Die fundamentele probleme van ons samelewing

Transcription

1 Waardegedrewe skole

2 Die fundamentele probleme van ons samelewing Oorbeklemtoning van regte ten koste van verantwoordelikhede Gebrek aan universeel aanvaarde stel waardes en etiese gedrag Gebrek aan rolmodelle in ons samelewing en in skole Swak/gebrekkige leierskap sukkel met verandering Gebrek aan n duidelike visie waarheen is ons op pad?

3 Wat is die drie belangrike komponente van goeie onderrig? Goeie opvoeders Duidelike uitkomste Goeie metodiek

4 Goeie instrukteurs Duidelike uitkomste Goeie opleidingsmetodes (metodiek)

5 Wat van reëls?

6 Waar staan ons tans? Die Suid-Afrikaanse Grondwet Die Suid-Afrikaanse Skolewet Die skool se gedragskode vir leerders Dissiplinêre verhore Skorsings en uitsettings Hofsake

7 Die ideaal Die ideaal is etiek uit die hart (innerlike oortuiging): Waardegedrewe gedrag, met waardes wat geslyp is deur: Ouers (tuis) Portuur en opvoeders (skool) As dít nie werk nie, etiek uit vrees (vrees vir sanksies en straf): Reëlgedrewe gedrag, met die instelling (skool) wat die reëls bepaal Aktiewe etiekbestuur in skole

8 Gedrag Reëls Waardes

9

10 Aanhef tot die Grondwet Die verdeeldheid van die verlede te heel en n samelewing gegrond op demokratiese waardes, maatskaplike geregtigheid en basiese menseregte te skep Die grondslag te lê vir n demokratiese en oop samelewing waarin regering gegrondves is op die wil van die bevolking en elke burger gelyk deur die reg beskerm word Die lewensgehalte van alle burgers te verhoog en die potensiaal van elke mens te ontsluit n Verenigde en demokratiese Suid-Afrika te bou wat sy regmatige plek as n soewereine staat in die gemeenskap van nasies kan inneem

11 Prof Johan Landman (Etiek-instituut van Suid-Afrika) Drie belangrike faktore om in die lig van die Marikana-gebeure te oorweeg: Respek vir die reg Respek vir gesag Leierskap

12 Respek vir die reg Wetsvoldoening beteken nie dat ek die regte ding doen nie Geregtigheid moenie net geskied nie, maar moet gesien word dat dit geskied Jy kan nie mense goed maak met n wet nie: en sonder goeie mense kan jy nie n goeie samelewing hê nie. CS Lewis

13 Respek vir gesag Minagting vir gesag = anargie Nie net respek vir staatsowerhede (regering en polisie) nie, maar ook respek vir opvoeders, ouers en ander Hoewel respek verdien word, moet ons ook respek as een van die pilare van die samelewing onderrig ons moet respek uitleef! Hoe praat ons? Hoe tree ons op?

14 Visie vir Suid-Afrika Positiewe invloed Leierskap Verantwoordelikheid en verantwoording Amerikaanse studie 49% voorbeeld en waardes Wanneer die beste leier se werk klaar is, sê die mense: Ons het dit als self gedoen!

15 Gevaarlig EQUIP 5 miljoen leiers in 150 lande: Die grootste uitdaging in ontwikkelende lande is dat leiers voel hulle doel is bereik sodra hulle ʼn leierspos beklee Diensbare leier Leiers wat beweeg

16 Hoe kan waardes n verskil maak?

17 Navorsing 71% van alle hoërskoolleerders het erken dat hulle in die jaar waarin die navorsing onderneem is, in die eksamen gekul het 92% het in die jaar vir hulle ouers gejok 40% van die seuns en 30% van die meisies het erken dat hulle in die jaar iets uit n winkel gesteel het Ongeveer 16% was al dronk by die skool 68% het iemand geslaan omdat hulle kwaad was Report Card on the Ethics of American Youth

18 Opvoeding is die doelgerigte vorming van n kind se denke, besluite, optrede, gewoontes en karakter op pad na selfbeheerste volwassenheid. Dissipline wat net op gedrag konsentreer, lei dalk tot goeie gedrag, maar kan nie karakter en selfbeheerste volwassenheid oplewer nie.

19 Vrugbare grond: Gesonde waardes

20 Vrugbare grond Kinders groei gesond wanneer hulle in vrugbare grond geplant is. Die bemesting in hierdie grond is gesonde norme en waardes. Hierdie norme en waardes moet onlosmaaklik deel wees van die daaglikse lewe. Dus moet die hele skoolgemeenskap hierdie norme en waardes onderskryf en uitleef!

