DIE GODDELIKE LITURGIE VAN DIE VOORAFGEWYDE GAWES

Transcription

1 DIE GODDELIKE LITURGIE VAN DIE VOORAFGEWYDE GAWES Die Heilige Deure is oop. Die priester en diaken maak drie neerbuigings voor die Heilige Tafel en soen dit. Die priester soen ook die Kruis en die Evangelieboek. Die diaken gaan na sy plek voor die Deure. DIE BEGIN VAN DIE LITURGIE VAN DIE VOORAFGEWYDE GAWES Seën, Meester. Die priester maak 'n kruisteken met die Evangelieboek en sê: Priester Geseënd is die Koninkryk van die Vader en van die Seun en van die Heilige Gees; nou en altyd en tot in ewigheid.. So neem die Vespers 'n aanvang. Leser Kom, laat ons aanbid en neerval voor God, ons Koning. Kom, laat ons aanbid en neerval voor Christus God, ons Koning. Kom, laat ons aanbid en neerval voor Christus self, ons Koning en God. Die diaken gaan die altaar deur die suidelike deur binne en maak die Heilige Deure toe. Terwyl die Psalm gelees word, bid die priester die 5de, 6de en 7de Liggebede, soos aan die einde van hierdie publikasie aangedui. Psalm 103 Leser Loof die Here, o my siel. O Here my God, U is baie groot. U het U met lof en luister beklee, U wat U omhul met lig soos met 'n kleed, wat die hemel soos 'n tent uitspan. Wat sy solders met waters bedek, wat van die wolke sy wa maak, wat wandel op die vleuels van die winde. Wat sy engele geeste maak, en sy dienaars 'n vuurvlam. Wat die aarde op sy fondament vestig: dit sal vir ewig nie wankel nie. Die diepte, soos 'n kleed, is sy bedekking, die waters sal staan op die berge. Van u dreiging sal dit vlug; vir die stem van u donder sal dit skrik. Dit styg op na die berge, en daal neer na die laagtes, na die plek wat U daarvoor vasgestel het. 'n Grens het U gestel waaroor dit nie mag gaan nie, en dit sal nie teruggaan om die aarde te oordek nie. Dit is U wat fonteine uitstuur in die bergklowe, die waters sal tussen die berge deur loop. Hulle sal al die diere van die veld laat drink, die wilde esels sal hulle dors daarmee les. By hulle sal die voëls van die hemel nes maak; tussen die rotse uit sal hulle die stem laat hoor. Hy laat die berge drink uit sy solders, die aarde sal versadig word met die vrug van u werke. Hy laat gras uitspruit vir die beeste, en groenigheid tot diens van die mens, om brood uit die aarde voort te bring; en wyn maak die hart van die mens bly, om sy gesig vrolik te maak met olie; en brood versterk die hart van die mens. Die bome van die vlakte sal versadig wees, die seders van Libanon wat U geplant het. Daar sal die mossies nes maak; die huis van die reier troon oor

2 hulle uit. Die hoë berge is 'n toevlug vir die herte en die rots vir die dassies. Hy het die maan gemaak vir vaste tye; die son ken sy tyd om onder te gaan. U het die duisternis daargestel en dit was nag, waartydens al die wilde diere van die bos sal rondloop; jong leeus wat brul om prooi, en om hul voedsel by God te soek. Die son kom op, en hulle kom bymekaar en sal in hulle lêplekke gaan slaap. Die mens sal uitgaan na sy werk, en na sy arbeid tot die aand toe. Hoe groot is u werke, Here. U het hulle almal met wysheid gemaak; die aarde is vol van u skeppinge. So ook hierdie groot en wye see, waar daar ontelbare kruipende dinge is, diere klein en groot. Daar vaar die skepe en is daar hierdie draak wat U gemaak het om daarin te speel. Hulle almal wag op U, om hulle voedsel te gee op die regte tyd. Wanneer U dit vir hulle gee, sal hulle dit bymekaarmaak. Wanneer U u hand oopmaak, sal hulle almal met die goeie gevul word. Wanneer U u aangesig afkeer, sal hulle verskrik raak. U sal hulle asem wegneem, en hulle sal beswyk, en terugkeer tot hul stof. U sal u Gees uitstuur en hulle sal geskape word, en U sal die aangesig van die aarde nuut maak. Laat die heerlikheid van die Here vir ewig wees; die Here sal Hom in sy werke verheug; Hy wat die aarde aankyk en dit laat bewe, Hy wat die berge aanraak en hulle rook. Ek sal sing tot die Here solank ek lewe, ek sal psalmsing tot my God solank ek daar is. Mag my oordenking Hom welgevallig wees, en ek sal my in die Here verbly. Mag die sondaars, en die wettelose van die aarde verdwyn, sodat hulle nie meer sal bestaan nie. Loof die Here, o my siel. En weer: Die son ken sy tyd om onder te gaan. U het die duisternis daargestel en dit was nag. Hoe groot is u werke, Here. U het hulle almal met wysheid gemaak. Eer aan die Vader en aan die Seun en aan die Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. Halleluja. Halleluja. Halleluja. Eer aan U, o God. Halleluja. Halleluja. Halleluja. Eer aan U, o God. Halleluja. Halleluja. Halleluja. Eer aan U, o God. By die voltooiing van die Psalm, buig die diaken na die priester en verlaat hy die Heiligdom deur die noordelike deur. Vredeslitanie Laat ons in vrede bid tot die Heer. (en so na elke bede) Om die vrede van bo en die redding van ons siele, laat ons bid tot die Heer. Om die vrede van bo en die redding van ons siele, laat ons bid tot die Heer. Om vrede vir die hele wêreld, die welsyn van die heilige Kerke van God, en die eenheid van almal, laat ons bid tot die Heer. Vir hierdie heilige Huis, en vir hulle wat dit met geloof, eerbied en die vrees van God betree, laat ons bid tot die Heer. Vir die toegewyde, Ortodokse Christene, laat ons bid tot die Heer. 2

3 Vir ons vader, pous en patriarg N., vir ons aartsbiskop en herder N., vir die eerbiedwaardige priesterskap, die diakonaat in Christus, vir alle geestelikes en die hele volk, laat ons bid tot die Heer. Vir die mense van ons land, en vir alle owerhede en magte wat oor ons gestel is, laat ons bid tot die Heer. Vir hierdie patriargaat en hierdie heilige bisdom, vir alle stede en dorpe, en vir die gelowiges wat daar woon, laat ons bid tot die Heer. Vir gunstige weer, n oorvloedige opbrengs van die aarde, en tye van vrede, laat ons bid tot die Heer. Vir reisigers op land, see en in die lug, vir hulle wat siek is en hulle wat ly, vir gevangenes en hul verlossing, laat ons bid tot die Heer. Om ons bevryding van alle verdrukking, toorn, gevaar en nood, laat ons bid tot die Heer. Help ons, red ons, ontferm U oor ons en bewaar ons, o God, deur u genade. Terwyl ons ons alheilige, onbevlekte, hooggeseënde en glorieryke Meesteres, die Theotokos en immermaagd Maria, saam met al die heiliges gedenk, laat ons onsself en mekaar en heel ons lewe toevertrou aan Christus ons God. Priester (1ste Liggebed in n gedempte toon): (hardop) O Here, medelydend en barmhartig, lankmoedig en vol ontferming, hoor ons gebed, en let op die stem van ons smeking. Bewerk vir ons 'n teken ten goede. Lei ons op u weg, om in u waarheid te wandel. Maak ons harte bly om u heilige Naam te vrees, want U is groot en doen wonders. U alleen is God, en daar is niemand soos U onder die gode nie, Here: kragtig in barmhartigheid, en edel in mag, om almal wat op u heilige Naam hoop te help en te vertroos en te red. Want U kom toe alle heerlikheid, eer en aanbidding, Vader, Seun en Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. 3

