Inkomstestaat en balansstaat *

Transcription

1 OpenStax-CNX module: m Inkomstestaat en balansstaat * Siyavula Uploaders This work is produced by OpenStax-CNX and licensed under the Creative Commons Attribution License EKONOMIESE EN BESTUURSWETENSKAPPE 2 Graad 9 3 BESTUURS- VERBRUIKERS- EN FINANSIËLE KENNIS EN VAARDIGHEDE 4 Module 15 5 DIE INKOMSTESTAAT EN BALANSSTAAT Aktiwiteit 1: Om tussen 'n inkomstestaat en 'n balansstaat te kan onderskei [LU 3.1] Dit is belangrik dat inligting oor nansiële transaksies in 'n verstaanbare en bruikbare vorm aan die belanghebbende persone oorgedra word. Dit word deur middel van nansiële state gedoen. Die balansstaat en inkomstestaat is opsommings van die onderneming se nansiële toestand op 'n sekere tydstip. Die nansiële verslae moet volgens Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk opgestel word om te verseker dat dit 'n redelike weergawe van die nansiële toestand is wat sodoende die nodige inligting voorsien vir goeie beplanning en besluitneming. Die Inkomstestaat se primêre doel is om die wins of verlies wat oor 'n bepaalde periode verkry is, weer te gee. Die Balansstaat se primêre doel is om die nansiële toestand van 'n onderneming op 'n bepaalde datum weer te gee. Die Balansstaat word in die volgende afdelings verdeel: 1. Bates Bestaan uit Nie-Bedryfsbates en Bedryfsbates 2. Ekwiteit en Laste Bestaan uit Eienaarsbelang, Nie-Bedryfslaste en Bedryfslaste Beskryf in jou eie woorde die verskil tussen 'n inkomstestaat en 'n balansstaat: AKTIWITEIT 2: Om inkomstestate vir 'n diensonderneming en handelsonderneming onderskeidelik op te stel [LU 3.1] Die volgende voorbeelde is inkomstestate van 'n diensonderneming en 'n handelsonderneming. Z. ZulekiHandeldrywend as XYZ Loodgieters Inkomstestaat vir die jaar geëindig 31 Desember 2003 * Version 1.1: Aug 31, :19 am

2 OpenStax-CNX module: m Lopende Inkomste Bedryfsuitgawes (38 274) Telefoon Water en Elektrisiteit Huuruitgawe Brandstof Skryfbehoeftes Lone Netto Inkomste vir die jaar Table 1 S. SolaniHandeldrywend as Solani Handelaars Inkomstestaat vir die jaar geëindig 31 Desember 2003 Verkope Koste van verkope ( ) Bruto Wins Ander bedryfsinkomste Huurinkomste Rente-inkomste Bruto Bedryfsinkomste Bedryfsuitgawes (32 800) Salarisse en Lone Skryfbehoeftes 800 Versekering Telefoon 500 Advertensiekoste 600 Rente op verband Eiendomsbelasting Netto Wins vir die jaar Table 2 OPDRAG 1 : Inkomstestaat van 'n Diensonderneming Die rekeningkundige tydperk van Fixit Loodgieters (eienaar F. Fix) eindig jaarliks op 30 Junie. Die volgende proefbalans verskyn in sy boeke op 30 Junie Gebruik die inligting om die Inkomstestaat vir die jaar geëindig 30 Junie 2003 op te stel. (Papier sal voorsien word) PROEFBALANS VAN FIXIT LOODGIETERS

3 OpenStax-CNX module: m Dt. Kt. Balansstaatafdeling Kapitaal B Onttrekkings B Grond en Geboue B Voertuie B Toerusting B Bank B Nominale Rekeninge-afdeling Materiaalkoste N Versekering N2 531 Advertensies N3 389 Salarisse N Lone N Lopende Inkomste N Brandstof N Herstelwerk N8 917 Telefoon N Skryfbehoeftes N Water en Elektrisiteit N Table 3 OPDRAG 2 : Inkomstestaat van 'n Handelsonderneming Gebruik die volgende inligting en voltooi die Inkomstestaat van Hendrikse Handelaars (Eienaar: H. Hendrikse) vir die jaar geëindig 30 Junie (Papier sal voorsien word) PROEFBALANS VAN HENDRIKSE HANDELAARS OP 30 JUNIE 2003

4 OpenStax-CNX module: m Dt. Kt. Balansstaatafdeling Kapitaal B Onttrekkings B Grond en Geboue B Toerusting B Handelsvoorraad B Debiteurekontrole B Bank B Wisselgeld B8 150 Kleinkas B9 110 Krediteurekontrole B Nominale Rekeninge-afdeling Verkope N Koste van verkope N Huurinkomste N Telefoon N4 640 Water en Elektrisiteit N5 760 Salarisse N Lone N Posgeld N8 120 Skryfbehoeftes N9 680 Verpakkingsmateriaal N Table 4 AKTIWITEIT 3: Om Balansstate vir 'n diensonderneming en 'n handelsonderneming onderskeidelik op te stel [LU 3.1] Die volgende voorbeelde is Balansstate van 'n diensonderneming en 'n handelsonderneming M. MuvaloHandeldrywend as Muvalo Haarsalon Balansstaat op 28 Februarie 2003