21 Waardes n Waarde is n prioriteitsplek wat ons aan mense en dinge in ons lewens toeken namate ons agterkom hoeveel tyd, geld en energie elk werd is. Vriende TYD Kerk F amilie Gesin Self Werk

22 Weerbaarheid Baba en kleuter Laerskool Tiener

23 Watter gedrag ook al vir n groep kinders bekend is, is wat vir hulle normaal sal wees, of dit nou dwelms of huiswerk is. Die gesin is nie n goeie voorspeller van adolessentkeuses nie. Patricia Hersch

24 Any fool knows how many seeds there are in an apple, but only God knows how many apples there are in one seed. Robert H Schuller

25 Hoe beweeg ek prakties van n reëlgedrewe na n waardegedrewe skool?

26 Die proses

27 Die keuseteorie Kinders wil deel wees van die proses. Vriende laat hulle veilig voel. Keuses motiveer. Die skoolatmosfeer moet in hul behoeftes voorsien. Kinders wil beloon word. Beloon verantwoordelikheid met vryheid. Kinders sal respekteer as hulle self gerespekteer voel. Gebruik humor, gesprek en pret.

28 Vyf basiese behoeftes 1. Oorlewing 2. Liefde en vriendskap 3. Pret en plesier 4. Mag 5. Vryheid

29 1. Betrek alle rolspelers by een indaba. 2. Hou besprekings in klasverband. 3. Verfyn bydraes. 4. Vervat in n kode. 5. Implementeer.

30 Opvoeders moet leerders steeds aanspreek maar met RESPEK. Leerders se samewerking bekom; betoon respek teenoor mekaar en onderwysers Leerders is medeverantwoordelik vir waardes, en verantwoordelik vir hulle eie optrede. Positiewe terugvoer en verbetering van die stelsel Straf verdwyn

31 Hoe volhoubaar is dit? Bestuur konsekwent en met respek Energie glo in resultate Opvoeders/ouers moet deelneem Proses nie einddoel

32 Die ware toets is wanneer jy onder druk is!

33 Jou waardes is die kern van jou leierskap en die dryfveer vir jou gedrag

34 Hoe leef ek hierdie waardes uit? Sosiale verandering deur transformasie-leierskap

35 Die malles Here s to the crazy ones. The misfits. The rebels. The trouble-makers. The round pegs in the square holes. The ones who see things differently. They re not fond of rules, and they have no respect for the status quo. You can quote them, disagree with them, glorify or vilify them. About the only thing you can t do is ignore them. Because they change things. They push the human race forward. And while some may see them as the crazy ones, we see genius. Because the people who are crazy enough to think they can change the world are the ones who DO! ~ Apple Computers ~

36 n Vinnige oorsig van die betekenis van transformasie-leierskap Die doel van transformasie-leierskap is om mense en organisasies letterlik te transformeer om hulle in denke en hart te verander; om visie te verbreed; om insig en begrip te gee; om doelwitte op te klaar; om gedrag met oortuigings, beginsels en waardes te versoen, en om verandering teweeg te bring wat permanent is, selfonderhoudend is en momentum opbou. - Steven Covey, Skrywer van 7 Habits of Highly Successful People

37 Veronderstellings Mense sal iemand volg wat hulle inspireer. Iemand met visie en passie kan groot dinge vermag. Die manier om dinge te laat gebeur, is deur entoesiasme en energie te skep. Kortom: Glo in jou droom en visie.

38 Skenk aan ons goeie insig sodat ons sal weet waar en waarvoor om te staan want tensy ons vir iets staan, sal ons vir enigiets swig. - Peter Marshall

39 1.Ontleed n paar lesse 1. n Leier moet die moed hê om alleen te staan en belaglik te lyk. 2. Dan kom die eerste navolger, wat deurslaggewend is. 3. Die tweede navolger is n keerpunt. 4. n Beweging moet openbaar wees. 5. Nou het ons momentum.

40 Styl Om vir n transformasie-leier te werk kan n wonderlike en verrykende belewenis wees. Daar is passie en energie in alles wat hulle aanpak. Hulle gee om vir jou en wil jou graag sien sukses behaal.

41 Wees die verandering wat jy in die wêreld wil sien. Mahatma Gandhi