Pelaksanaan Modul Projek Penyiasatan Dalam Meningkatkan Komunikasi Kanak-Kanak Prasekolah

Pelaksanaan Modul Projek Penyiasatan Dalam Meningkatkan Komunikasi Kanak-Kanak Prasekolah Azizah Zain, Zaharah Osman & Halim Masnan Universiti Pendidikan Sultan idris, azizah.zain@fpm.upsi.edu.my zaharah@fpm.upsi.edu.my abdul.halim@fpm.upsi.edu.my ABSTRAK Kajian ini bertujuan mengkaji pelaksanaan Modul Projek Penyiasatan dalam meningkatkan komunikasi kanakkanak prasekolah. Kaedah kajian yang digunakan adalah etnografi berdasarkan Teori Konstruktivisme dan Teori Interaksionalis. Subjek kajian terdiri daripada sepuluh orang kanak-kanak prasekolah di sebuah sekolah di daerah Kota Setar. Data primer terdiri daripada data pemerhatian, data temu bual dan data analisis dokumen. Kesemua data dianalisis menggunakan perisian Atlas Ti.0.7. Dapatan kajian menunjukkan pelaksanaan aktiviti yang terdapat dalam Modul Projek Penyiasatan meningkatkan komunikasi kanak-kanak dengan guru, rakan dan persekitaran mereka. Kesan terhadap peningkatan komunikasi, keyakinan kanak-kanak berkomunikasi bersama individu lain bertambah baik. Dapatan juga menunjukkan komunikasi yang berlaku semasa aktiviti projek meningkatkan kefahaman dan pengetahuan kanak-kanak terhadap topik yang diminati. Di samping itu, komunikasi ini juga memupuk minat kanak-kanak terhadap aktiviti pengajaran dan pembelajaran bersama guru di dalam dan di luar kelas. Penggunaan Modul Projek Penyiasatan telah memberi kesan yang positif kepada pembentukkan potensi diri dan perkembangan peribadi kanak-kanak. Kesimpulannya, kajian ini berjaya menghasilkan Modul Projek Penyiasatan yang dapat meningkatkan komunikasi. Implikasi daripada kajian ini adalah guru prasekolah boleh melaksanakan pengajaran dan pembelajaran berasaskan projek penyiasatan dengan menggunakan Modul Projek Penyiasatan. Kata kunci: projek penyiasatan, komunikasi, kanak-kanak prasekolah ABSTRACT The purpose of this research was to study the implementation of Investigative Project Module in enhancing preschool children s communication. The research method employed was ethnography based on Constructivism and Interactionalism Theories. Research subjects were ten pre-school children from a school in the Kota Setar district. Primary data were observations, interviews as well as document analysis data. All data were analysed using the Atlas Ti.0.7 software. The research findings showed that the implementation of activities in the Investigative Project Module enabled the increase in communication level between the children and their teachers, peers and the surrounding environment. The increase in communication level resulted in the improvement of the children s confidence level in their interaction with others. Also, results showed that the communication activities increased the children s understanding and knowledge of the topic and lesson learnt. Moreover, the communication also instilled the children s interest in the teaching and learning process with their teachers in and outside of the classroom. The use of the Investigative Project Module had impacted positively towards the children s potentials and personal development. The conclusion, this research had successfully produced the Investigative Project Module that enabled the increase in communication among preschool children. The implication of this research indicated that pre-school teachers can implement teaching and learning based on investigative projects using the Investigative Project Module. Keywords: investigate projek, communication, preschool children PENGENALAN Pendidikan prasekolah merupakan asas dalam memberi pengetahuan dan kemahiran awal kepada kanak-kanak berumur lima hingga enam tahun. Pada peringkat umur ini kanak-kanak mudah untuk menyerap pengetahuan dan kemahiran yang diberikan oleh guru semasa proses pengajaran dan pembelajaran. Pengetahuan dan kemahiran awal yang diberikan mestilah berdasarkan perkembangan yang bersesuaian dengan peringkat umur kanak-kanak supaya ia mudah diterima dan menjadikan pembelajaran lebih bermakna dan berkesan. Pada peringkat ini pengetahuan diperoleh oleh kanak-kanak melalui interaksi dengan persekitaran mereka. Pengetahuan kanak-kanak mudah dibina dan diperoleh melalui proses yang aktif dan interaktif berbanding aktiviti pembelajaran yang diterima secara pasif dan reseptif (Katz dan Chard, 2000). Kanak-kanak membina 239

