Daar by die voorhuis.

Transcription

1 if/r CC 1.23/ A NONJOLI Daar by die voorhuis. Slaap sy normaalweg in die voorhuis, u skoonmoeder? -- Ja. Goed. Daarna het die mense die huis totaal verlaat. Nou weet u op watter manier die mense die huis verlaat het, hierdie aanvallers nou? -- Nee. U getuienis is dat u het aangeneem dat hulle die huis binnegekom het deur 'n venster? -- Ja. Deur watter venster meen u het hulle die huis binnegekom? -- Die voorhuis s'n. Is dit die enigste venster wat groot genoeg is vir mense (10) om in te kom? -- Ja. Het u in daardie tyd opgemerk dat die venster van die voorhuis oop gestaan het? -- Ja. Ek neem aan u het opgemerk na die tyd dat die voordeur was nog al die tyd toe en gesluit soos wat hy was voor die voorval? -- Nee, hy het toe oop gestaan. So u meen die mense het deur die venster binnegekom maar die deur gebruik om uit te gaan? -- Ja. Want die deur kan net van binne af oopgemaak word? -- Ja. Goed. U het toe nou na 'n ruk die kas verlaat en uitge- (20) gaan uit die huis uit? -- Ja. U het u skoonmoeder aangetref in die voorkamer? -- Ja. Kan u 'n skatting gee van hoe lank na die voorval het u nou uitgekom uit die kas uit en u skoonmoeder aangetref? -- Ek skat so 30 minute. U se daar was mense wat geskree het buite? -- Ja. Hulle het gevra waar is die inwoners? -- Ja. Dit is toe wat u uitgegaan het na buite toe? -- Ja. Want u het geweet dit is nie die aanvallers nie? -- Ja. Hoe het u dit geweet? -- Hulle het die mense geroep op (30) hulle /...

2 K1C CC 123/ A NON JOT. T hulle name, dit is die inwoners van daardie huis. U het ook getuig dat daar het polisie opgedaag, blanke polisie? -- Ja. Met wat het hulle daar opgedaag? -- Ek het 'n Casspir daar buite gesien staan. Het u self met hierdie polisiebeampte gepraat of met die polisiemanne gepraat? -- Ja. Het u hulle vertel wat daar gebeur het? -- Ja. Het u ook vir hulle gese u het gedink die mense het by die venster ingeklim? -- Dit het ek nie genoem nie. (ic Het hulle nie.vir u gevra hoe het die mense by die huis ingekom nie? -- Nee, hulle het nie. Daar kom toe 'n ambulans aan? -- Ja. U se daar was 'n hoetroustel, 'n "hi-fi", wat vermis was? * Ja. U het getuig dit was 'n Tempest? -- Tempest. Wie se eiendom was dit gewees? -- Wei hy behoort aan daardie huis. Laat ek dit vir u so, wanneer het die polisie 'n verklaring van u kom neem? -- Nee, nie vir 'n verklaring nie. Kyk, (20 die dag toe hulle daar gekom het, het hulle net gevra van die Ttense wat gesterf het, dit is al. Ja, maar wat ek wil weet, is wanneer het die polisie 'n 7erklaring van u geneem, of het hulle nog nooit? -- 0, edele, -a» as ek reg onthou, ek praat onder korreksie, dit is in hier- jaar. Dit is met hierdie Goldstone-besigheid. Laat ek u so vra, het u getuig voor die Goldstone-kommis- (30)

3 K/C CC 123/ ' A NONJOLI Laat ek vir u so vra, was dit eers hierdie jaar, u weet dit is nou 1993? -- Ja. Wat die polisie by u uitgekom het? -- Ja, dit is hierdie jaar. Dit is toe wat u die polisie vertel van die hoetroustel, die Tempest hoetroustel en die BMX-fiets? -- Ja. Die hoetroustel het u vir die polisie genoem dit is 'n Tempest hoetroustel wat die eiendom van die huis is? -- Ja. Dit staan in u verklaring, in u verklaring wat u aan die polisie gemaak het? -- Ja. (10) U sien, wat ek nou vreemd vind, en ek wil vir u verduidelik, is die staat is sekere vrae gevra deur die verdediging, nadere besonderhede tot die klagtes, en in die antwoord wat verstrek was deur die staat word daar slegs vir ons gese van 'n fiets wat by hierdie huis geplunder is, maar niks van 'n hi- fi nie. Verstaan u dit? -- Ek verstaan, ja. Het u enige kommentaar daarop? -- Ja, die hoetroustel is geneem. Die staat het ook aan ons beskikbaar gestel die nadoodse geregtelike ondersoeke wat op die lyke uitgevoer is. (20) Bedoel u die lykskouingsverslae? MNR BOTHA; Ja, die lykskouingsverslae, u edele. Hier is nou een aan ons beskikbaar gestel wat as volg is, dit is die lyk- skouingsverslag van Ntombi Fikile Nonjuli en sy word geskat as sewe jaar oud. Is dit die persoon wat u na verwys het as die jong dogtertjie wat in die kamer was? -- Ja. Nou het die dokter aangedui watse wonde hierdie persoon opgedoen het. Verstaan u dit? -- Ek verstaan, ja. Die dokter praat net van twee skietwonde. 'n Skietwond voor in die borskas en 'n skietwond voor in die buikholte. -- (30) Hier /...

4 gyc 12J325 0 A Q A N 0 N j 0 L I CC 123/93 J Hier in die maag het ek gesien sy is daar met die spies ge steek. U sien, die dokter se hier dit is 'n skietwond voor in buikholte en dit gaan deur derm en kom in rug uit. -- Daardie spies het ook gepenetreer. Hy is voor in en agter uit. U se u het dit gesien? -- Ja. U sien, die dokter praat niks van 'n steekwond wat die persoon opgedoen het nie. -- Ek weet vir 'n feit sy is gesteek. Mevrou, is dit nie maar dat in daardie omstandighede u so bevrees was, wat 'n mens kan begrip he voor, dat u werklik niks gesien het daardie aand nie? -- Ek het geskrik, maar ek kon nog sien. Dit is nou baie lank na die voorval wat die polisie eers by u uitkom om 'n verklaring by u af te neem. Intussen het u seker met u mense gepraat oor hierdie voorval? -- Ja, dit is, ja. Daar was baie spekulasie daar in die dorpsgebied in Boi- patong oor wat nou eintlik daardie aand gebeur het? -- Kan u herhaal asseblief? Sedert die voorval daar in Boipatong was daar tot en met hier in 1993 toe die polisie nou 'n verklaring by u kom maak, was daar seker baie gespekuleer daar in die dorpsgebied oor wat nou eintlik die aand in Boipatong gebeur? -- Kyk, wat na die gebeure plaasgevind het is dat mense so af en toe vir my kom sien het vir die neem van 'n verklaring. Dan se ek vir hulle ek weet niks want ek was al gewaarsku deur familielede dat dit het al so gebeur voorheen iemand het 'n verklaring gemaak oor sekere gebeure en dat as gevolg van daardie maak van die verklaring is die persoon later gedood. En verder, voor ek 'n verklaring maak moet ek baie seker wees dat hierdie mense aan wie /...

