ELEKTRIESE TEGNOLOGIE

Transcription

1 ELEKTRIESE TEGNOLOGIE EKSAMENRIGLYN GRAAD Hierdie riglyn bestaan uit 6 bladsye.

2 Elektriese Tegnologie 2 DoE/Eksamenriglyne 2009 INLEIDING Die eksamenriglyne vir Elektriese Tegnologie gee leerders en hul onderwysers die minimum afbakening vir die finale Graad 12-eksamen. Die Departement van Onderwys voorsien eksamenriglyne aan skole om leerders vir die eksamen voor te berei deur die beklemtoning en verduideliking van die minimum standaarde en inhoud wat deur alle leerders gedek behoort te word. Hierdie riglyne moet saam met die Vakassesseringsriglyne (VAR) en Leerprogramriglyne (LR) gelees word. Hierdie riglyn bestaan uit twee dele. Deel A beskryf die onderwerpe en konsepte wat in die vraestel gedek. Neem kennis dat al drie leeruitkomste en hul assesseringsstandaarde met die toepaslike gewigswaarde gedek word. Deel B beskryf die bronne wat gebruik is om die vrae op te stel. Hierdie leermateriaal sluit handboeke wat by skole gebruik word, in. Onderwysers word egter aangemoedig om nie hul onderwys- en leeraktiwiteite op n spesifieke handboek te baseer nie, aangesien dit die leerling se kreatiwiteit en kritieke denke beperk. Blaai om asseblief

3 Elektriese Tegnologie 3 DoE/Eksamenriglyne 2009 DEEL A: ONDERWERPE EN KONSEPTE IN HIERDIE VRAESTEL GEDEK LU EN AS LU 1 LU 2 AS 1 AS 3 LU 4 AS 4 AS 6 AS 7 ONDERWERP EN KONTEKS TEGNOLOGIE, DIE SAMELEWING EN OMGEWING TEGNOLOGIESE PROSES BEROEPSVEILIGHEID EN GESONDHEID DRIEFASE-W/S- OPWEKKING R, L,C-KRINGBANE 30 SKAKEL- EN BEHEERKRINGE VERSTERKERS BESKRYWING Positiewe en negatiewe impakte van tegnologie op die omgewing Entrepreneurs vaardighede Ontwikkel 'n oplossing in 'n elektriese konteks b.v. skets 'n blokdiagram van INSET, PROSES en UITSET. Spesifikasies van n voorgestelde oplossing Kennis en insig van onveilige handelinge en kondisies. Bewustheid van MIV/VIGS. Die bogenoemde moet in konteks geplaas word in 'n elektriese tegnologie werkswinkel. Die konsep van driefasestelsels vergeleke met enkelfasesisteme, wat berekeninge insluit. Uitkenning van ster- asook deltasisteme, asook fasordiagramme. Funksies / doel van die wattmeter, kilowatt-uurmeter en drywingsfaktormeter. Berekeninge met verwysing na n fasordiagram of analise van n fasordiagram, gevolg deur berekeninge van die benodigde informasie. Berekeninge van serie- asook parallele kringe deur gebruik te maak van suiwer komponente in beide serie asook parallel. Die klem is primêr op kringe wat EEN resistor, EEN induktor en EEN kapsitor gebruik. Berekening van induktiewe reaktansie, kapasitiewe reaktansie en impedansie. Resonansie in WS-kringe. Effek van die verandering in frekwensie op kapasitiewe, induktiewe reaktansie sowel as impedansie en stroomvloei in WS-kringe. Die funsksionele werking van die BSG, TRIAK en DIAK asook kenkrommes. Werking van lampdempingskringe wat gebruik maak van die bogenoemde komponente. 1. Eienskappe van versterkers 2. Bandwydte en terugvoer 3. Laslyne 4. Verskillende werkingsmodusse 5. Ossillators: LC,RC, faseskuif ens. Blaai om asseblief