dan menguasai pengetahuan melalui pengalaman awal yang diterima secara langsung dan interaksi dengan sumber yang memberi pengetahuan kepada mereka. Kandungan kurikulum prasekolah wajar memenuhi keperluan kanak-kanak untuk masa akan datang berbanding keperluan mereka di masa sekarang (Katz dan Chard, 2000). Kurikulum yang sesuai untuk kanak-kanak prasekolah ialah kurikulum yang menggalakkan dan mendorong mereka mendapat penguasaan dalam akademik dan kemahiran asas (Katz, 2010). Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK) yang mula diguna pakai pada tahun 2010 oleh guru-guru prasekolah mempunyai matlamat untuk memastikan perkembangan holistik kanak-kanak prasekolah. Matlamat tersebut ialah menyediakan pembelajaran berkesan, menyeronokkan, bermakna dan menyediakan pengetahuan serta kemahiran asas untuk pendidikan sepanjang hayat (Bahagian Pembangunan Kurikulum, 2010). Matlamat ini akan dicapai melalui pendekatan-pendekatan yang dicadangkan dalam KSPK. Salah satu pendekatan yang bertujuan untuk mencapai matlamat dalam KSPK ialah pendekatan projek. Pendekatan projek merupakan satu kajian mendalam terhadap topik yang menarik minat kanak-kanak. Ia termasuk proses siasatan yang berlaku melalui aktiviti kumpulan kecil di bilik darjah (Katz dan Chad, 2000). Pendekatan projek memenuhi ciri-ciri kanak-kanak yang suka meneroka dan menyiasat melalui persekitaran pembelajaran yang kaya dengan pengetahuan baru serta memberi peluang kepada mereka untuk mengaplikasikan kemahiran asas semasa melakukan aktiviti projek. Kemahiran ini akan berkembang dan dapat diaplikasikan oleh kanak-kanak dalam kehidupan mereka kelak. Pendekatan ini merupakan satu pendekatan pembelajaran yang memerlukan kanak-kanak melakukan sendiri setiap aktiviti dengan bimbingan guru dan memberi peluang kepada kanak-kanak prasekolah memperolehi konsep dan kemahiran asas bagi membantu mereka meneruskan pembelajaran ke sekolah rendah kelak (Bahagian Pembangunan Kurikulum, 2010). Pendekatan projek juga menyediakan aktiviti pembelajaran yang fleksibel, selesa, selamat serta menyuburkan naluri ingin tahu, perasaan suka meneroka dan memberi pengalaman baru kepada kanak-kanak. Guru boleh menggalakkan sifat ingin tahu kanak-kanak dengan menyediakan persekitaran yang mendorong mereka bertanya dan meneroka (Discleler, 2010). Melalui pendekatan projek kanak-kanak membina pengetahuan sendiri melalui sikap ingin tahu yang wujud secara semulajadi dalam diri mereka. Rasa ingin tahu kanak-kanak sebenarnya membantu proses pembelajaran kanak-kanak (Griebling, 2009). Rasa ingin tahu ini juga telah mendorong kanak-kanak untuk berkomunikasi dengan guru, pakar dan rakan sebaya dengan tujuan untuk mendapatkan maklumat. Aktiviti menyoal melalui komunikasi yang berlaku akan membina keyakinan diri. Oleh itu kajian ini dilaksanakan dengan menggunakan Modul Projek Penyiasatan dengan tujuan untuk melihat kesan pelaksanaan pendekatan projek terhadap komunikasi kanak-kanak di prasekolah dan diharap kajian ini dapat memberi sumbangan serta sokongan kepada guru-guru prasekolah untuk melaksanakan pendekatan ini dalam pengajaran mereka. PERNYATAAN MASALAH Kualiti pengajaran dan pembelajaran dalam pendidikan prasekolah dinilai dari hasil kemenjadian kanak-kanak prasekolah melalui pendekatan yang digunakan oleh guru-guru prasekolah. Kemenjadian kanak-kanak bukan sahaja dilihat daripada aspek pencapaian akademik tetapi pengetahuan dan kemahiran yang diperoleh oleh mereka semasa di prasekolah dapat diaplikasikan apabila memasuki sekolah rendah dan juga dalam kehidupan seharian mereka. Dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (2010) penekanan diberi terhadap penggunaan pendekatan yang menyokong pembangunan komuniti murid prasekolah yang kreatif dan berfikiran terbuka melalui aktiviti-aktiviti yang memberi peluang kepada mereka untuk melibatkan diri dalam proses membuat keputusan dan bertanggungjawab terhadap pembelajaran sendiri. Beberapa pendekatan yang bersesuaian dengan tahap perkembangan kanak-kanak