5 cc 123/ ' A NONJOLI wie die verklaring gemaak word, sal ek nou se egte polisiemanne is. So ek verstaan u nou reg, mevrou, dat daar was op 'n stadium polisie by u wat 'n verklaring van u wou neem en u het vir hulle gese u weet niks? -- Ja. Dit was nie slegs 'n enkele keer nie, dit was 'n verskeidenheid van kere wat dit gebeur het? -- Edele, wel, kom ek stel dit so. Daar het polisie gekom, daar het ook mense van hierdie organisasie gekom, maar dan kon ek nie die verskil uitmaak nie, is dit 'n regte polisieman of was dit iemand van 'n sekere par- (10) ty. As u nou verwys na mense van sekere organisasies, verwys u nou na verteenwoordigers van die ANC wat u kom sien het om verklarings by u te kom neem? -- Hulle het ook vir my kom sien. Wou hulle eintlik 'n verklaring by u gehad het wat aan die Goldstone-kommissie voorgele kon word? -- Ek weet nie. Gestel ek het toe gese wat het daar gebeur sou hulle die Goldstonekommissie die verklaring gegee het al dan nie. Want u het ook vir hulle gese u weet niks nie? -- Ja, uit vrees het ek ook so gese vir hulle. (20) Maar hoekom was u bang vir hulle? -- Dit is nie mense vir wie ek persoonlik geken het nie. Nou wat het u nou hierdie jaar van plan laat verander om ^ou 'n verklaring aan die polisie af te le? -- Kyk, hierdie flense het my genader met maak van 'n verklaring. Hulle waarsku - e, as jy bang is om 'n verklaring hier te maak, kom na ons -antore en daar kan jy die verklaring dan maak. Mevrou, laat ek u net so vra, daar is daardie selfde aand, *le aand van 17 Junie, is hier getuienis, was daar foto's ge- -em daar by u huis deur 'n polisieman. Weet u daarvan? -- (30) Nee /...

6 K cc 123/ A NONJOLI Nee, ek weet nie van so mense nie, want na hierdie gebeure nou ter sprake uit vrees het ek toe by familie gaan bly by Sebo- keng. Ek het so af en toe teruggekeer na hierdie huis en moontlik is foto's geneem in my afwesigheid. Nou wanneer na hierdie voorval het die polisie die eerste yeer by u uitgekom met die doel om 'n verklaring by u te neem? -- Nee, ek kan nie onthou nie. Hoe lank na die voorval min of meer, as u 'n skatting kan maak, 'n maand, twee maande, 'n week, twee weke? -- Nee, ook daaromtrent is ek nie seker nie. (10) Ek praat nou van die geleentheid toe die polisie by u gekom het toe u vir hulle gese het u weet niks. -- Wei, ek skat se maar dit is 'n maand verby daardie gebeure, in die maand wat daarop gevolg het. Maar nou waar het hulle u genader, mevrou, op daardie stadium? -- Ek sal se ek was nog by dieselfde adres gewees. Wie was die polisiemanne wat u genader het? -- Nee, ek ken vir hulle nie. Was dit blankes, was dit swartes gewees? -- Dit was swartes gewees. (20) Het hulle uniforms aangehad? -- Nee. Wat het hulle vir u gese? -- Hulle wil graag vir die persoon sien wie teenwoordig was daardie dag van die gebeure. Sodat u vir hulle inligting kan gee wat kan help met die saak nie waar nie? -- Ja, seker, dit moet wees. Het hulle 'n skriftelike verklaring van u geneem, mevrou? " Hoe se u? Mevrou, dit is 'n eenvoudige vraag. Het hulle, daardie -~ lisie, op daardie stadium... (tussenbei) Wei dit is nie so eenvoudig nie, mnr Botha. U het nie (30) t o e /...

7 CC 123/ A NONJOLI toe gese,op daardie stadium nie. MNR BOTHA: Ja. Sy het alreeds gese hulle het 'n verklaring geneem maar op 'n baie later stadium. Dan moet u vir haar vra of hulle op daardie stadium 'n verklaring geneem het. MNR BOTHA: Soos die hof behaag. Op daardie stadium, het hulle toe 'n verklaring van u geneem? -- Nee. Het hulle niks neergeskryf wat u gese het nie? -- Hulle kon mos niks skryf want ek was bang en ek se toe nee. U se toe vir hulle u weet niks nie, u het niks gesien nie? (10) In der waarheid se.u vir hulle - jammer, laat ek nou nie 'n dubbele - is dit wat u vir hulle se? -- Ja. Inderwaarheid se u vir hulle u was nie teenwoordig toe die voorval plaasgevind het nie? -- Nee, ek het nie gese ek was nie daar nie, ek het gese ek weet niks. Nou hoekom was u bang vir hierdie mense, mevrou? -- Ja, kyk, ek is gewaarsku ek moet eers seker maak aan wie maak ek 'n verklaring. Dit is moontlik jy maak 'n verklaring aan daardie selfde mense wat julle aangeval het en na jy aan hulle 'n verklaring gemaak het kom maak hulle jou dood dieselfde aand (20) na die verklaring, en destyds het ek geen vertroue gehad in die polisie. Goed. Na die voorval het u doppxes opgetel daar op die toneel? -- Ja. U het dit geneem na 'n familielid van u toe? -- Ja. Hy is 'n polisieman? -- Ja. U het die vertroue gehad om na hom toe te gaan en getuienis aan hom te gaan oorhandig? -- Dit is nie getuienis nie. Kyk, ek het vir hom daardie stukkies van 'n vuurwapen gegee. Hoekom het u dit vir hom gegee? -- Dit was die eerste keer (30) dat /...

8 K CC 123/ ' A NONJOLI dat ek so voorwerpe gesien het en ek het nie geweet wat is wat nie en op versoek van hierdie man gee ek toe vir horn alles. Het u vir horn gese jong, ek was in die kas en ek het gesien wat die aanvallers doen en ek het hulle daar in die kamer gesien, ek het 'n klomp goed gesien? -- Vir horn het ek nie gese nie. Hoekom se u dit nie vir horn nie? -- Ek het nog verkeer onder vrees en ek besluit toe, beter ek se vir horn nie op daardie tydstip nie. Maar, mevrou, hy is 'n polisiebeampte en hy is familie van (10) u? -- Ja, dit betwis ek nie. Waarom sou u nou bang wees om hom te vertel van wat u gesien het? -- Ek het maar net so gevoel, ek was bang om vir hom te se. Maar hoekom is u bang om vir hom dit te vertel? -- Nee, ek weet nie. Ek dank u, u edele, ek het nie verdere vrae nie. KRUISQNDERVRAGING DEUR MNR STRYDOM: Waarom het u in die hang- kas gaan wegkruip? -- Ek het eers gehoor daar is vensterruite wat stukkend geslaan is. Ek het toe gaan loer, ek sien toe (20) hier is mense wat na die huis aangehardloop kom. Ek gaan kruip weg. Ek aanvaar as u wegkruip dan kruip u sodanig weg dat mense u nie kan sien nie? -- Ja. Nou as u wil wegkruip dat ander mense u nie sien nie waarom maak u die kasdeur nie heeltemal toe nie? -- Kyk, ek het mos 3ehardloop na die kamer, sommer in die hangkas ingespring, die 3eur probeer toedruk. Hy het tot daardie mate toegemaak en "bardie bietjie het hy nog oop gestaan. Ek het nie verder proom die deur heeltemal.toe te maak nie. (30) Waarom /...