5 OpenStax-CNX module: m Bates Nie-Bedryfsbates Vaste Bates Bedryfsbates Totale Bates Ekwiteit en Laste Eienaarsbelang Bedryfslaste Totale Ekwiteit en Laste Table 5 M. MuvaloHandeldrywend as Muvalo Haarsalon Notas by die nansiële state vir die jaar geëindig 28 Februarie Vaste Bates Voertuie Toerusting Eienaarsbelang Saldo op 28 Februarie 2002 /laaste dag van vorige jaar Netto Wins vir die jaar Addisionele kapitaal bygedra Onttrekkings (10 600) Saldo op 28 Februarie 2003 / laaste dag van huidige jaar Table 6 F. Foxie Handeldrywend as Fox en Kie. Balansstaat op 31 Desember 2003

6 OpenStax-CNX module: m Bates Nie-Bedryfsbates Vaste Bates Bedryfsbates Handelsvoorraad Debiteure Kontant Totale Bates Ekwiteit en Laste Eienaarsbelang Bedryfslaste Krediteure Totale Ekwiteit en Laste Table 7 F. Foxie Handeldrywend as Fox en Kie. Notas by die nansiële state vir die jaar geëindig 31 Desember Vaste Bates Grond en Geboue Toerusting Kontant Bank Wisselgeld 150 Kleinkas Eienaarsbelang Saldo op 31 Desember Netto wins vir die jaar Onttrekkings (6 320) Saldo op 31 Desember Table 8 OPDRAG 1: Balansstaat van 'n diensonderneming

7 OpenStax-CNX module: m Gebruik die inligting van Aktiwiteit 2 en stel die Balansstaat van Fixit Loodgieters op. (Papier sal voorsien word) OPDRAG 2: Inkomstestaat van 'n handelsonderneming Die nansiële jaar van Oranje Handelaars (Eienaar: O. Sitro) eindig jaarliks op die laaste dag van Februarie. Die onderstaande Proefbalans het op 28 Februarie 2003 in hul boeke verskyn. Stel die onderneming se inkomstestaat vir die betrokke rekenpligtige tydperk op. (Papier sal voorsien word) OPDRAG 3: Balansstaat van 'n handelsonderneming Stel die Balansstaat op 28 Februarie 2003 op. (Papier sal voorsien word) PROEFBALANS VAN ORANJE HANDELAARS OP 28 FEBRUARIE 2003

8 OpenStax-CNX module: m Dt. Kt. Balansstaatafdeling Kapitaal B Onttrekkings B Grond en Geboue B Voertuie B Toerusting B Handelsvoorraad B Debiteurekontrole B Bank B Wisselgeld B9 660 Kleinkas B Krediteurekontrole B Nominale Rekeninge-afdeling Verkope N Koste van verkope N Huurinkomste N Eiendomsbelasting N Lone N Salarisse N Herstelwerk N Advertensies N8 819 Versekering N Water en Elektrisiteit N Telefoon N Table 9 6 Assessering Leeruitkomstes(LUs) continued on next page

9 OpenStax-CNX module: m LU 3 Bestuurs-, Verbruiker- en Finansiële Kennis en VaardighedeDie leerder is in staat om kennis en die vermoë te toon om verskeie bestuurs-, verbruikers- en nansiële vaardighede toe te pas. Assesseringstandaarde(ASe) Ons weet dit as die leerder: 3.1 `n basiese inkomstestaat en balansstaat vir `n diensverskangs- en kleinhandelbesigheid opstel; 3.2 verskillende sakeondernemings se strategieë en optrede ondersoek ten opsigte van openbare betrekkinge, sosiale verantwoordelikheid en omgewingsverantwoordelikheid; 3.3 kontant- en krediettransaksies in die boeke van diens- en kleinhandelondernemings doen; 3.4 toetsbordvaardighede en funksietoetse gebruik om sakedokumente te ontwikkel, te bewaar, te herwin en te redigeer; 3.5 nansiële state ontleed vir besluitneming op `n basiese vlak; 3.6 tussen verskeie vorms van kredietaankope en metodes van betaling kan onderskei. Table Memorandum AKTIWITEIT 1 Verskil tussen `n inkomstestaat en `n balansstaat: Aanvaar leerders se bewoording. Die tydsaspek is belangrik: oor `n periode (inkomstestaat) en op `n bepaalde datum (balansstaat). AKTIWITEIT 2

10 OpenStax-CNX module: m Figure 1

11 OpenStax-CNX module: m Figure 2

12 OpenStax-CNX module: m Figure 3 AKTIWITEIT 3

13 OpenStax-CNX module: m Figure 4

14 OpenStax-CNX module: m Figure 5

15 OpenStax-CNX module: m Figure 6

16 OpenStax-CNX module: m Figure 7