telah dicadangkan dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan, termasuklah pendekatan projek. Walaupun pendekatan projek ini terkandung dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan dan perlu dilaksanakan tetapi masih terdapat guru-guru prasekolah yang tidak melaksanakan pendekatan ini kerana kurang pendedahan dan pengetahuan tentang cara-cara melaksanakan pendekatan tersebut (Clark, 2006). Mereka tidak mempunyai panduan seperti modul untuk dijadikan panduan dalam melaksanakannya. Berdasarkan pengalaman pengkaji yang mengajar di prasekolah selama 12 tahun didapati pendekatan yang selalu digunakan oleh guruguru prasekolah adalah pendekatan bertema. Guru-guru lebih suka menggunakan pendekatan ini kerana terdapatnya bahan rujukan yang membantu mereka melaksanakan pengajaran dengan lebih berkesan seperti modul pengajaran yang diterbitkan oleh Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia. 240

Menurut Beneke dan Ostrosky (2009) panduan untuk menyediakan rancangan pengajaran dalam pendekatan projek tidak disediakan kepada guru-guru. Oleh itu guru-guru prasekolah merasa tidak yakin untuk menjalankan pengajaran dan pembelajaran menggunakan ini kerana mereka tidak disediakan bahan rujukan untuk membantu mereka melaksanakannya dengan baik dan berkesan di prasekolah (Azizah Zain dan Abdul Aziz Abdul Shukor, 2012 ). Masalah kekurangan bahan rujukan dan contoh melaksanakan pendekatan ini menyebabkan pembelajaran kanak-kanak yang memberi kesan positif kepada mereka dalam beberapa aspek perkembangan seperti kemahiran sosial dan komunikasi kurang berlaku. Selain itu isu atau permasalahan dalam pelaksanaan pendekatan projek ialah kesukaran yang dihadapi oleh guruguru prasekolah dalam mengubah pendekatan yang biasa digunakan di bilik darjah kepada pendekatan projek (Katz dan Chard, 2000). Guru-guru prasekolah lebih terikat dengan rancangan mengajar berdasarkan kurikulum yang sistematik sebelum ini yang mana telah menyenaraikan aktiviti yang bersesuaian berdasarkan standard pembelajaran. Guru-guru menggunakan pengajaran secara terus dan menjalankan aktiviti menggunakan lembaran kerja (Clark, 2001). Penggunaan lembaran kerja telah menjadi kebiasaan dalam kalangan guru-guru prasekolah untuk aktiviti pengukuhan bagi menilai tahap pengetahuan murid untuk sesuatu topik. Penggunaan lembaran kerja yang kerap dalam pengajaran dan pembelajaran mengurangkan peningkatan kemahiran sosial kanak-kanak. Mereka lebih memberi tumpuan untuk menyiapkan lembaran kerja dan kurang berinteraksi dengan rakan sebaya. Walaupun sistem pembelajaran di prasekolah tidak berorientasikan peperiksaan seperti menjalankan ujian atau peperiksaan formal, namun guru prasekolah masih melihat pencapaian akademik adalah penting terutamanya dalam penguasaan kemahiran membaca. Kebanyakan guru termasuk ibu bapa risau kanak-kanak prasekolah yang tidak menguasai kemahiran membaca akan memasuki kelas pemulihan semasa di Tahun Satu. Bagi membolehkan kanak-kanak menguasai kemahiran membaca amalan melatih tubi membaca dilakukan oleh guru supaya kanak-kanak menguasai kemahiran ini apabila di Tahun Satu. Kanak-kanak akan menerima pengajaran secara pasif dan tidak berpeluang untuk membina pengetahuan dan kemahiran melalui aktiviti yang dilakukan oleh mereka sendiri. Mereka ibarat botol-botol kecil yang siap diisi dengan pelbagai ilmu pengetahuan sesuai dengan kehendak guru. Sistem pendidikan yang mementingkan pencapaian akademik kurang menyediakan ruang untuk kanak-kanak mempelajari kemahiran yang diperlukan untuk berkembang menjadi orang dewasa yang produktif dan berjaya. Pengajaran secara pasif ini juga kurang memberi peluang kepada kanak-kanak untuk meningkatkan kemahiran komunikasi mereka. Menurut Katz dan Chard (2000) kanak-kanak prasekolah masih dalam proses mengembangkan kemahiran komunikasi mereka. Oleh itu, apabila pengajaran secara pasif dijalankan peluang untuk mengembangkan kemahiran komunikasi ini agak terbatas. Memandangkan komunikasi penting kepada kanak-kanak, guru perlu menyediakan persekitaran yang mendorong kemahiran berkomunikasi dalam kalangan kanak-kanak melalui aktiviti yang menyokong perbualan mereka dengan guru, rakan sebaya dan orang