9 K CC 123/ A NONJOLI Waarom nie? -- Ek het gedog miskien in die poging om dit te doen is die persoon alreeds binne die vertrek en is ek gesien. Nou kan u vir die hof net aandui, hoe groot was die skrefie wat oop was in die kas? -- Dit is nie wawyd oop nie en dit is nie heeltemal 'n klein stukkie wat oop staan nie. In daardie opening wat oopgelaat is kon ek sien. Ja, maar kan u vir die hof 'n aanduiding gee van die wydte wat die deur oop was? -- Ek wys so. Is dit omtrent drie duim, edele? Is dit soveel soos sy (10) gewys het, is dit reg? Ja, dit is miskien bietjie meer, omtrent vyf duim. Ja. MNR STRYDOM: Nou se bietjie vir my, hierdie hangkasdeur, is deur, is dit die hele gedeelte van die kas voor of is die deur net 'n gedeelte van die hangkas, dit wil se 'n deur binne die kas, of is die hele voorste gedeelte 'n deur? -- Nee, dit is die deur wat in die middel staan. So die deur is nie die hele breedte van die hangkas nie? -- Nee. (20) TOLK: 0, net 'n oomblikkie. Die getuie se sy kry koud. Wil sy bietjie 'n verdaging he? -- Ek weet nie. Kyk of u haar gemaklik kan maak. Dit lyk vir my sy is heelwat bevrees, ek het dit netnou al gesien. Ek wil he u moet die getuie vanmiddag klaarmaak, sy gaan nie more terugkom nie. Die hof sal verdaag. HOF VERDAAG - HOF HERVAT ME DE JAGER: Edele, die getuie is gereed om aan te gaan. ALICE NONJOLI. s.o.e. (deur tolk) KRUISONDERVRAGING DEUR MNR STRYDOM (VERV. ): Is u nou meer (30) gemaklik /...

10 CC 123/ A N O N J O L I gemaklik? -- Ja. Het u net koud gekry of was u bevrees om getuienis af te le? -- Nee, net koud gekry. Nou ons was laas by die opening van die kas en ek dink u het min of meer die afstand gewys en ek kan dit nou op rekord plaas dat dit omtrent 15 sentimeter is, is dit reg? -- Dit mag wees. Ja. Die kasdeur, is dit van bo van die kas tot onder? -- Nie tot heeltemal by die bodem nie. Hoe hoog van die vloer af begin die kasdeur? -- (Pouse) (10) Ek het iets geskryf hierso, hierdie figuur. Hierdie vier- kantige blokkie is die voetstuk van die hangkas waar hierdie pypie nou begin dit is die deur. Dankie. Kan sy miskien vir ons 'n aanduiding gee hoe breed die voetstuk is? MNR STRYDOM: Ek wonder, mnr die Tolk, as u vir haar kan se sy moet nie teken nie, net vir ons 'n aanduiding gee van die grond af min of meer hoe hoog is die voetstuk-gedeelte voor die deur begin? -- Gestel hierdie blad van die getuiebank is die vloer, (20) die hoogte van hierdie, die spoor van die mikrofoon. Ja, dit is ongeveer 20 sentimeter sou ek skat. In elk geval, dit is waar u ingeklim het met u kind? -- Ja. U het nou reeds verduidelik, soos u nou so sit, maak die kasdeur na u regterkant toe oop, is dit reg? -- Gestel dit is nou die hangkas voor my, om die deur oop te maak moet jy trek van regs na links. So soos u sou sit kon u nie die linkerkant van die kamer sien nie, is dit wat u se? -- Ja. ME DE JAGER: Edele, ek is net bang vir 'n verwarring later. (30) Kan /...

11 K CC 123/ A N O N J O L I Kan die beskrywing wat die getuie gegee het van hoe die deur oopmaak miskien net herhaal word, want dit is vir my net andersom as wat my geleerde vriend dit blykbaar geinterpreteer het. Ja. Sy sit nou binne-in die kas. Nou maak die deur toe op haar. -- Reg. Sy sit met haar rug na die rug van die kas toe terwyl sy nou binne-in die kas sit? -- Ja. Dan hoe maak die kas oop voor haar, die deur? Maak hy soontoe, na die regterkant toe oop of maak hy na die linkerkant (10) toe oop, terwyl sy in die kas sit? -- Soos ek nou hier staan ek demonstreer, met my rug na die kas se muur, voor my is die kas se deur. Om hom oop te maak, maak hy oop na my regterhand. MNR STRYDOM: Ja, en vir duidelikheid is daar net een deur? -- Net een. Nou van waar u in die kas sit, in gedagte nou dat die kas op 'n skrefie oop is, kan u dan nie die sofa sien nie, is dit reg? -- Ek kan nie die sofa sien nie. Kan u die hele bed wat oorkant u gestaan het, gesien het of nie? -- Ja, ek kan die bed sien. (20) Nou het u of het enigiemand waarvan u bewus was die oorledene se lyke geskuif nadat die mense daar weg is? -- Kyk, hulle is mos geskiet net daar by hulle posisies. Is die 14-jarige dogter wat geskiet is daar in die omgewing van die sofa geskiet of nie? -- Toe die kind geskiet is was sy 'n afstandjie van die sofa af maar na sy getref is gaan val sy toe nader aan die sofa. Maar hoe weet u sy het naby die sofa gaan val? U kon tog nie dit gesien het daar in die omgewing van die sofa nie? -- Maar ek sien dit later, na ek uitgekom het. (30) Maar /...