4 Elektriese Tegnologie 4 DoE/Eksamenriglyne 2009 AS 8 AS AS 12 DRIEFASE- TRANSFORMATORS 15 LOGIESE KONSEPTE EN PLB s (PLC s) 35 DRIEFASEMOTORS EN BEHEER 30 Operasionele Versterkers 1. Eienskappe 2. Werksbeginsel avn operasionele versterkers 3. Verskillende werkingmodusse 4. Identifiseer en teken kringe om verskillende werkingsmodusse asook inset- en uitsetgolfvorme met wins. Verduideliking van die werking asook gebruik van driefasetransformators. Verduidelik die verbinding van driefasetransformators. Transformatorberekeninge na en van die las. Konseptualisering en insig van verliese. Redes vir oorverhitting en verkoelingsmetodes. 1. Inleiding tot PLC s 2. Voordele 3. Verskillende programmeertale (Leerdiagram, blokdiagram in instruksielyste) 4. Funksies 5. De Morgan se Teorie 6. Kombinasielogikakringe (vereenvoudiging) 7. Karnaugh-kaarte (maks 4 veranderlikes) vir vereenvoudiging 8. Relêlogika 9. Leerlogikakringdiagramme. Blokdiagramme 11. Sekwensiële logikastelsels soos geheue, skuifregisters en sinchrone diagramme Werking van die driefase induksietipe motor, asook berekeninge, foutsporing en inspeksie. Identifikasie verduideliking en vergelyking van verskillende motoransitters. Aansitters soos aangedui in LR. Blaai om asseblief

5 Elektriese Tegnologie 5 DoE/Eksamenriglyne 2009 GEWIGSWAARDE VAND IE INHOUD Een 3-uur-vraestel Die klem van die eksterne eksamen sal op wees. van die vrae kan met die proses van LU 2 geassosieer word. AS'e kan ook geïntegreer word afhangende van die konteks. Al die vrae moet beantwoord word. Diagramme en sketse moet netjies en benoem wees. Berekening van formules, antwoorde en eenheid moet aangedui word. Totale punte: 200 LU'e & Konsepte en inhoud wat gedek AS'e moet word Tegnologie, gemeenskap en die omgewing sal gebruik word as LU1 inhoud van die vrae wat opgestel word. Die tegnologiese proses sal 'n LU2 proses waarin die vraag opgestel word, verskaf. AS1 AS3 AS4 AS6 AS7 AS8 AS AS12 Die OHS Wet en regulasies moet waar van toepassing geïntergreer word. Driefase-WS-opwekking Punte Effek van WS op serie en parallel R, L and C-komponent-kombinasie 30 kringe Werksbeginsels van skakel- en beheerkringe Uitset van versterkers, kenmerke en terugvoer Werking en gebruik van driefasetransformators 15 Logika-konsepte as inleiding tot programmeerbare beheer 35 Werksbeginsels en aanwending van driefasemotors en beheer. 30 TOTAAL 200

6 Elektriese Tegnologie 6 DoE/Eksamenriglyne 2009 DEEL B: BRONMATERIAAL WAT GEBRUIK KAN WORD Onderrig en leermateriaal soos hieronder gelys, vorm die bron van verduidelikings en besprekings, sowels as praktiese aktiwiteite. Geen handboek of leermateriaal kan die vereistes van elke leerder en onderwyser bevredig nie. Daarom is dit nodig om ander bronne te raadpleeg om sodoende n dieper insig in n betrokke konsep te ontwikkel. NR NAAM VAN BOEK OUTEUR UITGEWER/ISBN NO 1 Electrical Technology Jan Randewijk & Raimund Swart Guidelines ISBN First steps in electronics book 3 E.Glasspoole Shades Technical Publications ISBN Hughes eighth edition I Mckenzie Smith Pearsons Education Limited ISBN X 4. Design and technology 2 nd Ed. James Garratt Cambridge University Press Electrical Trade Theory C. du Preez ISBN