dewasa yang lain akan membantu meningkatkan keyakinan mereka. Oleh itu aktiviti dalam Modul Projek Penyiasatan dirancang dengan tujuan untuk meningkat komunikasi dalam kalangan kanak-kanak prasekolah. MODUL PROJEK PENYIASATAN Modul Projek Penyiasatan ini mengandungi tiga fasa. Setiap fasa mengandungi aktiviti yang bertujuan untuk menyiasat topik yang telah dipilih oleh kanak-kanak. Aktiviti-aktiviti dalam modul ini mempunyai urutan dan langkah-langkah pengajaran dan pembelajaran yang perlu diikuti oleh guru dan boleh diubahsuai mengikut kesesuaian persekitaran pembelajaran. Proses mereka bentuk modul adalah berdasarkan pendekatan pembangunan modul Russell (1974) yang telah diubahsuai oleh pengkaji. Dalam fasa satu, projek penyiasatan dimulakan berdasarkan minat kanak-kanak terhadap topik yang dibincangkan atau berdasarkan topik yang diperkenalkan oleh guru. Kanak-kanak akan berkongsi pengetahuan sedia ada mereka melalui perbincangan, main drama, lukisan dan sebagainya. Maklumat dan bahan juga boleh diperoleh melalui buku, risalah, majalah, internet dan bahan yang mudah diperoleh. Semasa perbincangan ini kanak-kanak akan menjana soalan berdasarkan topik dan merancang untuk memulakan penyiasatan awal Dalam fasa kedua, guru lebih menekankan kebolehan kanak-kanak untuk mempelajari pengetahuan dan maklumat baru. Guru akan membimbing kanak-kanak untuk menguasai kemahiran menyiasat bersesuaian dengan umur mereka. Lawatan atau pertemuan dengan orang yang pakar dalam topik yang disiasat akan diatur oleh guru supaya kanak-kanak mendapat penerangan dan maklumat lanjut tentang topik yang disiasat itu. Kanak-kanak akan meneroka maklumat baru melalui sumber-sumber yang diperolehi semasa penyiasatan dan mengasimilasikan pengetahuan baru melalui interaksi bersama pakar, rakan dan guru Dalam fasa ketiga kanak-kanak akan mengukuhkan pemahaman baru mereka terhadap topik yang dikaji. Mereka akan berkongsi penemuan dan pemahaman baru bersama rakan sebaya, ibu bapa atau komuniti di 241

sekolah. Kanak-kanak akan menggambarkan hasil penyiasatan mereka melalui nyanyian, sajak, lakonan lukisan atau persembahan 3D yang mana membantu mereka untuk menggabungkan pemahaman mereka sepenuhnya terhadap topik yang telah disiasat. KOMUNIKASI KANAK-KANAK DALAM MODUL PROJEK PENYIASATAN. Komunikasi dalam konteks sekolah adalah proses berkongsi pengalaman dan pengetahuan antara guru dan kanak-kanak. Begitu juga dalam pendidikan prasekolah yang mementingkan berlakunya komunikasi dengan tujuan untuk berkongsi pengalaman dan pengetahuan semasa proses pengajaran dan pembelajaran berlaku. Dalam proses bertukar-tukar pengalaman dan pengetahuan ini, mereka mencipta makna antara satu sama lain (Abdullah Hassan dan Ainon Mohd, 1999). Namun begitu, komunikasi dengan tujuan untuk bertukar pengalaman dan pengetahuan tidak dipraktikkan sepenuhnya oleh guru-guru prasekolah kerana tumpuan kepada pencapaian akademik adalah penting dan aktiviti latih tubi lebih banyak dilaksanakan dengan tujuan kanakkanak menguasai kemahiran membaca. Budaya pengajaran dan pembelajaran seperti ini telah menjadi sebati dengan cara pengajaran guru di prasekolah. Namun begitu, dalam Modul Projek Penyiasatan, kemahiran komunikasi sangat penting kepada kanak-kanak. Keyakinan untuk berkomunikasi dengan guru, rakan dan pakar membolehkan mereka berkongsi idea, maklumat dan pendapat mengenai topik yang disiasat. Topik yang dipilih juga adalah berdasarkan inisiatif kanak-kanak melalui perbualan mereka. Komunikasi dalam projek di antara guru dan kanak-kanak boleh berlaku melalui soalan yang mudah dan diteruskan dengan perbincangan yang mendalam mengenai topik yang diminati (Tang, 2006). Komunikasi dengan kanak-kanak melibatkan ciri-ciri yang unik. Orang dewasa seperti guru prasekolah akan menggunakan bahasa yang mudah dan sesuai dengan umur kanak-kanak dengan tujuan menjadikan kanakkanak peserta yang aktif semasa komunikasi berlaku. Dalam Modul Projek Penyiasatan tujuan komunikasi berlaku ialah untuk berkongsi maklumat, berkongsi idea dan pendapat serta membuat bantahan secara positif berkaitan dengan topik yang dikaji. Pengalaman sebenar melalui pendekatan projek boleh menggalakkan proses berkomunikasi