12 K CC 123/ A NON JOT. T Maar' hoe weet u die kind het nie net daar geval waar sy geskiet was nie? ME DE JAGER: Edele, met respek, ek weet nie of die getuie die vraag verstaan nie, want ek het probleme om die vraag te verstaan wat my geleerde vriend presies wil weet by die getuie. Wat wil u eintlik weet, mnr Strydom? MNR STRYDOM: Edele, ek wil weet of sy werklik kan se of die kind beweeg het nadat sy geskiet was? Miskien kan ek dit so vir haar vra: het u gesien dat die kind beweeg na die kind geskiet is? -- Ja, want nie so nie sou ek die kind daar gesien (10) het waar sy geval het. Nou u het aanvanklik gese u het nie gesien dat die persone wapens het nie. Op watter stadium sien u dat die een persoon 'n wapen het, 'n vuurwapen? -- Toe hy so die wapen getrek het en gevuur het. Waar vandaan het hy die vuurwapen getrek? -- Nee, dit het ek nie so duidelik gesien nie. TOLK: Soos getuie nou wys, sy vat aan haar sye en se ek weet nie. MNR STRYDOM: Want ek wil net vir u stel dat indien u skets (20) korrek is waar die hangkas gestaan het en indien u skatting van die skrefie wat oop was van die hangkas korrek is, dan kon u net aan die linkerkant en ook 'n klein gedeelte van die kamer 9esien het. -- Nee, ek verstaan nie? Het u werklik gesien dat die 14-jarige dogtertjie agt keer Seskiet word soos u getuig het? =3 LD_E JAGER: Edele, die getuie se getuienis was nie dat sy?esien het dat die kind agt keer geskiet word nie. :;SiB STRYDQM: Edele, ek betwis dit. My nota, en my geleerde /riend bevestig dit dat sy so getuig het. (30) /...

13 K CC 123/ A NON JOT.'T Sy het gese, mnr Strydom, daar is agt keer op haar geskiet. Toe is daar aan haar gevra hoe weet sy dit is agt keer dat daar op haar geskiet is. Toe se sy sy het agt pa- troondoppies opgetel, dit is hoe sy dit weet. MNR STRYDOM: Maar dit is die punt wat ek wil maak. Se u daar is agt keer op die oorledene, die 14-jarige dogtertjie geskiet? -- Nee. Kyk, ek weet nie hoeveel keer is sy geskiet nie, maar na die skietery het ek daardie agt doppies opgetel en ek weet nie hoeveel wonde het sy toe gehad nie. Maar soos u gesien het, is daar op enigiemand anders ge- (10) skiet in daardie kamer? -- Die kamer waarin ek gewees het? Ja. -- Nee, dit is net die 14-jarige. Het u gesien hoe word die vuurwapen gehou op die stadium toe die skote afgaan? -- Ek kon dit nie sien nie want die persoon staan met sy rug na my. Was die oorledene op daardie stadium reg voor hom gewees? Ja. Het die kind nie eers op die bed geval nie? -- Nee, sy het nie. Na die skote wat u in die kamer gehoor het, het u weer (20) skote gehoor wat moontlik in die huis afgevuur kon gewees het? -- Ek het nie gehoor nie. U se u het agt doppies opgetel. Het u al daardie doppies opgetel in die kamer waarin u was in die hangkas? -- Ja, in daardie kamer. Hoe lank na die voorval het u toe die doppies aan u skoonbroer oorhandig? -- Die volgende dag. Net om terug te kom tot die kamer, u se die persoon het daar binne Zoeloe gepraat toe hulle gevra het vir geld? -- Ja. Die feit dat hy Zoeloe praat was niks ongewoon nie, daar (30) is/...

14 K CC 123/ A NQNJQLI is seker baie mense wat daarso in Boipatong Zoelce praat, is dit reg? -- Ja, wel, dit is iets nie buitengewoom nie. Die kind wat gesteek is volgens u, het die person wat die ki'nd gesteek het oor die bed gele en die kind andersnt die bed en se maar tussen die bed en die muur gesteek? -- Kjk, die persoon het mos op die een kant van die bed gekniel ez toe was hy in staat om daar anderkant van die bed te steek. Maar net vir duidelikheid, was die kind dan order die bed maar tussen die se maar die bed en die muur, aan lie muur se kant? -- Kyk, ja, daar was spasie gewees tussen dis bed en die (10) muur en hierdie kind le toe onder die bed. Maar H e persoon wat gesteek het, in daardie posisie kon die kind raak steek. U se u sien hoe word die kind gesteek? -- Ja. Maar hoe kon u van u posisie onder die bed injien hoe die kind gesteek word? -- Daardie bed staan op stene, by is taamlik hoog. In elk geval, u is seker die kind is net een beer gesteek met 'n spies? -- Ek het net die een steek gesien. Nou toe die persone die kamer verlaat, of sal ek so vra, voor hulle die kamer ingekom het, het u enige skote gehoor? -- (20) Voor hulle ingekom het? Ja. -- Nee. Ook nie nadat hulle die kamer verlaat het nie, is dit reg? -- Nee, uit vrees het ek niks gehoor. Nee, maar indien daar nog skote binne die huis afgevuur was terwyl u nou daar in die kas sit, sou u dit tog gehoor het? -- Hoe nou? As daar nog skote in die huis afgevuur is nadat die mense uit die kamer uit was, dan sou u gehoor het daar in die huis word nog skote afgevuur? -- Ek sou gehoor het. (30) So/...

15 K CC 123/ A NONJOT,T So al skoot wat u gehoor het daar in die huis was daar in die kamer afgevuur waar u was? -- Ja. ME DE JAGER: Edele, dit kom my net voor asof die getuie in on- gemak is met die sonstraal wat daar reg in haar gesig skyn. Ja, sy kan bietjie na links skuif dan is sy uit die son uit as dit haar pla. ME DE JAGER: MNR STRYDOM: Dankie, edele. U skoonma is nie geskiet daar in die kamer by die hangkas nie, is dit reg? -- Ek weet nie, maar later toe ons uit- kom sien ek sy is ook geskiet. (10) Maar u antwoord nie my vraag nie. Sy is nie daar in die kamer waar die hangkas was waar u was, geskiet nie? -- Ja. U sien, nou verstaan ek ook dan nie wanneer sou sy geskiet gewees het nie, want u se daar is nie ander skote afgevuur behalwe in die kamer nie en sy was nie in die kamer geskiet nie. En ek wil vir u stel, volgens die dokter wat haar lyk ondersoek het, is sy geskiet. -- Edele, maar kyk, ek se mos later toe ek uitgekom het, het ek wel gevind sy is gevind, maar ek het daardie skoot nie gehoor nie. Was u werklik daar in die hangkas gewees? (20) TOLK: Was jy? MNR STRYDOM: Was u werklik daar in die hangkas gewees of heel- temal op 'n ander plek? -- Wanneer? Daardie aand. -- Ja, ek was in die hangkas. Waarom tel u die doppies op? -- Ja, ek het mos by mense gehoor dat na daar geskiet is so voorwerpies word agtergelaat. Net hierna het ek toe daardie voorwerpies opgetel. Maar waarom wag u nie vir die polisie op daardie stadium dat hulle dit kom optel nie? -- Maar ek het nie geweet wanneer sal hulle daar kom nie. (30) Maar/...