4 Leser Nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. Die leser lees die eerste stasis van die Kathisma: die Psalms van die dag. Tydens die lees van die eerste stasis, word die Gawes voorberei, soos aangedui ná die Psalms wat hier volg. Psalm 119 In my benoudheid het ek die Here aangeroep, en Hy het my verhoor. O Here, red my siel van onregverdige lippe, en van n bedrieglike tong. Wat moet jou gegee word en wat vir jou daaraan toevoeg word, vir n bedrieglike tong? Skerpgemaakte pyle van 'n held saam met gloeiende kole uit die woestyn. Wee my dat my bywonerskap verleng is; ek het my tent by die tente van Kedar opgeslaan. My siel was lank n bywoner; met die wat vrede haat was ek vredeliewend. Wanneer ek met hulle gepraat het, het hulle sonder rede die stryd teen my gevoer. Psalm 120 Ek het my oë na die berge opgeslaan, vanwaar my hulp kom. My hulp is van die Here wat hemel en aarde gemaak het. Laat jou voet nie wankel nie; en jou Bewaarder sal nie sluimer nie. Kyk, die Bewaarder van Israel sal nie sluimer of slaap nie. Die Here sal jou bewaar, die Here is jou beskutting aan jou regterhand. Die son sal jou bedags nie steek nie, die maan ook nie by nag nie. Die Here sal jou bewaar van elke onheil; die Here sal jou siel bewaar. 4

5 Die Here sal jou uitgang bewaar, en jou ingang, van nou af tot in ewigheid. Psalm 121 Ek was bly toe hulle vir my gesê het: Laat ons na die huis van die Here gaan! Ons voete het in jou voorhowe gestaan, o Jerusalem. Jerusalem wat gebou is as 'n stad waaraan die inwoners saam n aandeel het. Daarheen het die stamme opgetrek, die stamme van die Heer, as 'n getuienis vir Israel om die Naam van die Here te loof. Want daar staan setels vir die gereg, setels vir die huis van Dawid. Bid om die vrede van Jerusalem; mag daar voorspoed wees vir hulle wat jou liefhet. Mag daar vrede wees in jou leërmag en voorspoed in jou vestings. Ter wille van my broers en my naaste het ek vrede aangaande jou gespreek. Ter wille van die huis van die Here onse God het ek die goeie vir jou gesoek. Psalm 122 Ek het my oë opgeslaan tot U wat in die hemel woon. Kyk, soos die oë van die knegte is op die hande van hul meesters, soos die oë van n diensmaagd is op die hande van haar meesteres, so is ons oë op die Here ons God, totdat Hy Hom oor ons ontferm. Ontferm U oor ons, o Here, ontferm U oor ons, want ons is meer as versadig van veragting, meer as versadig is ons siel; laat daar smaad wees vir hulle wat gedy en veragting vir die trotsaards. Psalm 123 As die Here nie onder ons was nie - laat Israel dit sêas die Here nie onder ons was toe die mense teen ons opgestaan het, dan het hulle ons lewendig verslind toe hulle toorn teen ons ontvlam het; dan het die waters ons oorstroom, het ons siel deur die stroom gegaan; dan het ons siel deur die onweerstaanbare stroom gegaan. Geloofd sy die Here wat ons aan hulle tande nie as prooi oorgegee het nie; Ons siel het vrygeraak soos 'n voël uit die strik van die voëlvangers; die strik is gebreek, en ons, ons het vrygeraak. Ons hulp is in die Naam van die Here wat hemel en aarde gemaak het. Die diaken buig na die priester en verlaat die Heiligdom deur die noordelike deur en gaan staan op sy plek voor die Heilige Deure. 5

6 VOORBEREIDING VAN DIE GAWES (Vind plaas tydens die voorafgaande kathisma) Die priester MAAK TWEE GROOT NEEBUIGINGS voor die Heilige Tafel en VOU die ANTIMENSION OOP. Hy (as daar 'n Diaken is, word dit deur die diaken gedoen) kry die PATEEN, en plaas dit op die Antimension. Dan neem hy die voorafgewyde LAM uit die tabernakel en lê Dit met die grootste eerbied OP die PATEEN, SEËL NA BO. Die priester en die diaken maak 'n GROOT NEERBUIGING Aan die einde van die Psalmstasis sê die leser: Eer aan die Vader en aan die Seun en aan die Heilige Gees, Klein litanie Laat ons keer op keer in vrede bid tot die Heer. 6

7 Help ons, red ons, ontferm U oor ons en bewaar ons, o God, deur u genade. Terwyl ons ons alheilige, onbevlekte, hooggeseënde en glorieryke Meesteres, die Theotokos en immermaagd Maria, saam met al die heiliges gedenk, laat ons onsself en mekaar en ons hele lewe toevertrou aan Christus ons God. Priester (2de Liggebed in n gedempte toon): Here, bestraf ons nie in u toorn nie, tugtig ons nie in u woede nie, maar handel met ons volgens u goedertierenheid, o geneesheer en heler van ons siele. Lei ons na die hawe van u wil. Verlig die oë van ons harte tot die kennis van u waarheid, en gee dat ons die res van die dag en ons hele lewe in vrede en sonder sonde mag deurbring, deur die gebede van die Theotokos en al die Heiliges. (hardop) Want aan U behoort die mag, en aan U behoort die koninkryk en die krag en die heerlikheid: aan die Vader en die Seun en die Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. 7

8 Leser Nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. Die diaken gaan die Heiligdom deur die suidelike deur binne. Terwyl die volgende Psalms gelees word, maak die priester en diaken TWEE GROOT NEERBUIGINGS voor die Heilige Tafel. Die priester neem die WIEROOKVAT op terwyl die diaken 'n kers opneem. Die priester BEWIEROOK DIE HEILIGE TAFEL drie maal reg rondom met die diaken wat teenoor hom om die Heilige Tafel beweeg. Na die derde bewieroking om die Heilige Tafel oorhandig die priester die wierookvat, en die diaken die kers, aan die altaardienaar. Die priester en diaken maak dan EEN GROOT NEERBUIGING voor die Heilige Tafel. Die leser lees die volgende stasis van die Kathisma. Psalm 124 Die wat op die Here vertrou, is soos die berg Sion; hy wat in Jersualem woon, sal vir ewig nie wankel nie. Rondom haar is berge; en die Here is rondom sy volk van nou af tot in ewigheid. Want die Here sal nie die septer van sondaars toelaat op die erfdeel van die regverdiges nie, sodat die regverdiges hulle hande nie sal uitsteek na onreg nie. O Here, doen goed aan die goeies en aan die wat opreg van hart is. Maar die wat langs krom paaie wegdraai, sal die Here saam met die werkers van ongeregtigheid wegvoer. Vrede oor Israel! Psalm 125 Toe die Here die gevangenskap van Sion ongedaan gemaak het, het ons geword soos die wat vertroos is. Toe is ons mond gevul met vreugde, en ons tong met gejubel. Dan sal hulle onder die heidene sê: Die Here het groot dinge aan hulle gedoen. Die Here het groot dinge aan ons gedoen: ons was bly. O Here, verander ons gevangenskap soos waterstrome in die Suidland. Die wat met trane saai, sal met gejubel maai. Hulle het uitgegaan en geween, terwyl hulle hul saadkorrels strooi; hulle sal sekerlik kom met gejubel en hul gerwe dra. Psalm 126 8