kanak-kanak terutama melalui perkongsian idea dan pengalaman mereka (Ebbeck dan rakan, 2010). Guru prasekolah perlulah bijak dalam membantu kanak-kanak memahami dan membentuk kemahiran komunikasi dengan menjadi perantara dan memberi bimbingan (Vygotsky 1978:1998). Melalui bimbingan dalam bentuk komunikasi, guru secara tidak langsung membantu kanak-kanak menyusun dan mengeneralisasikan pengetahuan mereka. Guru perlu memainkan peranan dengan memberi maklumat dan bertanya soalan dengan tujuan merangsang kanak-kanak untuk berkomunikasi. RASIONAL KAJIAN Rasional kajian ini dijalankan kerana mempunyai kepentingan kepada pengkaji yang merupakan salah seorang guru prasekolah. Pengkaji berminat untuk mendalami dan melaksanakan pendekatan yang memberi kesan kepada pengajaran dan pembelajaran kanak-kanak prasekolah. Melalui kajian ini satu pendedahan baru diberi tentang amalan pedagogi yang berkesan kepada pengkaji dan juga guru-guru prasekolah dalam menjalankan aktiviti pengajaran di prasekolah. Sumbangan besar dalam kajian ini adalah Modul Projek Penyiasatan yang dibina berdasarkan pendekatan projek oleh pengkaji mempunyai kelainan dalam pelaksanaan aktiviti kerana kanak-kanak akan menjalankan proses penyiasatan terhadap topik yang mereka pilih. Selain itu tajuk kajian ini dipilih kerana pendekatan ini adalah relevan kepada keperluan negara dan sangat signifikan kepada bidang penyelidikan pengajaran dan pembelajaran di peringkat prasekolah. Dalam Pelan Pembangunan Pendidikan (2013) melalui aspirasi murid, penekanan diberi terhadap ketrampilan berkomunikasi supaya mereka berupaya memberi pendapat dan hasrat secara lisan dan bertulis dengan jelas. Kanak-kanak prasekolah juga perlu didedahkan dengan kemahiran sosial di peringkat awal supaya mereka dapat bekerja secara berkumpulan dan memupuk ciri-ciri kepimpinan melalui aktiviti berkumpulan. Selaras dengan aspirasi tersebut, pengajaran dan pembelajaran melalui Modul Projek Penyiasatan di prasekolah perlu dikaji dan diberi pendedahan kepada guu sebagai salah satu bentuk pedagogi yang perlu dijadikan amalan oleh guru dalam pengajaran prasekolah dan kajian ini juga memberi sumbangan yang besar kepada penyelidikan sedia ada. OBJEKTIF KAJIAN 1. Melaksanakan Modul Projek Penyiasatan dalam pengajaran dan pembelajaran kanak-kanak prasekolah 2. Menghuraikan aktiviti yang memberi peluang kepada kanak-kanak untuk berkomunikasi dalam Modul Projek Penyiasatan. 242

PERSOALAN KAJIAN 1. Bagaimanakah Modul Projek Penyiasatan dilaksanakan dalam pengajaran dan pembelajaran kanakkanak prasekolah? 2. Apakah aktiviti dalam Modul Projek Penyiasatan yang memberi peluang kepada kanak-kanak prasekolah berkomunikasi? METODOLOGI KAJIAN Kajian ini ialah kajian kualitatif menggunakan pendekatan etnografi. Pendekatan etnografi merupakan pendekatan yang sesuai dalam kajian ini kerana melalui etnografi penyelidik akan menjalankan teknik pemerhatian untuk merekod dan menjelaskan tingkah laku yang signifikan. Populasi kajian dalam terdiri daripada sepuluh orang kanak-kanak prasekolah dan guru prasekolah. Subjek dipilih secara persampelan bertujuan. Dalam kajian ini pengkaji menggunakan masa yang lama untuk mengumpul pelbagai sumber data. Pengumpulan data mengambil masa selama 2 bulan. Pengkaji telah mengambil masa sekurang-kurangnya 2 jam sehari selama 4 hari seminggu. Data dalam kajian ini dikumpul melalui pemerhatian, nota lapangan, rakaman video fotografi dan temubual dengan kanak-kanak dan guru termasuklah perbincangan tidak formal. Dalam kajian ini pengkaji memilih Atlas.Ti 0.7 sebagai perisian untuk membantu mengurus dan menganalisis data. DAPATAN KAJIAN Secara keseluruhannya cara guru yang melaksanakan Modul Projek Penyiasatan dalam kajian ini telah mencapai objektif dengan jayanya walaupun ini merupakan kali pertama guru ini menggunakan pendekatan ini di prasekolahnya. Modul Projek Penyiasatan yang dilaksanakan oleh guru didasari oleh teori konstruktif yang diperkenalkan oleh Vygotsky (1978) dan Piaget (1966) yang menyatakan pengetahuan kanak-kanak dibina melalui pengalaman sebenar dan teori interaksionalis Halliday (1970) yang menekankan penguasaan literasi dan bahasa boleh berlaku dalam situasi komunikasi