16 K CC 123/ A NONJOLT Maar terwyl u nog daar was het daar polisie aangekom, is dit reg? -- Ja. Waarom oorhandig u nie toe die doppies aan daardie polisie wat daar aangekom het nie? -- Hulle het niks oor daardie doppies gevra het. Ek het besluit ek hou die maar by my. Maar afgesien hulle vra nie vir u nie, hoekom se u nie vir hulle hier is doppies nie? -- Ek het maar so besluit geneem. Is ek korrek as ek se dat u die polisie daar vertel het op daardie stadium net in bree trekke wat gebeur het? -- Hulle het net gevra is mense dood hierso en hoeveel is hulle, dit is (10) al. Het u vir hulle enigiets gese? -- Nee, ek het niks gese nie. Nie eers dat hulle deur die venster geklim het toe hulle in die huis ingekom het nie? -- Nee, ek het nie. Die polisie wat daar aangekom het, was hulle uniformpolisie? -- Wei hulle het uniform gedra, ja. Hoe lank na die voorval het hulle daar aangekom? Is dit nog dieselfde aand? -- Ja. Op daardie stadium het enigiemand al vir u gese u moet die (20) polisie wantrou? -- Nee. So u het geglo dit is polisie, is dit reg? -- Ja, hulle dra mos uniform. Nou waarom vertel u nie vir hulle wat u gesien het, dat u gesien het hoe word die mense doodgeskiet nie? Mnr Strydom, sy het mos nou gese hulle het haar nie gevra nie. Hulle het vir haar gevra hoeveel is dood, verder het hulle niks gevra nie. MNR STRYDOM: Soos die hof behaag, u edele, maar my steliing is eintlik hoekom sy nie uit eie wil, wat mens dink 'n persoon (30) sal/...

17 K cc 123/ A NONJOLI sal doen onder omstandighede, se... (tussenbei) HQF; Here, mnr Strydom, dit is 'n skoolkind hierdie. Dink u nou na hierdie insident gaan sy nou vir die polisie alles hier staan ek vertel? MNR STRYDOM; Met respek, u edele, ek dink dit is presies wat 'n persoon wat 22 jaar oud is sal doen. HQF: Ja, ek dink dit is hoogs onwaarskynlik. Vra haar maar. MNR STRYDOM: Kan u net vir my verduidelik hoekom het u nie na die polisie toe gegaan en vir hulle gese luister hier, ek het dit gesien nie? Dit is al wat ek wil weet. -- Kyk, dit was mos (10) nog deurmekaar gewees, mense beweeg in en uit, hulle wil nou weet wat het hier gebeur. Die polisie kom, hulle vra oor die mense wat gesterf het, en ek meen hulle kon nie behoorlik met my praat nie en ek verkeer nog onder vrees. Nou wie is die mense wat daarna vir u gese het u moet nie, of versigtig wees ten opsigte van die polisie? ME DE JAGER: Edele, dit was nooit haar getuienis dat iemand vir haar gese het om versigtig te wees teenoor die polisie nie. Waar kom u daaraan, mnr Strydom? MNR STRYDOM: Edele, dit is hoe ek haar getuienis verstaan. (20) Miskien is ek verkeerd. Ek sal haar vra miskien net weer hoekom het sy die polisie wantrou? Het iemand vir haar gese sy moet dit doen of nie? me DE JAGER: Edele, met respek, haar getuienis was nooit dat sy die polisie wantrou nie. Nooit. Sy het gese die mense het vir haar gese wees versigtig aan wie jy verklarings maak. MNR STRYDOM: Ja, miskien moet ek die polisie dan uitlaat. Het iemand vir u gese u moet versigtig wees ten opsigte aan wie u verklarings maak? -- Nie onmiddellik na die gebeure nie. (30) Maar/'...

18 CC 123/ A N O N JO L T Maar op 'n stadium daarna? -- Ja, ek is toe meegedeel. Deur wie? -- Kyk, die familie het mos na hierdie gebeure van tyd tot tyd ingekom. Dan se ons vir hulle wat het daar ge- beur. Hierdie familie se toe vir ons wees versigtig aan wie maak jy die verklaring. Gedurende hierdie tydperk was daar persone by u wat polisie was of nie, toe u nog bevrees was, versigtig was? -- Ja, hulle het toe daar aangedoen. Het u toe vir hulle vertel? -- Nee. Waarom nie? -- Edele, maar u dans nou op een ding. Ek se (10) mos ek is al gewaarsku en ek is nou bang vir die polisie. Ek het toe nie. Ek wil volstaan met die vraag, as u vir my kan verduidelik waarom was u op die stadium toe u nou sien dit is die polisie, waarom was u bang vir die polisie? -- Wei, hulle het toe nie uniform gedra nie. Hoe het dit toe uiteindelik gekom dat u wel aan die polisie 'n verklaring gemaak het? -- Wat hier gebeur het, gewoonlik het daar 'n blanke konstabel en 'n swart konstabel, ek meen 'n blanke en 'n swarte na my gekom, gese hulle is polisie, ek het (20) nie geglo nie, en hulle het baie kere by my gekom vir 'n verklaring. Op 'n dag het hierdie swart man wie ek al nou geleer ken het weens hulle besoeke, gee my toe 'n nota en se as jy nie glo nie ons is van die polisie kom na ons kantore by so plek, daar by Civic Polisiestasie. Is u toe na daardie plek toe om 'n verklaring af te le? - J 3. Nou se bietjie vir my, is daar ooit foto's van enige person wat moontlik verdagtes kon wees aan u getoon of nie? -- Ek het foto's gesien, ja. (30) Is/...

19 K CC 123/ A NONJOT,T Is daar op enige geleentheid vir u gevra "is dit nie dalk hy nie", en dan word daar 'n spesifieke foto vir u gewys? -- Nee, dit is nie wat gebeur het nie. Ek is op 'n mooi wyse foto'' s gewys. Is u ooit geneem na 'n identif ikasieparade of iets van die aard? -- Nee. Wie het vir u foto's getoon? -- Die polisiebeampte wat toe saam met my gewees het in daardie kantoor. Ken u sy naam of nie? -- As ek reg onthou hy is Mr Mbeka. Net een laaste vraag. U se u broer is 'n polisie. Is hy (10) 'n lid van die Suid-Afrikaanse Polisie of is dit nou ander polisie, wat... (tussenbei) Swaer. MNR STRYDOM: Ag, u swaer. -- Nee, hy is nie van die SAP nie. Hy is 'n polisieman, hulle is gewoonlik op treine. Het hy ooit vir u vertel wat hy met daardie doppies gedoen het of nie? -- Nee. Ek aanvaar u het vir die polisie aan wie u die verklaring gemaak het, gese dat die doppies by u swaer is? -- Nee, ek glo nie ons het daardie aspek geraak nie. (20) Het u vir die polisie gese dat u doppies opgetel het? -- Ek onthou nie. Geen verdere vrae nie, dankie. HERONDERVRAGING DEUR ME DE JAGER: Me Nonjoli, het u die aand van 17 Junie na al hierdie gebeure in die nag later by die huis geslaap of nie? -- Die dag van die gebeure nie. Is u later die aand by die huis weg? -- Ja. Onthou u nog hoe laat omtrent u weg is by die huis die aand? -- Nee, ek kan nia onthou nie. U het in u getuienis gese dat u in die hangkas gesit het. (30) XI/...