9 As die Here die huis nie bou nie, tevergeefs werk dié wat daaraan bou. As die Here die stad nie bewaar nie, tevergeefs waak die wagter. Tevergeefs dat julle vroeg opstaan; julle staan op nadat julle gaan sit het, julle wat die brood van smart eet, terwyl Hy slaap aan sy geliefdes gee. Kyk, seuns is 'n erfdeel van die Here; die vrug van die moederskoot is 'n beloning. Soos pyle in die hand van 'n held, so is die seuns van die uitgestotenes. Salig is die man wat sy verlange deur hulle gevul het. Hulle sal nie beskaamd staan as hulle met die vyande in die poorte spreek nie. Psalm 127 Welgesluksalig is almal wat die Here vrees, wat in sy weë wandel. Die vrug van jou arbeid sal jy geniet, geseënd is jy, en dit sal met jou goed gaan. Jou vrou is soos n vrugbare wingerdstok op die mure van jou huis, en jou seuns soos olyfboomspruite rondom jou tafel. Kyk, so sal die man geseën word wat die Here vrees. Mag die Here jou seën uit Sion, en mag jy al die goeie dinge van Jerusalem aanskou, al die dae van jou lewe, en mag jy jou kindskinders aanskou. Vrede vir Israel. Psalm 128 Dikwels het hulle die stryd teen my gevoer van my jeug af - laat Israel dit sê- Dikwels het hulle die stryd teen my gevoer van my jeug af; tog het hulle my nie oorwin nie. Die sondaars het op my rug gehamer, hulle het hul ongeregtigheid verleng. Die Here is regverdig; Hy het die nekke van die sondaars afgekap. Laat hulle beskaamd staan en agteruitwyk, almal wat Sion haat. Laat hulle word soos gras op die dakke wat verdor voordat dit uitgetrek word, waarmee die maaier sy hand en die gerwebinder sy boesem nie vul nie. En die wat verbygaan, het nie gesê nie: Die seën van die Here oor julle, ons het julle in die Naam van die Here geseën. Die diaken buig na die priester en verlaat die Heiligdom deur die noordelike deur en gaan staan op sy plek voor die Heilige Deure. Leser Eer aan die Vader en aan die Seun en aan die Heilige Gees. 9

10 Klein litanie Laat ons keer op keer in vrede bid tot die Heer. Help ons, red ons, ontferm U oor ons en bewaar ons, o God, deur u genade. Terwyl ons ons alheilige, onbevlekte, hooggeseënde en glorieryke Meesteres, die Theotokos en immermaagd Maria, saam met al die heiliges gedenk, laat ons onsself en mekaar en ons hele lewe toevertrou aan Christus ons God. 10

11 Priester: (3de Liggebed in n gedempte toon) Here, ons God, dink aan ons, u sondige en nuttelose dienaars, wanneer ons u heilige Naam aanroep, en beskaam ons nie in die verwagting op u barmhartigheid nie, maar skenk ons, Here, genadiglik alles wat ons vra wat vir ons tot heil sal wees en ag ons waardig om U met ons hele hart lief te hê en te vrees, en om in alles u wil te doen. (Hardop) Want U is 'n goeie en mensliewende God, en tot U stuur ons die lof omhoog, tot die Vader en die Seun en die Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Leser Nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. Die diaken gaan die Heiligdom deur die suidelike deur binne. Terwyl die volgende Psalms gelees word, maak die priester en diaken TWEE GROOT NEERBUIGINGS voor die Heilige Tafel. Die priester neem die wierookvat op terwyl die diaken 'n kers opneem. Die priester BEWIEROOK DIE GAWES VOORTDUREND. Wanneer die leser kom by "Staan op na u rusplek, Here, U en die ark van u heiligheid." (Ps. 131:7), gee die priester die wierookvat aan die diaken. 11

12 Die leser lees die volgende stasis van die Kathisma. Psalm 129 Uit die dieptes het ek U aangeroep, Here. Here, hoor my stem. Laat u ore let op die stem van my smeking. As U, Here, ongeregtighede in gedagte hou, Here, wie sal bestaan? Want by U is daar versoening. Om u Naams ontwil het ek op U gewag, Here; my siel het gewag op u woord, my siel het gehoop op die Here. Vanaf die oggendwaak tot die nag, vanaf die oggendwaak, laat Israel op die Here vertrou. Want by die Here is die barmhartigheid, en by Hom is daar veel verlossing. En Hy sal Israel verlos van al sy ongeregtighede. Psalm 130 O Here, my hart is nie verhef en my oë nie opgerig nie; ook het ek nie gewandel in dinge wat vir my te groot en wonderbaar is nie. As ek my nie verneder het nie, maar my siel verhef het, soos 'n gespeende kind by sy moeder, so sou U my siel vergeld. Laat Israel op die Here wag, van nou af tot in ewigheid. Psalm 131 O Here, dink aan Dawid, en aan al sy sagmoedigheid; dat hy aan die Here gesweer het, n gelofte gedoen het aan die God van Jakob: Ek sal nie ingaan in die tent van my woning of klim op die bed wat vir my gesprei is nie; ek sal my oë geen slaap en my ooglede geen sluimering gun nie, en my slape geen rus nie. totdat ek 'n plek vind vir die Here, 'n woning vir die God van Jakob. Kyk, ons het daarvan gehoor in Éfrata; ons het dit gevind in die velde van die ruigte. Ons sal na sy wonings gaan, ons sal kniel by die plek waar sy voete gestaan het. Staan op na u rusplek, Here, U en die ark van u heiligheid! lesing van die Psalm en almal kniel.) (Die leser onderbreek die Die priester neem die Pateen waarop die Lam rus en verhef dit bo sy hoof, en die diaken, met 'n kers in die linkerhand, bewierook die Lam terwyl dit deur die priester na die Prothesis gedra word. Wanneer die Pateen op die Prothesis geplaas is, neem die priester weer die wierookvat en bewierook die voorafgewyde Lam drie maal en gee dan die vat aan die altaardienaar. Almal staan weer op en die leser gaan voort met die Psalm. Die priester giet WATER EN WYN IN DIE KELK terwyl hy saggies sê: Deur die gebede van ons heilige vaders, Here Jesus Christus ons God, ontferm U oor ons en red ons. Amen. 12

13 Die priester hou dan die Asterisk en die Pateenbedekking oor die wierookvat en plaas hulle op die Pateen terwyl hy sê: Deur die gebede van ons heilige vaders, Here Jesus Christus ons God, ontferm U oor ons en red ons. Amen. Net so doen hy met die Kelkbedekking en die Aer. Wanneer hy die Aer oor die Kelk en die Pateen geplaas het, plaas hy 'n kers voor die Gawes en bewierook dit met die woorde: Deur die gebede van ons heilige vaders, Here Jesus Christus ons God, ontferm U oor ons en red ons. Amen. Die priester en diaken maak EEN GROOT NEERBUIGING en gaan weer na die Heilige Tafel terug waar die priester die Antimension opvou en die Evangelieboek daarop plaas. U priesters sal met geregtigheid beklee wees, en u heiliges sal bly wees. Ter wille van Dawid, u kneg, wend nie u aangesig van u Gesalfde af nie. Die Here het aan Dawid gesweer in waarheid, enhy sal dit nie ophef nie: Van die vrug van jou liggaam sal Ek op jou troon sit. As jou seuns my verbond hou en hierdie getuienisse van my wat Ek hulle leer, dan sal húlle seuns ook vir ewig op jou troon sit. Want die Here het Sion uitgekies, Hy het dit as woonplek vir Hom gekies: Dit is my rusplek vir ewig; hier sal Ek woon, want Ek het dit gekies. Sy voedsel sal Ek ryklik seën, sy behoeftiges versadig met brood; Sy priesters sal Ek met heil beklee, en sy heiliges sal jubel en bly wees. Daar sal Ek vir Dawid 'n horing laat uitspruit; Ek het vir my gesalfde 'n lamp toeberei. Ek sal sy vyande met skaamte beklee, maar op hom sal my heiligheid bloei. Psalm 132 Kyk, wat is so goed en wat is so lieflik as broers wat eensgesind saamwoon. Dit is soos olie op die hoof, wat afloop op die baard, die baard van Aäron, wat afloop op die soom van sy klere. Dit is soos die dou van Hermon wat neerdaal op die berge van Sion; want daar het die Here die seen gebied, die lewe tot in ewigheid. Psalm 133 Kyk nou, loof die Here, o alle knegte van die Here, wat in die huis van die Here staan, in die voorhowe van die huis van ons God. Hef julle hande snags op na die heiligdom, en loof die Here. Mag die Here jou seën uit Sion, Hy wat hemel en aarde gemaak het! 13