sehari-harian melalui aktiviti bermakna. Aktiviti-aktiviti yang disediakan dalam modul ini memberi pengalaman sebenar dan meningkatkan komunikasi kanak-kanak. Aktiviti-aktiviti yang disediakan dalam setiap fasa dalam Modul Projek Penyiasatan menyediakan peluang komunikasi kepada kanak-kanak. Rasa ingin tahu mendorong mereka untuk bertanya, menyoal dan memberi idea. Kajian yang dijalankan oleh Sharifah Nor Puteh dan Romarzila Omar (2012) menekankan konsep sembang-sembang yang melibatkan komunikasi telah berjaya menarik minat kanak-kanak untuk berbual, menyuarakan idea, memberi respon secara spontan kepada soalan guru dan memberi jawapan. Menurut (Beitchman dan rakan, 2001) kesukaran berkomunikasi akan memberi kesan terhadap tingkahlaku kanak-kanak. Kanak-kanak prasekolah yang bercakap dengan jelas dan boleh memberi idea lebih mudah dalam interaksi dengan rakan. Kajian ini mendapati, pada peringkat permulaan guru melahirkan rasa kebimbangan untuk melaksanakan pendekatan ini kerana mereka sendiri kurang yakin dengan kemampuan sebilangan kanak-kanak untuk berkomunikasi dengan baik. Sikap guru yang telah membiasakan diri dengan pengajaran dan pembelajaran menggunakan lembaran kerja dan latih tubi menyebabkan keyakinan mereka terhadap kesukaran kanak-kanak berkomunikasi berlaku. Guru menyatakan terdapat beberapa orang kanak-kanak sahaja yang selalu memberi respon kepada guru semasa aktiviti bersoaljawab dilakukan. Secara keseluruhannya apabila Modul Projek Penyiasatan dilaksanakan, terdapat peningkatan dalam komunikasi. Peningkatan ini menunjukkan pendekatan projek merupakan pendekatan yang mempunyai impak positif terhadap komunikasi. Melalui aktiviti yang terdapat dalam Modul Projek Penyiasatan ini, komunikasi kanakkanak telah meningkat dan mereka memperoleh pengetahuan baru yang membantu pemahaman mereka mengenai topik. Dapatan menunjukkan setiap aktiviti-aktiviti yang disediakan dalam setiap fasa dalam Modul Projek Penyiasatan menyediakan peluang komunikasi kepada kanak-kanak. Rasa ingin tahu mendorong mereka untuk bertanya, menyoal dan memberi idea. Komunikasi dengan guru merupakan salah satu daripada aspek yang diteliti kerana dalam Modul Projek Penyiasatan guru merupakan pembimbing yang membantu kanakkanak untuk melakukan aktiviti dalam pendekatan ini. Komunikasi kanak-kanak dengan guru dalam setiap aktiviti dalam Modul Projek Penyiasatan menunjukkan pendekatan ini berupaya mendorong kanak-kanak yang sukar untuk bercakap dapat berkomunikasi dengan baik. Dapatan daripada komunikasi dengan guru untuk berkongsi maklumat juga memaparkan peranan guru sebagai pembimbing semasa berkomunikasi dengan kanak-kanak. Aktiviti projek juga membolehkan kanak-kanak menambah perbendaharaan kata mereka. Banyak perkataan baru yang mereka dapat dalam aktiviti projek yang mana peningkatan dalam perbendaharaan kata membantu mereka untuk berkomunikasi dengan baik lagi. Kanak-kanak juga diajar kemahiran membaca perkataan semasa aktiviti projek dijalankan. Kesepaduan kemahiran dalam Modul Pendekatan Projek menunjukkan pendekatan ini selari dengan kehendak dalam 243

Kurikulum Prasekolah Kebangsaan (2010) yang menekankan penggunaan pendekatan yang bersesuaian dengan tahap perkembangan kanak-kanak. Dapatan daripada komunikasi untuk berkongsi maklumat melalui aktiviti lawatan dan bertemu pakar jelas menunjukkan kanak-kanak lebih berani untuk berkomunikasi dengan orang luar. Dapatan semasa aktiviti lawatan membuktikan mereka selesa untuk menyoal pakar dengan tujuan mendapat maklumat untuk kedua-dua projek. Dapatan yang lebih menarik lagi dalam aktiviti bertemu pakar ialah apabila kanak-kanak yang sukar berkomunikasi di dalam bilik darjah lebih berani untuk menyoal pakar berbanding komunikasi mereka di dalam kelas. Malah dapatan untuk projek ikan jelas menunjukkan keyakinan keseluruhan kanak-kanak melibatkan diri untuk berkomunikasi dengan pakar. Seterusnya dapatan dalam komunikasi berkongsi idea dan pendapat menunjukkan kanak-kanak memberi pendapat dengan tujuan membimbing rakan atau memberi komen positif terhadap kerja rakan mereka. Komunikasi untuk berkongsi idea dan pendapat menunjukkan kanak-kanak yang selalu mendominasikan perbualan akan memberi pendapat