geval nie. Daar is net een God en dit is die God van die Bybel. Ons hoef maar net te kyk met hoeveel liefde God teenoor sy volk opgetree het om te erken dat Hy ewig, onveranderlik in sy lief de, vol deernis en ontferming is en dat Hy graag die behoeftes en begeertes van sy mense wil vervul in ooreenstemming met die doel waar voor Hy ons geskep het. Wat ons dan moet doen, is om die God van die Bybel beter te leer ken, in plaas van om staat te maak op ons menslike persepsies, want dié word gevorm deur algemene opinies van mense en die ma nier waarop flieks, boeke en selfs sommige kerke Hom uit beeld. Ons moenie probeer om Hom volgens ons idees en be hoef tes te her skep nie, want dit sou niks anders as afgodery wees nie. Ons moet Hom nie vir ons voorstel as iets minder as wat Hy in werklikheid is nie, want dan is Hy nie meer God nie en het ons Hom volgens ons beperkte begrip probeer omskryf. Daarom sal ons in hoofstuk 5 probeer vasstel presies wat die By bel van God sê.