14 Die diaken buig na die priester en verlaat die Heiligdom deur die noordelike deur en gaan staan op sy plek voor die Heilige Deure. Leser Eer aan die Vader en aan die Seun en aan die Heilige Gees. Klein litanie Laat ons keer op keer in vrede bid tot die Heer. 14

15 Help ons, red ons, ontferm U oor ons en bewaar ons, o God, deur u genade. Terwyl ons ons alheilige, onbevlekte, hooggeseënde en glorieryke Meesteres, die Theotokos en immermaagd Maria, saam met al die heiliges gedenk, laat ons onsself en mekaar en ons hele lewe toevertrou aan Christus ons God. Priester (4de Liggebed in n gedempte toon) U wat deur die heilige Kragte met nimmerswygende gesange en onophoudelike lofliedere besing word, vul ons mond met u lof, om u heilige Naam te verhef en gee ons 'n aandeel en erfdeel saam met almal wat u in waarheid vrees, en wat u gebooie onderhou, deur die gebede van die heilige Theotokos en al u Heiliges. (Hardop) Want U kom toe alle heerlikheid, eer en aanbidding, Vader, Seun en Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. By Heer, ek het U aangeroep. Die Aandligpsalms word gesing: Psalms 140, 141, 129 en 116, met die stigiere van die dag, uit die Triodion en Menologion. Die diaken, of priester, doen die bewieroking soos gewoonlik, maar sonder 'n prosessie. Die diaken neem die wierookvat, ná hy die seën van die priester gevra het, en begin die bewieroking by die Prothesis. Ná hy dit bewierook het, beweeg hy tot voor die Heilige Tafel en ná hy die vier kante van die Heilige Tafel en die Hoë Plek bewierook het, gaan hy by die noordelike deur uit en bewierook die biskoplike troon drie maal. Ná hy die ikone en die westelike deel van die kerk bewierook het, beweeg hy in die middelpaadjie van die kerk af en bewierook die volk aan die suidelike kant van die kerk, waarna hy omdraai en die volk aan die noordelike kant bewierook. Wanneer hy die Solea bereik, bewierook hy die ikoon van Christus en die Theotokos en gaan die Heiligdom deur die suidelike deur binne. Hy gaan na die Prothesis en bewierook dit. Hy beweeg dan tot voor die Heilige Tafel en bewierook die voorkant, die Hoë Plek, die priester (twee maal) en alle ander mense wat in die Heiligdom teenwoordig is (een maal). Vóór die Theotokion word die Heilige Deure vir die Klein Intog deur die diaken geopen. Psalm

16 Heer, ek het U aangeroep, verhoor my volgens die voorgeskrewe toon van die dag en die voorgeskrewe verse. 16

17 17

18 [A] Stel 'n wag, Here, voor my mond, en 'n vaste deur om my lippe. [B] Neig nie my hart tot slegte woorde, om te gebruik as voorwendsel vir my sondes. [A] Saam met mense wat wetteloosheid bedryf, en laat my nie met hulle uitgesoektes een word nie. [B] Die regverdige sal my met barmhartigheid tugtig en my betig; maar laat die olie van die sondaar nie my hoof salf nie. [A] Want my gebed sal steeds teen hulle begeertes wees; hulle regters is naby die rots ingesluk. [B] Hulle sal my woorde hoor, want hulle is soet. Soos 'n kluit grond op die aarde gebreek word, is hulle beendere by die doderyk gestrooi. [A] Want op U is my oë, Here, Here. Op U het ek my hoop gestel, neem niemy siel weg nie. [B] Bewaar my van die strik wat hulle vir my gestel het, en die struikelblokke van hulle wat wetteloosheid bedryf. [A] Die sondaars sal in hul eie nette val. Ek is op my eie, totdat ek verbygaan. Psalm 141 [B] Met my stem het ek die Here aangeroep, met my stem het ek die Here gesmeek. [A] Ek sal my smeking voor Hom uitstort, ek sal my nood voor Hom bekendmaak. [B] Toe my gees my begewe het, het U my weë geken. [A] Juis op die pad waarop gegaan het, het hulle heimlik 'n strik vir my gestel. [B] Ek het na regs gekyk en gesien, maar daar was niemand wat my geken het nie. [A] Vlug was vir my verlore; en daar is niemand wat vir my siel omgee nie. [B] Ek het U aangeroep, Here, ek het gesê: U is my hoop, my deel in die land van die lewendes. [A] Luister na my smeking, want ek is uitermate verneder. [B] Red my van my vervolgers, want hulle is te sterk vir my. 1. Lei my siel uit die gevangenis om u Naam in erkentenis te bely. 2. Die regverdiges sal op my wag totdat U my beloon. Psalm Uit die dieptes het ek U aangeroep, Here. Here, hoor my stem. 4. Laat u ore let op die stem van my smeking. 5. As U, Here, ongeregtighede in gedagte hou, Here, wie sal bestaan? Want by U is daar versoening. 6. Om u Naams ontwil het ek op U gewag, Here; my siel het gewag op u woord, my siel het gehoop op die Here. 7. Vanaf die oggendwaak tot die nag, vanaf die oggendwaak, laat Israel op die Here vertrou. 8. Want by die Here is die barmhartigheid, en by Hom is daar veel verlossing. En Hy sal Israel verlos van al sy ongeregtighede. Psalm Loof die Here, alle nasies, loof Hom alle volke. 18

19 10. Want sy barmhartigheid is bevestig oor ons, en die waarheid van die Here bly tot in ewigheid. Eer...Nou... Die gewone Klein Intog van Vespers vind nou plaas, met wierook. Wanneer daar 'n Evangelielesing is, word die intog met die Evangelieboek gedoen. Wanneer hulle die middle van die solea bereik, hou die diaken die orarion in sy regterhand, wys hy na die Heilige Deure, en sê hy vir die priester: Diaken Laat ons bid tot die Heer. Here, ontferm U. Die priester buig sy hoof en sê in 'n gedempte toon DIE GEBED VAN DIE INTOG Saans en soggens en smiddae loof, prys, dank en bid ons U, o Meester van almal, mensliewende Here. Laat ons gebed soos wierook voor u aangesig opgaan, en neig nie ons harte tot slegte woorde of bose dade nie, maar red ons van alles wat ons siele wil roof. Want op U is ons oë, Here, Here, en op U het ons ons hoop gestel. Moet ons nie beskaam nie, ons God. Want U kom toe alle heerlikheid, eer en aanbidding, Vader, Seun en Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. Dan sê die diaken: Seën, meester, die heilige Intog. En die priester seën die Intog met die woorde: Geseënd is die Intog na u heilige plek, immer nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. Die diaken bewierook die heilige ikone en die en wag vir die einde van die troparion. Wanneer die klaar is, lig hy die wierookvat, maak die teken van die Kruis, en roep: Wysheid. Laat ons opstaan. Danklied by die Aansteek van Lampe 19