mereka berdasarkan pengetahuan sedia ada dan pengalaman mengenai topik ketika bersama rakan. Kanak-kanak juga suka menimbulkan konflik semasa mereka berkomunikasi bersama rakan. Konflik yang berbentuk bantahan dengan tujuan untuk membuktikan pendapat mereka adalah betul berlaku semasa mereka melakukan aktiviti bersama. Namun begitu perkongsian idea melalui perbalahan positif akan mewujudkan perbincangan di antara mereka. Bantahan dengan memberi penegasan akan membantu lagi pemahaman mereka tentang topik. Dapatan menunjukkan komunikasi kanak-kanak di peringkat prasekolah adalah penting untuk menjadikan mereka yakin dan berani berkomunikasi dengan orang dewasa dan rakan sebaya. PERBINCANGAN Pendidikan prasekolah merupakan penyediaan asas kepada pembelajaran kanak-kanak yang baru menjejaki kaki ke alam persekolahan. Institusi pendidikan prasekolah memainkan peranan penting dalam pembinaan minda kanak-kanak di peringkat awal. Oleh itu proses pengajaran dan pembelajaran di peringkat ini perlu menyediakan asas yang kukuh supaya pembinaan minda ini akan membantu kejayaan kanak-kanak di masa akan datang. Kajian yang dijalankan ini menekankan kepada Modul Projek Penyiasatan yang dilihat berperanan menyumbang kepada perkembangan awal kanak-kanak melalui aktiviti yang disediakan dalam pendekatan tersebut. Hasil penelitian dalam kajian ini, mendapati bahawa Modul Projek Penyiasatan dapat meningkatkan pembelajaran kendiri kanak-kanak dan membantu dalam proses pembelajaran mereka dalam mendapat pengetahuan dan kemahiran. Pengetahuan dan kemahiran ini dapat diperkembangkan melalui pembelajaran secara konstruktif di mana kanak-kanak membina pengetahuan melalui tindakan berinteraksi dengan persekitaran dan memanipulatif bahan yang disediakan. Seterusnya kajian ini mempunyai implikasi yang bermakna kepada pembinaan minda kanak-kanak yang akan membantu perkembangan mereka dalam pelbagai aspek. Pembinaan minda akan berlaku apabila kanak-kanak memperolehi pengetahuan dan mencapai pemahaman berdasarkan topik yang mereka minat. Melalui penggunaan Modul Projek Penyiasatan jelas menunjukkan aktiviti dalam pendekatan ini lebih mendorong penglibatan kanak-kanak dan membantu mereka membina pengetahuan baru berbanding dengan pengajaran dan pembelajaran yang selalu dilakukan dibilik darjah sebelum ini. Implikasi kajian terhadap praktis menjelaskan kepentingan peranan guru dalam memahami proses yang berlaku dalam ketiga-tiga fasa dalam Modul Projek Penyiasatan supaya aktiviti yang dirancang boleh mendorong penglibatan aktif kanak-kanak prasekolah. Guru prasekolah juga perlu menghargai idea dan menyokong pendapat kanak-kanak semasa mereka bersama-sama membuat perancangan dalam aktiviti di fasa satu. Kajian telah menunjukkan implikasi yang positif apabila guru menghargai dan menyokong idea kanak-kanak, mereka akan membina keyakinan diri dan berani untuk berkomunikasi dengan baik. Komunikasi dilihat sebagai salah satu faktor yang mendorong perkembangan kanak-kanak. CADANGAN Hasil kajian ini memberi maklumat berguna kepada pendidik dalam memilih pendekatan yang bersesuaian dengan kanak-kanak prasekolah. Malah hasil kajian ini juga dapat menimbulkan soalan kajian tambahan yang dapat dijadikan asas untuk kajian lanjutan. Kajian lanjutan dalam bidang ini akan menyumbang kepada asas pengetahuan dalam bidang pendidikan prasekolah. Cadangan supaya kajian ini diperluaskan dengan melihat aspek-aspek perkembangan lain kanak-kanak melalui Modul Projek Penyiasatan dengan harapan kajian seperti ini dapat membantu guru-guru prasekolah menjadikan kanak-kanak prasekolah lebih seimbang dalam semua aspek perkembangan. 244