20 K13J750 CC 123/ A N O N J Q L I U het nou tydens kruisondervraging beskryf dat die hangkas 'n voetstuk het en u het ook aangedui hoe ver die vloer van die kas van die grond af is. -- Ja. Sal u net aan die hof verduidelik of u op die vloer van die hangkas gesit het en of u in die hangkas op iets gesit het? -- Daar was wasgoed binne die hangkas, maar op die vloer van die hangkas, daarop het ek gesit. U het vir die hof nou gese dat u die een oorledene, die een dogter, na die tyd gesien het wat, as my geheue reg is het u gese wat toe nader aan die sofa was, die posisie van die dog- (10) ter na die aanval? -- Ja. Het u na die aanval, na die mense nou weg is, die aanvallers, het u ook die posisie van die ander oorledene, die ander kind, op daardie stadium gesien? -- Die kind was nog daar waar sy gele het. Die ambulansmense kom toe in. Hulle het toe die kind opgelig en toe geplaas op die bed. Dankie, edele, ek het nie verdere vrae nie. GEEN VERDERE VRAE Die hof sal verdaag tot om nege-uur more-oggend. HOF VERDAAG - HOF HERVAT OP 14 ME I (20) ME DE JAGER: Mag dit die hof behaag, edele. Ter aanvang net voor ek die volgende getuie roep, wil die staat op hierdie stadium aansoek doen om 'n wysiging van die nadere besonderhede en wel soos dit voorkom op bladsy 12 van die stel nadere besonderhede onder die opskrif "die volgende huise is geplunder". Ja? ME DE JAGER: Edele, aan die linkerkantse kolom is adres, regs is goedere. Die vyfde van onder af is 765 Hlubistraat. Die staat vra vir 'n wysiging dat die besonderhede lui 'n fiets en 'n hoetroustel. Die leemte hier het tot my aandag gekom. Dit (30) i s /...

21 K CC 123/ WYSIGINGS is te wyte aan 'n bona fide fout deur die outeurs. Ek versoek dat die besonderhede in die mate gewysig word, soos ek aangedui het en ek doen aan die hand dat daar op hierdie stadium nie sprake kan wees van enige benadeling vir enige van die beskuldigdes nie. HOF Wat is u houding, mnr Botha? MNR BOTHA: Mag dit die hof behaag, u edele. Ek wil net seker maak of ek my geleerde vriendin reg verstaan. Die wysiging is as gevolg van die getuienis wat gelewer is gister en ek sou graag net wou weet of die inligting beskikbaar was vir die (io) staat toe die nadere besonderhede opgestel was? Dit lyk vir my wat die staat te kenne gee. Die fout is te wyte aan 'n fout by die outeur van die besonderhede, nie by die getuie nie. MNR BOTHA: In daardie geval het ek geen beswaar daarteen nie. ME DE JAGER: Edele, ek kan dit in soveel woorde se, die getuienis was inderdaad vervat in die getuie se verklaring, maar is op grond van 'n fout deur die outeur nie aangebring op die nadere besonderhede toe dit aangebring moes gewees het nie. MNR BOTHA: Ek het geen beswaar teen die... (tussenbei) (20) MNR STRYDOM: Geen beswaar nie, edele. Die wysiging word toegestaan. Die nadere besonderhede, bladsy 12 daarvan, teenoor die huis 765 Hlubistraat wat betref die goedere word gewysig om te lees 'n fiets en 'n hoetroustel. ME DE JAGER: Mag dit die hof behaag, u edele. Die staat roep vervolgens Dinah Manyika. Dit sal getuienis wees ten aansien van klagtes 5 en 33 en die getuienis ten opsigte van klagte 5 sal ook verwys na BEWYSSTUK B, die foto-album van die moordtonele, toneel 2. DINAH/... (30)

22 K/C CC 123/ D MANYIKA DINAH MANYIKA. v.o.e. {deur tolk) ONDERVRAGING DEUR ME DE JAGER: Juffrou Manyika, is dit korrek dat u woon op die hoeke van Hlubi- en Bafokengstrate in Boipatong? -- Ja, dit is so. En wel by huis 734? -- Ja, dit is so. Edele, die staat het die vrymoedigheid geneem om reeds 'n merk op die kaart aan te bring, BEWYSSTUK 1, wat die adres van die getuie aandui. 7...? ME DE JAGER: 734, Edele, gelee op die hoeke van Hlubi- en Ba- (10) fokengstrate. Hy is-op die kaart gemerk. Met verlof van die hof gaan ek vra dat die getuie net na vore beweeg en op die kaart die posisie aan die hof aandui. Sal u net na die kaart kyk wat voor u gelee is? U sal sien heel bo-aan is die s.raat Amatolostraat gelee. -- Ja, ek sien dit. Parallel daarmee is die straat Bafokeng. -- Ja, hier is dit gelee. Sien u ook die straat wat dwars loop met daardie twee strate, Lekoastraat? -- Hier is dit gelee. Hlubistraat? -- Hier is dit. (20) Waar is u huis gelee? -- Hier. U kan maar teruggaan na die getuiebank asseblief. Juffrou Manyika, op die aand van 17 Junie 1992 was u tuis in die huis op die hoeke van Hlubi- en Bafokengstrate, ne? -- Ja, ek was daar. Sal u aan die hof verduidelik wie almal hulle die aand in die huis van u bevind het? -- Bedoel u die persone wat, die familielede wat saam met my was? Die aand van 17 Junie, ja. A1 die persone in die huis die aand van 17 Junie. --My moeder, my vader. (30) Was/...

23 K1C CC 123/ D M A N Y IK A Was u moeder Maphathi Linah Manyika? -- Ja. Dit is die oorledene ten opsigte van klagte 5, u edele. Was u vader Magete Andries Manyika? -- Ja, dit is so. Oorledene ten opsigte van klagte 33, edele. Benewens u vader en u moeder wie was nog in die huis? -- Elizabeth Manyika was in die huis. Is dit jou suster? --My dogter. Ene Mavis Manyika was ook in die huis, my suster. Godfrey Manyika, my jonger broer was ook in die huis. Anna Manyika en myself. Is Anna ook 'n suster van? -- Ja. (10) Het u die aand soos normaalweg gaan slaap? -- Ja, ons het gaan slaap. Wat het toe later die aand gebeur? -- Terwyl ons geslaap het, het ons die geraas van die vensterruite wat breek, gehoor. Ja? --Op daardie stadium het ons vermoed dat dit kan die "comrades" wees daar buite. Ons het toe opgestaan, almal in die huis. Terwyl ons nog geluister het, het ons gehoor toe die deur oopgaan. Ek weet nie of dit met 'n voorwerp of met 'n klip oop geslaan is nie, want dit was 'n plank deur en die handvatsel daarvan het stukkend geval. (20) Kan u net vir die hof se waar u was op daardie stadium in die huis? -- Ek was in die gang. Die ander huismense? -- Ons het almal bymekaar gekom in die gang. Ek het manspersone gesien die huis binnekom, dit was lang manne, en hulle het voorwerpe vasgemaak gehad op hulle koppe. Hulle het toe gese "kom julle uit, honde". Ek vra toe "wat het ons gedoen"? Ek hoor die een se "jy vra nog, jou prostituut". Daarna hoor ek die een se "maak die hond dood". Op daardie stadium was ek so geskrik gewees en ek het gebewe. Ek het toe beweeg na die eetkamer se deur en ek het dit (30) oopgemaak/...