20 Ná "noudat ons gekom het by sonsondergang" bewierook die diaken die ikoon van Christus en die ikoon van die Theotokos, gaan die Heiligdom deur die Heilige Deure binne, gevolg deur die priester. Die diaken bewierook die voorkant van die Heilige Tafel, die Prothesis, die Hoë Plek, die priester (twee maal) en alle ander mense wat in die altaar teenwoordig is (een maal). 20

21 Die Eerste Prokimenon 'n Brandende kers word op die Evangelieboek op die Heilige Tafel geplaas. Diaken Die aand-prokimenon! Die leser sing die Prokimenon voor en dit word deur die gemeente herhaal. Die leser sing die vers en die Prokimenon word deur die gemeente herhaal. Daarná sing die leser die eerste gedeelte van die Prokimenon en die gemeente sing die laaste gedeelte. Die Prokimena en lesings is uit die Triodion. 21

22 Die lesing Diaken Leser Diaken Wysheid! Die Lesing uit die boek. Laat ons aandag gee! Die leser lees die voorgeskrewe gedeelte uit Genesis (of Exodus). 22

23 Die Tweede Prokimenon Aan die einde van die eerste lesing hou die priester 'n kers en die wierookvat in sy regterhand en die leser begin die tweede Prokimenon. Diaken Laat ons aandag gee. Die Prokimenon word, soos hierbo, deur leser en gemeente gesing. 23

24 Die Ligseën Leser Beveel! Die volk kniel. Die priester wend hom tot die Heilige Tafel, hef die wierookvat en die kers wat in sy regterhand is op tot kophoogte en maak die kruisteken daarmee. Priester Wysheid. Laat ons aandag gee. Die priester gaan staan in die Heilige Deure en wend hom tot die ikoon van Christus en sê: Die Lig van Christus.. Hy seën dan die volk met die kruisteken met die kers en wierookvat terwyl hy sê:.skyn oor almal. Die priester keer terug na die Heilige Tafel en gee die kers en wierookvat aan die altaardienaar terwyl die diaken sê: Diaken Wysheid! Die gemeente staan op en die lesing uit Spreuke (of Job), soos in die Triodion voorgeskryf, volg. Leser Diaken Die Lesing uit die boek. Laat ons aandag gee! Die leser lees die voorgeskrewe gedeelte. 24

25 25

26 Die Wierookgesang Aan die einde van die lesing neem die priester die wierookvat terwyl die diaken, met 'n kers in die hand, agter die Heilige Tafel oorkant die priester gaan staan. By elk van die volgende verse beweeg die priester na die voorgeskrewe kant van die Heilige Tafel en bewierook dit voortdurend. Die diaken beweeg saam met die priester om die Heilige Tafel, altyd oorkant hom. Die gemeente maak aan die begin en einde van die refrein 'n volle neerbuiging en sing Psalm 140 soos volg: Die priester bewierook die voorkant van die Heilige Tafel. Priester Laat my gebed soos wierook voor u aangesig opgaan; die opheffing van my hande soos n aandoffer. 26

27 Priester Eerste Vers: (Die priester bewierook die suidelike kant van die Heilige Tafel.) Heer, ek het U aangeroep, verhoor my. Luister na die stem van my smeking as ek U aanroep! Priester Tweede Vers: (Die priester bewierook die agterkant van die Heilige Tafel) Stel 'n wag, Here, voor my mond, en 'n vaste deur om my lippe. 27

28 Priester Derde Vers: (Die priester bewierook die noordelike kant van die Heilige Tafel) Neig nie my hart tot slegte woorde om te gebruik as voorwendsel vir my sondes. 28

29 Priester (Die priester bewierook die Prothesis) Eer aan die Vader en aan die Seun en aan die Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. 29

30 Die priester, voor die Heilige Tafel, terwyl hy stadig bewierook: Priester Laat my gebed Die priester draai om en bewierook vanaf die Heilige Deure die ikoon van Christus en die Theotokos soos reukwerk voor u aangesig opgaan, Terwyl hy die ander ikone op die ikonostase bewierook en ook die volk die opheffing van my hande soos 'n aandoffer. Gebed van die Heilige Efraïm die Siriër Priester O Here en Meester van my lewe, gee my nie 'n gees van luiheid, bemoeisug, magsug of ydel praatjies nie. (volle neerbuiging) Maar skenk my, u dienaar, 'n gees van selfbeheersing, nederigheid, geduld en liefde. (volle neerbuiging) Ja, o Here en Koning, gee dat ek my eie foute raaksien en nie my broer en suster veroordeel. (volle neerbuiging) 30

31 As dit die fees van 'n heilige is, of as die fees van die kerk op 'n vasdag voorkom, sê die diaken "Laat ons aandag gee", die leser lees die Prokimenon soos gewoonlik, gevolg deur die sendbrieflesing. Die "Halleluja" word gesing en die Evangelie word soos gewoonlik gelees. Die diaken maak die Koninklike Deur toe en verlaat die Heiligdom deur die noordelike deur. DIE GROOT LITANIE Laat ons sê, met ons hele siel en ons hele verstand, laat ons sê: O Almagtige Here, die God van ons vaders, ons bid U, hoor ons en wees barmhartig. Wees ons barmhartig, o God, volgens u groot barmhartigheid, ons bid U, hoor ons en wees barmhartig. Here, ontferm U. Here, ontferm U. Here, ontferm U. (en so na elke bede) Ook bid ons vir ons vader, pous en patriarg N., ons aartsbiskop en herder N., en vir al ons broers en susters in Christus. Ook bid ons vir die president van ons land, en vir alle owerhede en magte wat oor ons gestel is. Ook bid ons om barmhartigheid, lewe, vrede, gesondheid, heil en besoeking, vergifnis en kwytskelding van sondes vir die dienaars van God, alle toegewyde en Ortodokse Christene, wat in hierdie stad/dorp en gemeente woon of vertoef, vir die opsieners en lede van hierdie heilige Kerk en vir hulle familielede. [Vir die dienaars van God N. & N. (hier mag die diaken die name noem van 31

32 diegene vir wie hy gevra is om te bid) en vir almal wat ons gevra het om vir hulle te bid, onwaardig soos wat ons is.] Ook bid ons vir die salige en gedenkwaardige grondleggers van hierdie heilige Kerk, en vir al ons Ortodokse broers en susters wat ons in die rus voorafgegaan het, en wat hier en oor die hele wêreld heen vroom ontslape lê; [en ook vir die dienaars van God N. & N. (hier mag die diaken die name noem van diegene vir wie hy gevra is om te bid); dat hulle al hul oortredings, opsetlik sowel as onopsetlik, vergewe mag word.] Ook bid ons vir hulle wat offergawes bring, vir hulle wat goeie werke in hierdie heilige en al-eerbiedwaardige huis doen, vir hulle wat daarin dien en hulle wat sing, en vir die volk hier teenwoordig, wat wag op u groot en ryke barmhartigheid. Die diaken gaan staan voor die ikoon van Christus. Priester (in 'n gedempte toon) Smeekgebed O Here, ons God, aanvaar hierdie vurige smeekbede van u dienaars, en wees ons barmhartig na die volheid van u barmhartigheid. Laat u deernis op ons neerdaal en op u hele volk wat wag op u ryke barmhartigheid. (hardop) Want U is 'n barmhartige en mensliewende God, en tot U stuur ons die lof omhoog, tot die Vader en die Seun en die Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Litanie van die katkisante Katkisante, bid tot die Heer. (en so na elke bede) Laat ons, die gelowiges, bid vir die katkisante. Dat die Here hulle barmhartig sal wees. Dat Hy hulle in die woord van die waarheid sal onderrig. 32