Kajian yang sama juga boleh dilakukan kepada kanak-kanak prasekolah pendidikan khas untuk melihat kesan penggunaan Modul Projek Penyiasatan kepada kanak-kanak prasekolah khas. Modul Projek Penyiasatan dijadikan sebagai satu bidang kajian dalam kajian tindakan untuk guru-guru yang sedang mengikut kursus prasekolah di Institut Pendidikan Keguruan Malaysia. Selain itu instrumen pentaksiran yang sesuai perlu dikaji dan dibina untuk pendekatan projek. Berdasarkan cadangan-cadangan tersebut diharap akan wujudnya kajiankajian yang memberi manfaat kepada perkembangan pendidikan prasekolah melalui Modul Projek Penyiasatan. KESIMPULAN Pendidikan prasekolah merupakan asas kepada segala pembentukan kemahiran dan pengetahuan kepada kanakkanak. Asas yang kukuh ini perlulah dibentuk dengan sebaik-baiknya supaya dapat melahirkan kanak-kanak prasekolah yang berketrampilan dalam semua aspek. Diharap kajian ini dapat membantu golongan pendidik yang terlibat dalam bidang ini menjadikan kajian ini sebagai panduan dalam melaksanakan Modul Projek Penyiasatan dalam pengajaran dengan tujuan membina asas dalam kemahiran dan pengetahuan kanak-kanak dengan lebih berkesan lagi. Berdasarkan kajian ini juga diharapkan lebih banyak ruang yang perlu diberi perhatian dalam penggunaan Modul Projek Penyiasatan kepada kanak-kanak prasekolah. Adalah menjadi tanggungjawab guru prasekolah memahami dan menggunakan pendekatan yang boleh meningkatkan kemahiran dan pengetahuan kanak-kanak dalam semua aspek perkembangan. Kesimpulannya kajian ini memberi pengetahuan kepada pendidik tentang pentingnya merancang aktiviti dan penggunaan pendekatan yang bersesuaian untuk meningkatkan aspek-aspek yang telah dibincangkan dalam kajian ini. RUJUKAN Abdullah Hassan dan Ainon Mohd (1999). Komunikasi untuk guru. Kuala Lumpur: Utusan Publication & Distributor Azizah Zain dan Abdul Aziz Abdul Syukor (2012). Tahap pengetahuan guru-guru prasekolah dalam melaksanakan pendekatan projek di prasekolah. Dalam Prosiding Seminar Kebangsaan Pendidikan Awal Kanak-kanak (m.s. 78-80). Kota Baharu: Institut Pendidikan Guru Kampus Kota Bharu Bahagian Pembangunan Kurikulum (2010). Dokumen Standard Kurikulum Prasekolah. Kuala Lumpur: Kementerian Pelajaran Malaysia. Beneke, S.J.,& Ostrsky, M.(2009).Teachers Views Of The Efficacy Of Incorporating The Project approach Into classroom Practice With Diverse Learners. Early Childhood Research and Practice. Diperolehi Disember 15, 2012 daripada http://ecrp.uiuc.edu/v11n1/ostrosky.html Beitchman, J.H.,Wilson, B.& Johnson, C.J., Atkinson, L.,Young, A.,Adlaf, E., Escobar, M., & Douglas, L.(2001). Fourteen-year follow-up study of speech/language impaired and control children: Psychiatric outcome. Journal of thr American Academy Of Child and Adolescent Psychiatry,40,75-82 Clark, A.M (2006). Changing Classroom Practice To include The Project Approach. Early Childhood Discher, A.P. (2010). Creativity, Curiosty and Courtessy; Activities That Build Foundation For Success.U.S.A:SAGE LTD. Ebbeck, F., Ebbeck, M. & Sanly, W.K. (2010). Reggio Emilia in practice: Anapproach to creativity on early childhood education. Hong Kong : KendyPublishing Co. Ltd. Griebling, S. (2009). Design For making Tree: An Ethnographic Study Of Young Children,s Work In The Visual Arts. Diperolehi daripada Disertasi dan Tesis Proquest. Halliday, M.A.K. 1970. Language structure and language function. In John Lyons (ed), New Horizons in Linguistics. Harmondsworth: Penguin Books. Katz, L.G., & Chard, S.C. (2000). Engaging children s mind: The Project Approach.(2nd ed.).stamford, CT: Ablex Publishing Corporation. Katz, L.G. (2010). STEM in the early years. Diperolehi 18 Februari 2010 daripada http://ecrp.uiuc.edu/beyond/seed/katz.htlm Katz, L.G & Chard, S.C. (1989). Engaging Children s Mind: The Project Approach.Stamford, CT:: Ablex Publishing Corporation. 245

Katz, L., Chard, S.C. (1992). The Project Approach (Eric Document Reproduction Services No ED340518) Kilpatrick, W.H.(1918). The project method: The use of purposeful act in the educative process. Diperolehi Februari daripada 18, 2012 daripada http://www.unix.oit.umass.edu/-rwellman/philosophy/kilpatrick.pdf Sharifah Nur Puteh dan Romarzila Omar (2013). Perkembangan Kanak-kanak secara menyeluruh dan komprehensif melalui pembelajaran berasaskan projek. Dalam Prosiding Seminar Penyelidikan Peringkat Kebangsaan (m.s.75-79). P.Pinang: Institut Pendidikan Kampus Darul Aman Tang, F. (2006). The child As An Active Learner: views, Practices, and barriers in Chinese Erly Childhood Education. Diperolehi pada Jun 1, 2010 http://www.hwwilsonweb.com Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes In M. Cole, U. John-Steine, S. Scribner, & E. Souberman (Eds.), Cambridge: Havard University Press. 246