Wat is velkanker? Velkanker is as gevolg van vel selbeskadiging Dit begin in die onderste gedeelte van die epidermis (die boonste laag van die vel)

Transcription

1

2 Wat is velkanker? Velkanker is as gevolg van vel selbeskadiging Dit begin in die onderste gedeelte van die epidermis (die boonste laag van die vel)

3

4 Waarskuwingstekens van velkanker - ABCDE A-simmetries n moesie of merk met een helfte anders as die ander helfte (dus nie simmetries nie). Gewone moesies is rond en simmetries Buitelyn afwykings gekartelde/swak omlynde kante. Gewone moesies is glad en het gelykmatige rante Chromatiek kleur variasies; taankleurig, swart, bruin, rooi, wit, blou. Gewone moesies is gewoonlik n enkel-skakering van bruin of swart D Deursnit is groter as 6mm E Evoleer word groter en word meer prominent

5 Tipes velkanker Basaalselkarsinoom (BSK): 1 in 30* vir mans & 1 in 62* vir vroue Dit is die mees algemene vorm van velkanker BSK begin in die boonste lae van die vel wat gereeld aan sonlig blootgestel word, dws die bokant van die kop of kopvel Plaveiselkarsinoom (PK): 1 in 63* vir mans & 1 in 152* vir vroue Maligne Melanoom (MM): Dit is die tweede mees algemene velkanker 1 in 227* vir mans & 1 in 342* vir vroue MM is tans verantwoordelik vir ongeveer 1% van alle kankersterftes SA het een van die hoogste voorkoms van MM in die wêreld MM kan onder alle etniese en rassegroepe voorkom PK is geneesbaar in 95% van gevalle indien vroeg opgespoor Dit kom meestal voor in mense met ligte velle, middeljarige en ou mense wat langtermyn blootstelling aan die son gehad het SA Statistiek soos per Nasionale Kankerregister (NKR) 2007 *

6 Risiko Faktore )

7 Risiko Faktore

8 Risiko Faktore

9 Hoe om die risiko van velkanker te verminder Vermy sonlig tussen 10vm en 3nm. Bly in die koelte of sover as moontlik onder n sambreel Dra beskermende klere: dig-geweefde wye rand hoede en UV-beskermende klere/swemklere Dra sonbrille met UV-beskerming van UV400 Wend sonskerm gereeld aan volgens veltipe (SPF 20-50) Vermy sonbeddens en sonlampe

10 KANSA se siening oor sonbeddens Sonbeddens straal UVA en UVB uit beide veroorsaak skade in die DNA van die velselle Sonbeddens lewer gekonsentreerde UVA bestraling na onbeskermde vel en behoort vermy te word Dit verouder jou vel en verhoog jou risiko vir velkanker KANSA het die Minister van Gesondheid versoek om die gebruik van sonbeddens deur die persone onder die ouderdom van 18 te verbied

11 Hoe om die risiko van velkanker te verminder Merk die merk : Ondersoek jou vel gereeld elke maand Volg die ABCDE reëls Vra 'n familielid of vriend om jou rug te ondersoek, sowel as die bokant van jou kop As jy enige waarskuwingstekens opmerk - sien 'n dokter of dermatoloog onmiddellik

12 Hoe om die risiko van velkanker te verminder Siftingstoets: Nuutste opsporingstegnologie vir velkanker (dmv FotoFinder) Siftingstoets beskikbaar by meeste KANSA Sorgsentra en Mobiele Gesondheidsklinieke landswyd

13 Wat is SPF? Die Sonbeskermingsfaktor (SBF of SPF in Engels) wat op die houer staan is n aanduiding van hoe goed dit jou vel teen UV-strale beskrem Dit dui aan hoe lank jy in die son kan bly voor sonbrand plaasvind, in teenstelling met wanneer jy geen sonskerm aan het nie

14 Hoe werk SBF? Indien dit 3-4 minute neem vir n onbeskermde vel om rooi te begin raak, sal die gebruik van n SBF30 sonskerm die rooi verkleuring met 30 maal vertraag (dit wil sê n gemiddeld van 1½ tot 2uur)

15 Watter sonskerm en SBF behoort gebruik te word? Gebruik n sonskerm met n SBF Verkieslik n SBF vir ligte tot baie ligte velle Wend elke 2-3 ure mildelik aan Gebruik n sonskerm wat die KANSA Seël van Erkenning vertoon Sonskerm het gewoonlik 'n vervaldatum van 2 jaar, maar moenie gebruik word na 1 jaar nadat dit oopgemaak is nie

16 Wat is die KANSA Seël van Erkenning? (KSVE) Die KSVE verskyn op alle goedgekeurde sonskermprodukte Dit waarborg dat die vervaardigers van hierdie UVbeskermende produkte aan streng kriteria voldoen soos deur KANSA bepaal

17 KANSA UV-Slim Armbande Monitor die UV-bestraling waaraan jy en jou gesin dwarsdeur die jaar blootgestel word deur die dra van KANSA UV- Slim Armband Dit word donkerder van kleur soos UV-bestraling toeneem Elke skakering van kleur gee beskermings aanbevelings wat jy kan volg om sonbrand te voorkom

18 KANSA UV-Slim Armbande Die UV-Slim Armband verkoop vir R30 elk en is beskikbaar in blou, pienk en pers in volwassene en kinder groottes Koop jou UV-Slim Armband by KANSA Sorgsentra landswyd of skakel tolvry

19 Watter UV-klere en hoede moet gebruik word? Die UV-Beskermingsfaktor (UBF) is n skaal wat opgestel is om die mate van beskerming wat klere teen UV-strale bied, te bepaal UBF is direk vergelykbaar met die Sonbeskermingsfaktor (SBF) vir sonskerms indien dit 3-4 minute neem vir n onbeskermde vel om rooi te begin raak, sal die gebruik van n UBF30 kledingstuk die rooi verkleuring met 30 maal vertraag (dit wil sê n gemiddeld van 1½ tot 2uur) Tensy anders vermeld, is die UBF bepaling geldig vir droë en nuwe klere

20 Watter UV-klere en hoede moet gebruik word? Dra dig-geweefde materiaal hoede met wye rande Vermy pette en hoede wat nie die nek en ore beskerm nie Let op vir die KSVE Kliek hier om die KANSA SonSlim advertensie te kyk

21 Dankie

22 Disclaimer: Whilst the Cancer Association of South Africa (CANSA) has taken every precaution in compiling this presentation, neither it, nor any contributor(s) to this presentation can be held responsible for any action (or the lack thereof) taken by any person or organisation wherever they shall be based, as a result, direct or otherwise, of information contained in, or accessed through, this presentation.