33 Dat Hy die Evangelie van geregtigheid aan hulle sal openbaar. Dat Hy hulle met sy Heilige, Katolieke en Apostoliese Kerk sal verenig. Red hulle, ontferm U oor hulle, help hulle en bewaar hulle, o God, deur u genade. Katkisante, buig julle hoofde voor die Heer. Priester (hardop) God ons God, Skepper en Formeerder van alle dinge, wat wil dat almal gered word en tot die kennis van die waarheid kom: Kyk neer op u dienaars en dienaresse, die katkisante. Verlos hulle uit die ou dwaling, en van die geslepenheid van die teenstander. Roep hulle tot die ewige lewe. Verlig hul siele en liggame en tel hulle by u redelike kudde, oor wie u heilige Naam aangeroep is. Sodat hulle saam met ons u al-eerbiedwaardige en verhewe Naam mag verheerlik, van die Vader en die Seun en die Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Alle katkisante, gaan nou uit. Katkisante, gaan uit. Na die Sondag van die Kruisverering volg ook: Die litanie van die doopleerlinge Julle wat julle op die Verligting voorberei, kom na vore. Julle wat julle op die Verligting voorberei, bid tot die Heer. (en so na elke bede) 33

34 Gelowiges, vir die broers (en susters) wat hulle op die heilige Verligting voorberei, en vir hul heil, laat ons bid tot die Heer. Dat die Here onse God hulle sterk en vas mag laat staan; Dat Hy hulle mag verlig met die lig van kennis en reggelowigheid. Dat Hy hulle op die regte tyd die Bad van die Wedergeboorte, die vergewing van sondes en die kleed van onverganklikheid mag skenk. Dat Hy hulle met water en die Gees die wedergeboorte sal gee; Dat Hy hulle die volheid van die geloof mag skenk; Dat Hy hulle by sy heilige en uitverkore kudde mag tel; Help hulle, red hulle, ontferm U oor hulle en bewaar hulle, o God, deur u genade. Julle wat julle op die Verligting voorberei, buig julle hoof voor die Heer. Priester (in n gedempte toon) Laat u aangesig straal, Meester, oor hulle wat hulle op die heilige Verligting voorberei en begeer om die onreinheid van die sonde af te skud. Verlig hul verstand, bevestig hulle in die geloof, sterk hulle in die hoop, laat hulle volkome word in die liefde. Maak hulle waardevolle lede van u Christus, wat Homself gegee het as losprys vir ons siele. (hardop) Want U is ons Verligting, en aan U stuur ons die lof omhoog: Vader, Seun en Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Diaken Almal wat hulle op die Verligting voorberei, gaan nou uit. Laat almal wat hulle op die Verligting voorberei nou uitgaan. Alle katkisante gaan nou uit. Laat geeneen van die katkisante agterbly nie. 34

35 Eerste litanie van die gelowiges Gelowiges, laat ons keer op keer in vrede bid tot die Heer. Help en red ons, wees barmhartig, en beskerm ons, God, deur U genade. Wysheid! Priester (in n gedempte toon) Gebed by die Eerste litanie van die gelowiges O God, groot en lofwaardig, wat ons deur die lewegewende dood van u Christus oorgebring het van bederf na onbederflikheid: Verlos al ons sinne van die vleeslike drifte wat die dood bring, en vestig die innerlike redelike vermoë as n goeie heerser daaroor. Laat ons oë hulle nie rig op wat boos is nie. Laat ons ore ontoeganklik wees vir nuttelose woorde. Gee dat ons tong hom reinig van onbetaamlike woorde. Reinig ons lippe waarmee ons U loof, o Heer. Laat ons hande hulle weerhou van slegte dade en laat hulle net dit doen wat U behaag, en versterk al ons lede en ons denke in u genade. (hardop) Want U kom toe alle heerlikheid, eer en aanbidding: Vader, Seun en Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Tweede litanie van die gelowiges Laat ons keer op keer in vrede bid tot die Heer. 35

36 Help ons, red ons, ontferm U oor ons en bewaar ons, o God, deur u genade. Wysheid! Priester (in n gedempte toon) Heilige Meester, uitermate goed, ons smeek U wat ryk aan barmhartigheid is, dat U ons, sondaars, genadig sal wees en waardig sal maak om u eniggebore Seun en ons God, die Koning van die heerlikheid, te ontvang. Want, kyk, sy vlekkelose Liggaam en sy lewegewende Bloed, wat in hierdie uur binnekom, gaan nou oorgebring word na hierdie mistieke tafel, onsigbaar vergesel van 'n menigte van die hemelse skaar. Gee dat ons sonder veroordeling daaraan mag deelneem, sodat, terwyl die oë van ons verstand daardeur verlig word, ons kinders van die lig en van die dag mag word. (hardop) Deur die gawe van u Christus, met wie U geloof word, saam met u alheilige, goeie en lewendmakende Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. Die diaken gaan die Heiligdom by die suidelike deur binne en maak die Heilige Deure oop. Die priester en diaken gaan staan voor die Heilige Tafel, die priester met uitgestrekte arms en opgehefde hande, en sê drie maal: Priester (in n gedempte toon) Nou dien die hemelse Magte onsigbaar saam met ons. Want, kyk, die Koning van die heerlikheid tree in ons midde. Kyk, die mistieke Offer wat volbring is, word binnegedra. Laat ons met geloof en liefde nader, sodat ons deel mag hê aan die ewige lewe. Halleluja, halleluja, halleluja. 36

37 37

38 Terwyl die volk "Nou dien saam met ons" sing, bewierook die priester die Prothesis drie maal, dan die Heilige Tafel aan al vier kante, die Ikonostasis en die, terwyl hy "Kom laat ons aanbid." en dan Psalm 50 saggies bid. By die voltooiing van die bewieroking gaan die priester en diaken voor die Heilige Tafel staan en doen in stilte drie neerbuigings. Die priester 38

39 soen die Antimension (elk van die wonde van Christus en die handtekening van die biskop) en die Heilige Tafel. Die diaken soen net die suid-westelike hoek van die Heilige Tafel. Die priester en diaken vou dan die arms oor die bors en buig na mekaar. Niks word gesê nie. Die priester buig na die volk, sonder om iets te sê en gaan na die Prothesis waar die priester die Gawes bewierook en hy en die diaken maak drie neerbuigings terwyl hulle sê: "O God, reinig my sondaar en wees my barmhartig." (3x) Die priester plaas die Aer oor sy geboë hoof en neem die Pateen in sy regterhand en die Kelk in sy linkerhand. Die volk hou op met sing as die priester, voorafgegaan deur die diaken met kers en al bewierokende, die Heiligdom verlaat om die Groot Intog te begin. Almal in die kerk buig tot op die grond toe neer. Die priester sê saggies: "Deur die gebede van ons heilige vaders, Here Jesus Christus ons God, ontferm U oor ons en red ons. Amen" Wanneer die priester die Gawes op die Heilige Tafel geplaas het, staan almal weer op en voltooi die gesang. 39