24 K 1C CC 123/ D MANYITCA oopgemaak. Ek is toe by die deur uit. Toe ek weer kyk het ek gesien dat hulle my ouerhuis omsingel het. Ek hoor een se toe "hier is nog 'n hond, maak dit dood". Hulle wou my gryp en ek het toe gevlug. Terwyl ek besig was om te vlug het ek toe omgekyk en gesien dat my moeder volg vir my, sy is ook besig om te vlug. Ek weet nie wat het verder binne-in die huis gebeur nie. Waarheen het u gevlug? -- Ek het na die derde huis gevlug vanaf my ouerhuis. Ek het oor die heining gespring en terwyl ek omkyk kon ek sien dat die persone volg vir my. Ek het nie (10) gesien wat het van my moeder geword nie. Met my aankoms by die huis het ek aan die deur geklop en hulle het toe die deur vir my oopgemaak. Het u toe daar geskuil? -- Ja, ek het daar geskuil nadat ek gesien het dat die persone teruggedraai het. Net voor u voortgaan met u getuienis net 'n paar vrae oor die gebeure daar. Is u in 'n posisie om vir die hof te se hoe laat dit was dat u die aand wakker geword het? -- Nee, ek was so vreesbevange gewees ek het nie kans gehad om na die tyd te kyk nie. (20) U het gese dat die handvatsel van die deur het geval en daar het mense by die huis ingekom. Kan u die hof 'n aandui- ding gee hoeveel persone die huis ingekom het? -- Hulle was so baie, ek kon hulle nie tel nie. Kan u aan die hof enige beskrywing gee van die persone wat die huis ingekom het? -- Die enigste beskrywing wat ek kan gee, kan ek se dit was lang persone en hulle was sterk gebou gewees. U het aan die hof vertel dat die persone wit voorwerpe op hulle koppe gehad het. Kan u net die voorwerpe aan die hof beskryf asseblief? (30) /...

25 K/C CC 123/ D M A N Y IK A Het sy gese wit voorwerpe? Ek dink sy het net gese voorwerpe. ME DE JAGER: Verskoon tog, edele, dit is my fout. Ja, wat is die... (tussenbei) -- Dit was doeke, wit doeke. ME DE JAGER: Hoe het die doeke gelyk? -- Wit. En hoe groot was dit? -- Hulle was nie groot nie, maar mens kon sien dat hulle wit is van kleur. Hoe was die voorwerpe op die mense se koppe, hoe het dit vir u voorgekom? -- Hulle was na die agterkant van die kop vas- (10) gemaak, daar 'nknop was. Watter taal het die mense gepraat wat daar in die huis was? -- Zoeloe. Dan het u ook aan die hof beskryf dat u ouerhuis omsingel was op 'n stadium? -- Ja, dit is so. Kan u 'n aanduiding vir die hof gee van die getal persone wat daarby betrokke was? -- Nee, hulle was baie. Wat het die persone buite die huis gedoen? -- Hulle het net gestaan. Hulle het wapens gehad. Watter soort wapens het die mense gehad? -- Dit is lang (20) voorwerpe. Ek weet nie wat dit genoem word nie, moontlik spiese. U het gese dat u terwyl u vlug, omgekyk het en gesien het dat u moeder ook vlug. Waar was u moeder toe u haar die laaste keer gesien het terwyl u vlug? -- Dit was op die stadium toe sy my gevolg het by ons bure. Weet u wat die adres daar is? -- Ja, ek weet. Wat was dit? In watter straat? -- Hlubistraat.. Op die stadium toe die persone by huis ingekom het, was (30) daar/...

26 JC/C cc 123/ D MANYTKA daar ligte in die huis? -- Nee, daar was nie ligte in die huis nie. Hulle het, met hulle aankoms daar het hulle die ligte aangeskakel. Watter soort ligte het u in die huis, elektriese ligte of lampe of kerse? -- Elektriese ligte. Juffrou Manyika, u het gese dat u by die huis geskuil het. Hoe lank het u daar geskuil? -- Dit was nie baie lank nie. Is u nog op dieselfde aand terug na u ouerhuis? -- Ja. Beskryf aan die hof wat u daar aangetref het. -- Nadat ek by my ouerhuis aangekom het, het al die deure oopgestaan. 'n (10) Brandende buiteband wat deur die venster na die binnekant van die huis gegooi was het nie meer gebrand op daardie stadium nie maar die huis was vol rook. U se 'n brandende buiteband is deur die venster gegooi. Het u dit gesien toe dit ingegooi is? -- Ja, ek het dit gesien. Sal u dit net aan die hof beskryf wat daar gebeur het? -- Toe ek teruggekom het na ons bure? Nee, terwyl u nog, voordat u gevlug het. -- Die stadium toe ek gevlug het, het hulle reeds die brandende buiteband na die binnekant van die huis gegooi, want van hulle het aan die (20) straat se kant gestaan. Ek verstaan net nie mooi nie. Was u in die huis toe die band ingegooi is, of was dit terwyl u gevlug het? Kan u net aan die hof beskryf wat u gesien het? -- Ek was nog in die huis gewees, in die gang. Waar is die band ingegooi? -- In die kombuis naby die stoof, op die teels op die vloer. Nou goed, u se toe u teruggekom het, het die band nie meer gebrand nie? -- Ja, daar het net rook uitgekom. Benewens die rook was daar in die huis skade aangerig deur (30) die/...

27 K/C CC 123/ D M A N Y IK A die motorband wat gebrand het? -- Nee, behalwe dat die teels op die vloer het ook gebrand. Goed. Wat anders het u in die huis aangetref toe u teruggekom het? -- Toe ek deurgekyk het, het ek toe gesien dat die elektriese stoof se skakelaar-onderdele is afgehaal en sekere ysters le op die vloer. Daarna het ek na die slaapkainers toe beweeg. Ek het toe al die komberse vermis in my moeder se slaapkamer asook my eie slaapkamer, en al die huis se vensterruite was gebreek. Kan u vir die hof se hoeveel ruite gebreek was? -- As ek (10) nie fouteer nie, altesaam was hulle 23. Benewens die komberse, het u enigiets anders vermis uit die huis uit? -- Ja. My vader was 'n persoon wat droogskoon- maakgoed ingesamel het. Is dit nou klere wat na die droogskoonmakers geneem moet word? -- Nee, dit is klere wat reeds skoongemaak is. Al wat oorgebly het was dat die klere moes afgelewer gewees het na die verskillende eienaars. Die klere is ook gevat. In my slaapkamer al die gordyne was geskeur. Dit was duidelik gewees dat dit met wapens geskeur was, dit was nie gebrand nie. (20) Het die gordyne nog aan die gordynkappe gehang? -- Ja, dit is so. Tesame met die gordyne in die kombuis en die eetkamer. Kan u vir die hof 'n aanduiding gee van die skade wat u gely het van die goed wat vermis is by die huis? -- Omtrent R1 500,00. Die skade aan die huis wat die vensters en die gordyne en die vloerteels aanbetref? -- Omtrent R500,00. Het u enige van die items wat u uit die huis vermis het later teruggekry? -- Nee, ons het niks teruggekry nie. Toe u nou die aand by u ouerhuis terugkom, nadat u nou (30) gevlug/...