40 (Die Heilige Deure word toegemaak.) Terwyl bostaande gesing word, neem die priester die bedekkings van die Gawes af, neem die Aer van sy hoof af, vou hou dit om die wierookvat en lê dit op die Gawes, terwyl die diaken saggies sê: Doen goed, meester. Die priester bewierook die Gawes terwyl hy sê: Doen goed, Here, aan Sion in u welbehae, en laat die mure van Jerusalem gebou word. Dan sal U 'n welbehae hê in 'n offer van geregtigheid, in offergawe en brandoffers; dan sal hulle stiere offer op u altaar. Gebed van die Heilige Efraïm die Siriër Priester O Here en Meester van my lewe, gee my nie 'n gees van luiheid, bemoeisug, magsug of ydel praatjies nie. (volle neerbuiging) Maar skenk my, u dienaar, 'n gees van selfbeheersing, nederigheid, geduld en liefde. (volle neerbuiging) Ja, o Here en Koning, gee dat ek my eie foute raaksien en nie my broer en suster veroordeel. (volle neerbuiging) Vraende Litanie Laat ons ons aandgebed tot die Here voleindig. 40

41 Help ons, red ons, ontferm U oor ons en bewaar ons, o God, deur U genade. Dat die hele aand volmaak, heilig, vreedsaam en sonder sonde mag wees, vra ons die Heer. (En so na elk van die volgende bedes.) Om 'n engel van vrede, 'n getroue gids en behoeder van ons siele en liggame, vra ons die Heer. Om vergifnis en kwytskelding van ons sondes en oortredinge, vra ons die Heer. Om dit wat goed en voordelig is vir ons siele, en om vrede vir die wêreld, vra ons die Heer. Dat ons die oorblywende tyd van ons lewe in vrede en boetvaardigheid mag voleindig, vra ons die Heer. Om 'n Christelike einde aan ons lewens, vreedsaam en sonder lyding of rede tot skaamte, en om 'n goeie verweer voor die ontsagwekkende regterstoel van Christus, laat ons vra. Terwyl ons ons alheilige, onbevlekte, hooggeseënde en glorieryke Meesteres, die Theotokos en immermaagd Maria, tesame met al die heiliges gedenk, laat ons onsself en mekaar en heel ons lewe toevertrou aan Christus ons God. 41

42 Priester (in n gedempte toon) God van die onsegbare en onsigbare Misteries, in Wie die skatte van wysheid en kennis verborge is, U het aan ons die Diens van hierdie Liturgie geopenbaar, en in die oorvloed van u menseliefde het U ons, sondaars, aangestel om U Gawes en Offers op te dra: vir ons sondes en dié in onkunder deur die volk begaan. Onsigbare Koning, wat tallosee groot, onnaspeurlike, ondeurgrondelike, heerlike en buitengewone dinge doen, kyk neer op ons, u onwaardige dienaars, wat hier voor u heilige Heilige Tafel staan soos voor u Gerubstroon. Hierop rus u eniggebore Seun, ons God, deur die ontsagwekkende Misteries wat hier neergelê is. Suiwer ons en u gelowige volk van alle onreinheid. Heilig die siele en liggame van ons almal met u onuitwisbare heiliging, sodat ons met 'n rein gewete, 'n onbeskaamde gesig, en met 'n verligte hart aan hierdie goddelike, geheiligde Gawes mag deelneem, en daardeur lewend gemaak, verenig mag word met U Christus, ons waaragtige God, wat gesê het: "wie My Vlees eet en My Bloed drink, bly in My en Ek in hom," sodat nou dat u Logos in ons woon en wandel ons 'n Tempel van u alheilige en aanbiddelike Gees mag word en ons verlos mag word van alle liste van die duiwel, wat werksaam is in ons dade, woorde en gedagtes en ons deel mag kry aan die goeie dinge wat aan ons beloof is, saam met u Heiliges, wat U in alle tye welgevallig was. (Hardop) En ag ons waardig, o Meester, om U, die hemelse God, met vrymoedigheid en sonder vrees vir veroordeling te durf aanroep as Vader en te sê: 42

43 Priester Want aan U behoort die Koninkryk en die krag en die heerlikheid, van die Vader en die Seun en Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. 43

44 Priester Vrede vir almal. Priester Laat ons ons hoofde buig voor die Heer. Die Evangeliekers word op die Ambon, voor die Heilige Deure geplaas Priester (in n gedempte toon) God wat alleen goed en barmhartig is, U woon in die hoë, maar kyk neer op die geringe. Kyk met 'n barmhartige oog neer op heel u volk, om dit te behoed. Maak ons almal waardig, om sonder veroordeling aan u hier aanwesige, lewendmakende Misteries deel te hê. Want voor U het ons ons hoofde gebuig, in afwagting op u ryke barmhartigheid. (hardop) Deur die genade, medelye en mensliewendheid van u eniggebore Seun, met Wie U geloof word, saam met u alheilige, goeie en lewendmakende Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. 44

45 Priester Wend U tot ons, Here Jesus Christus ons God, vanuit u heilige woning, vanaf die troon van heerlikheid van u Koninkryk, en kom heilig ons, U wat saam met die Vader in die hemel sit en hier onsigbaar by ons aanwesig is. En verwerdig U om ons deur u magtige hand deelname aan u vlekkelose Liggaam en kosbare Bloed te gee, en deur ons aan u hele volk. Die diaken kruis sy orarion en die priester maak drie buigings terwyl hulle sê: Priester en Diaken O God, reinig my sondaar en wees my barmhartig. Die priester lig die Aer effens op en met eerbied en groot ontsag raak hy die lewendmakende Brood aan. Wanneer die diaken dit sien, roep hy uit: Laat ons aandag gee. Die diaken gaan dan die Heiligdom binne. Die priester roep dan: Priester Die voorafgewyde Heilige Dinge vir die heiliges. 45

46 Kommunievers Die priester lê die Aer en Asterisk tersyde. Die diaken betree die Heiligdom, bind sy orarion in 'n kruisvorm, gaan staan regs van die priester en sê: 46

47 Breek, Meester, die heilige Brood. Die priester verdeel dit in vier dele en sê: Gebreek en gedeel word die Lam van God, wat gebreek word, dog nie verdeel word nie, wat altyd geëet word, dog nooit opraak nie, maar wat dié wat daaraan deel het, heilig. Hy plaas dit in die vorm van 'n kruis op die Heilige Pateen, soos volg: IC NI KA XC Die diaken wys na die Heilige Kelk met sy orarion, en sê: Meester, vul die Heilige Beker. Die priester neem die deeltjie wat met die IC- stempel gemerk is, maak die teken van die Kruis oor die Heilige Kelk en plaas dit binne-in die Kelk, terwyl hy sê: Die volheid van die Heilige Gees Diaken Amen. Hy neem die warm water en sê vir die priester: Meester, seën die warm water. Die priester seën dit, terwyl hy sê: Geseënd is die gloed van u heilige dinge, immer, nou en altyd en tot in ewigheid. Amen. Die diaken* giet die warm water in die Heilige Kelk in die vorm van 'n kruis, en sê: Die gloed (van geloof, vol) van die Heilige Gees. Amen. Gebede deur die geestelikes gesê voor Kommunie. 1. Ek glo en bely, Here, dat U waarlik die Christus is, die Seun van die lewende God, wat in die wêreld gekom het om sondaars, van wie ek die vernaamste is, te red. Ek glo ook dat dit waarlik u vlekkelose Liggaam is, en dit waarlik u kosbare Bloed. Daarom smeek ek U: ontferm U oor my, en vergeef my oortredinge, opsetlik en onopsetlik, in woord en in daad, bewus of onbewus begaan. En ag my waardig om, sonder om veroordeel te word, deel te hê aan u vlekkelose Misteries, tot vergifnis van my sondes 47