28 KJC CC 123/ D MANYTK& gevlug het en u kom terug, was daar enige ander van u familielede in die huis? -- Nee, binne-in die huis was daar niemand nie. Het u u moeder weer gesien? -- Ek het toe na buite gegaan. Daar het mense saamgedrom en ek het toe na die mense beweeg om te gaan vasstel waar my familielede is en ek is toe meegedeel dat tydens die voorvalle het hulle ook uit gevlug na 'n sekere huis waar hulle skuiling gaan soek het. Ek het toe navraag gaan doen. Ek wou geweet het waarheen het my moeder en my vader gegaan. (10) Ja? -- Daarna 'n inwoner by die huis nommer 735 het vir ons geroep, dit is waar ek my.moeder laas gesien het, en die persoon het toe aan ons genoem dat hier le my moeder. Is u toe na u moeder? -- Ek wou gegaan het maar ek is toe gekeer. U vader, het u hom weer gesien? -- Nee, ek het nooit weer vir hom gesien nie. Die band wat in u huis ingegooi is, juffrou Manyika, die brandende motorband, het u die band vroeer die aand, of 'n brandende motorband vroeer die aand te siene gekry? -- Waar, (20) na die straat se kant? Op enige plek. Het u vroeer die aand, voordat u nou gaan slaap het, het u 'n brandende motorband in die omgewing gesien? -- Ja, die Comrades het 'n buiteband aan die brand gesteek gehad en hulle het om die vuur gesit want my ouerhuis is by die j hoek van die twee strate gelee. Kan u die hof aandui, miskien met verwysing na die kaart wat u vroeer uitgewys het, waar die Comrades soos u dit noem on die band geskaar was? -- Hulle was hier, soos ek wys, voor huis nommer 718. (30) U/...

29 K CC 123/ * D M A N Y IK A U wys in Bafokengstraat? -- Ja. Wat is die noiraner van die huis waar voor hulle was? ME DE JAGER: 718 Bafokengstraat, edele, dit is die huis net noord van die hoek. Ja? ME DE JAGER: U moeder, juffrou Manyika, toe sy nou ook uit die huis uit gevlug het, kan u net die hof 'n aanduiding gee, was sy ten voile geklee? -- Nee, sy het was in 'n kort onderrok gekleed gewees. Ek sien die getuie beduie na haar middelrif toe. Bedoel (10) sy 'n kort vol onderrok of net 'n halflyf onderrok? -- Dit is lank, maar kort. Is dit 'n halflyf onderrok, of net... (tussenbei)? ME DE JAGER: Met ander woorde is dit......net van die middel af? ME DE JAGER: Ekskuus tog, verskoon tog, edele. -- Dit begin aan, dit is die middellyf onderrok. Dankie, edele, die staat het geen verdere vrae nie. Kan u net vir my se, u vader of u moeder of enige van u familielede, was hulle lede van enige organisasie of politieke (20) groep? -- Nee, ons was net gewone mense daar by die huis. U het gepraat van "comrades". Was u broer of u vader of enige van hulle 'n lid van "comrades"? -- Nee, by my woning was daar nie een wat aan die "comrades" behoort het nie, behalwe die inwoners daar by ons omgewing was wel "comrades". KRUISONDERVRAGING DEUR MNR SWART: Mevrou, u het gese u het op 'n stadium vermoed dat dit die "comrades" is wat veroorsaak het dat die vensterruite gebreek het? -- Ja. Was dit die "comrades" se tipe van optrede daar in die woonbuurt? -- Dat hulle die woonbuurt patrolleer? (30) Ja/...

30 K CC 123/ D MANYIKA Ja, en die ruite stukkend gooi en so aan. -- Nee. Nou hoekom het u gedink dit was die "comrades"? -- Ons het pas wakker geword en ons was geskrik gewees en ons het nie geweet wat om te doen nie. Hoe het die "comrades" die mense in die woonbuurt behandel? -- In 'n woning? In die woonbuurt. -- Hulle het mense mooi behandel en as hulle besef dat dit laat word, het hulle vir ons gese om binnein die huise te gaan. Moes julle enige geldelike bydrae gemaak het vir hierdie (10) tipe van beskermingsdienste? -- Nee. Was u bang vir die "comrades" gewees? -- Nee, ek was nie bang vir hulle gewees nie, hulle was die inwoners en ek was gewoond om mooi saam met hulle te leef. Is dit korrek dat die "comrades" padversperrings opgerig het in die woonbuurt en die gewoonte gehad het om dan die buitebande te brand daarso by die padversperrings? -- Nee, dit is nie so nie, maar daar was wel sprake gewees dat daar buite gebeur dinge wat nie reg is nie. Wat bedoel u met daar is sprake dat daar buite dinge ge- (20) beur? -- Soos byvoorbeeld indien 'n persoon homself laat die aand in die strate bevind, kan hy onbekende persoon raakloop wat hom kan beseer. Wat het dit nou met die "comrades" te doen? -- Die "comrades" het toe vir ons daarteen beskerm deur te patrolleer. Is dit nou om onbekende persone uit die woonbuurt te hou? -- Ja, dit is so. Nou wat het hulle met hierdie onbekende persone gedoen as hulle hulle nou teekom daar in die woonbuurt? -- Hulle het die reg om so 'n persoon na die polisie toe te neem. (30) So/...

31 Collection Number: AK2672 Goldstone Commission BOIPATONG ENQUIRY Records PUBLISHER: Publisher:- Historical Papers, University of the Witwatersrand Location:- Johannesburg 2012 LEGAL NOTICES: Copyright Notice: All materials on the Historical Papers website are protected by South African copyright law and may not be reproduced, distributed, transmitted, displayed, or otherwise published in any format, without the prior written permission of the copyright owner. Disclaimer and Terms of Use: Provided that you maintain all copyright and other notices contained therein, you may download material (one machine readable copy and one print copy per page) for your personal and/or educational non-commercial use only. People using these records relating to the archives of Historical Papers, The Library, University of the Witwatersrand, Johannesburg, are reminded that such records sometimes contain material which is uncorroborated, inaccurate, distorted or untrue. While these digital records are true facsimiles of the collection records and the information contained herein is obtained from sources believed to be accurate and reliable, Historical Papers, University of the Witwatersrand has not independently verified their content. Consequently, the University is not responsible for any errors or omissions and excludes any and all liability for any errors in or omissions from the information on the website or any related information on third party websites accessible from this website. This document is part of a private collection deposited with Historical Papers at The University of the Witwatersrand.