48 en die ewige lewe. 2. Kyk, ek nader tot Goddelike Kommunie. My Skepper, brand my nie deur my deelname nie, want U is 'n vuur wat die onwaardiges verbrand; maar reinig my daarom van alle smet. 3. O Seun van God, neem my vandag aan as deelgenoot aan u mistieke Nagmaal; want ek sal beslis nie met u vyande oor hierdie Misterie praat nie; ook sal ek U nie 'n kus gee soos Judas nie, maar soos die rower bely ek my geloof in U: Dink aan my, Here, in u koninkryk. 4. Mensliewende Meester, Here Jesus Christus, God, laat hierdie Heilige Dinge nie vanweë my onwaardigheid tot my oordeel strek nie, maar tot reiniging en heiliging van siel en liggaam en dien as pand van die lewe en koninkryk wat kom. Want dit is vir my goed om aan God vas te hou, om my hoop op verlossing op die Here te stel. [of 4. Mag my deelname aan u heilige Misteries, Here, nie tot my oordeel of veroordeling strek nie, maar tot genesing van siel en liggaam.] Daarna vra die priester vergifnis van diegene in die Heiligdom en die Tempel en nader die Heilige Tafel, terwyl hy sê: Kyk, ek nader Christus, ons onsterflike Koning en God. Hy neem 'n gedeelte van die kosbare Liggaam van Christus, van die deel wat met die letters XC gestempel is, en sê: Aan my, die onwaardige priester [en monnik] (N.), word deelname verleen aan die kosbare en alheilige Liggaam van ons Heer en God en Verlosser, Jesus Christus, tot vergifnis van my sondes en die ewige lewe. En hy ontvang die Heilige Brood met vrees en groot versigtigheid, en nadat hy sy regterhand oor die Pateen met die spons afgevee het, sê hy: Diaken, kom nader. Die diaken sê, terwyl hy naderkom: Kyk, ek nader Christus, ons onsterflike Koning en God. Meester, verleen my, die onwaardige diaken [en monnik] (N.), deelname aan die kosbare en alheilige Liggaam van Ons Heer en God en Verlosser, Jesus Christus, tot vergifnis van my sondes en die ewige lewe. Die priester gee aan die diaken 'n gedeelte van die Heilige Brood, van die deel wat met die letters XC gestempel is, en sê: Aan u, die godvresende diaken [en monnik] (N.), word deelname verleen aan die kosbare en alheilige Liggaam van 48

49 ons Heer en God en Verlosser, Jesus Christus, tot vergifnis van u sondes en die ewige lewe. Die diaken soen die priester se hand, gaan na die agterkant van die Heilige Tafel, en neem, soos die priester, deel aan kommunie. Daarna neem die priester die Kelk, saam met die kommuniedoek, en sê: Aan my, die onwaardige priester [en monnik] (N.), word deelname verleen aan die kosbare en alheilige Bloed van ons Heer en God en Verlosser, Jesus Christus, tot vergifnis van my sondes en die ewige lewe. Hy drink drie maal van die Kelk, vee sy lippe en die Heilige Kelk af met die kommuniedoek, soen die Kelk, en sê: Dit het my lippe aangeraak, en sal my ongeregtighede wegneem en my van my sondes reinig. Daarna sê hy vir die diaken: Diaken, kom weer nader. Die diaken vee versigtig sy hand met die spons af oor die Heilige Pateen en sê: Kyk, ek nader weer Christus, ons onsterflike Koning en God. Meester, verleen aan my deelname aan die kosbare en alheilige Bloed van ons Heer en God en Verlosser, Jesus Christus, tot vergifnis van my sondes en die ewige lewe. Die priester neem die Heilige Kelk, saam met die kommuniedoek, en laat die diaken driemaal daaraan deel hê, terwyl hy sê: Aan u, die godvresende diaken [en monnik] (N.), word deelname verleen aan die kosbare en alheilige Bloed van ons Heer en God en Verlosser, Jesus Christus, tot vergifnis van u sondes en die ewige lewe. Nadat die diaken deelgeneem het aan kommunie, sê die priester: Dit het u lippe aangeraak, en sal u ongeregtighede wegneem en u van u sondes reinig. Die diaken* verdeel die oorblywende gedeeltes van die Lam (NI en KA) in klein deeltjies en plaas dit in die Kelk, wat hy met die kommuniedoek bedek. Daarna plaas hy die Lepel bo-op die bedekte Kelk. DIE UITDEEL VAN DIE HEILIGE KOMMUNIE Die Heilige Deure word oopgemaak, en die diaken ontvang die Heilige Kelk van die priester en gaan staan in die Deure, terwyl hy dit omhoog hou, en sê: In die vrees van God, met geloof en liefde, tree nader. 49

50 Die diaken gee die Heilige Kelk aan die priester, wat Kommunie aan die gee, terwyl hy vir elkeen sê: Aan die dienaar van God (N.) word deelname verleen aan die kosbare en alheilige Liggaam en Bloed van ons Heer en God en Verlosser, Jesus Christus, tot vergifnis van sondes en die ewige lewe. Terwyl die gelowiges Kommunie ontvang, word die volgende gesing, soveel keer as wat nodig mag wees, afhangende van die getal kommunikante: 50

51 51

52 Wanneer almal Kommunie ontvang het, oorhandig die priester die Heilige Kelk aan die diaken, wat dit op die Heilige Tafel terugplaas. Die priester seën die volk met die hand, terwyl hy sê: O God, red u volk en seën u erfdeel. 52

53 Die diaken sê aan die priester: Verhef, Meester. Die priester bewierook die Heilige Dinge drie maal, terwyl hy elke keer sê: Verhef U bo die hemele, o God, u heerlikheid bo die hele aarde. Die priester neem die Heilige Pateen, en plaas dit bo die hoof van die diaken, wat, terwyl hy dit eerbiedig vashou en na die kyk, agterom die Heilige Tafel na die Prothesis gaan, waar hy dit dan neersit. Daarna maak hy sy orarion los. 53

54 Die priester buig, neem die bedekte Heilige Kelk, [sê in 'n gedempte toon: Geseënd is ons God, en] draai na die toe, en sê hardop: Immer, nou en altyd en tot in ewigheid. 54

55 DANKSEGGING EN WEGSENDING Die priester plaas die Heilige Kelk op die Heilige Prothesis, keer terug en vou die Antimension toe, sodat daar nie die kleinste krummel afval of oorbly nie. Die diaken* gaan uit na sy gebruiklike plek, en sê: Laat ons opstaan. Noudat ons deelgeneem het aan die goddelike, heilige, vlekkelose, onsterflike, hemelse, lewendmakende en ontsagwekkende Misteries van Christus, laat ons die Here op waardige wyse dank. Help ons, red ons, ontferm U oor ons, en bewaar ons, o God, deur u genade. 55

56 Noudat ons gevra het dat die hele dag volmaak, heilig, vreedsaam en sonder sonde mag wees, laat ons onsself en mekaar en ons hele lewe toevertrou aan Christus ons God. Dankseggingsgebed Priester (in 'n gedempte toon): Ons dank U, o God, Verlosser van die heelal, vir al die goeie dinge wat u ons geskenk het, veral vir die deelname aan die heilige Liggaam en Bloed van u Christus. En ons bid U, mensliewende Meester, bewaar ons onder die beskutting van u vleuels; en gee ons om tot ons laaste asem waardig deel te hê aan u heilige Gawes: tot verligting van siel en liggaam en tot beërwing van die koninkryk van die hemele. Die priester lê die Evangelieboek met die maak van die kruisteken op die Antimension. (hardop) Want U is ons heiliging, en tot U stuur ons die lof omhoog, tot die Vader, en die Seun en die Heilige Gees, nou en altyd en tot in ewigheid. 56